Η μνημονιακή θεραπεία «σκοτώνει» τον ιαματικό τουρισμό
«Η υδροθεραπεία και η
θαλασσοθεραπεία είναι μια βιομηχανία χωρίς φουγάρο, πρέπει να ενισχυθεί
και όχι να απαξιωθεί» λέει στην «Εφ.Συν.» ο Ζήσης Αγγελίδης πρόεδρος
Ενωσης Επιχειρήσεων Θερμαλισμού Ελλάδας |
EUROKINISSI
Παρ’ όλα αυτά, ο εν λόγω τομέας έχει αρκετές δυνατότητες ανάπτυξης, εάν εξορθολογιστεί το θεσμικό πλαίσιο και επανακάμψουν τα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ αρκετές ιαματικές πηγές αποτελούν μήλον της Εριδος για επενδυτές και αναμένεται να βρεθούν στον κατάλογο του νέου «υπερ-ΤΑΙΠΕΔ».
Σύμφωνα με το ερευνητικό πρόγραμμα «Πηγές και Λουτρότοποι 2015», της ομάδας περιβάλλοντος του ΕΚΚΕ, ενώ από το 2005 έως το 2009 υπήρχε συνολική αύξηση των εισιτηρίων επισκεψιμότητας κατά 17,3%, μεταξύ 2009 και 2014 υπήρξε -για διάφορες αιτίες- μεγάλη μείωση, με αποτέλεσμα να υστερεί πλέον (2014) κατά 56% από το αντίστοιχο ύψος του 2005.
Η πτώση ξεκίνησε μαζί με το μνημόνιο το 2010, με μείωση 11% έναντι του 2009 και συνεχίστηκε το 2011, για να επιδεινωθεί περαιτέρω το 2012. Τουλάχιστον, η κατάσταση σταθεροποιήθηκε το 2013 και το 2014 (881.090 εισιτήρια το 2014 έναντι 875.197 του 2012).
«Ψαλίδι» στις παροχές
Το φαινόμενο της ραγδαίας πτώσης του αριθμού των εισιτηρίων των λουτρικών μονάδων αποδίδεται σε ποικίλους παράγοντες, αλλά κλειδί είναι οι περικοπές των χορηγήσεων από τα ασφαλιστικά ταμεία προς τους δικαιούχους.
Πλέον, τα ταμεία εγκρίνουν λιγότερες αιτήσεις, θεραπείες με μικρότερη χρονική διάρκεια και πιο κοντά στον τόπο κατοικίας του ενδιαφερομένου, ενώ μερικές παθήσεις εξαιρούνται πια από τον κατάλογο των εγκρινόμενων παροχών.
Συχνό είναι και το φαινόμενο να πληρώνουν οι ασθενείς από την τσέπη τους.
Οσον αφορά το πού συγκεντρώνονται περισσότερο οι επισκέπτες των ιαματικών λουτρών, πρωταθλήτριες αναδεικνύονται οι περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας και Κεντρικής Μακεδονίας.
Παρά τη γενική μείωση της επισκεψιμότητας, δυναμικά μπαίνουν στον χάρτη των λουτρών το Βόρειο Αιγαίο, με αύξηση 39,7% στους επισκέπτες των ιαματικών λουτρών Λέσβου και Ικαρίας (τα λουτρά εδώ τα διαχειρίζονται δημοτικές επιχειρήσεις), η Αττική με αύξηση της επισκεψιμότητας στη μονάδα που υπάρχει στη λίμνη της Βουλιαγμένης, όπως και η Πελοπόννησος.
Χειρότερα είναι τα πράγματα για την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη, την Ηπειρο, τη Θεσσαλία, τη Δυτική Ελλάδα και το Νότιο Αιγαίο, με μείωση της επισκεψιμότητας από 10 έως 30% στις κατά τόπους μονάδες.
Oι δημοτικές επιχειρήσεις συνεισφέρουν περίπου το 70% των συνολικών εισιτηρίων, παρά τις συνεχείς περικοπές που υπέστησαν στον προϋπολογισμό τους.
Την ίδια ώρα, οι ιδιωτικές επιχειρήσεις παρουσιάζουν μείωση στον τζίρο τους, σε ποσοστό 66% από το 2009 (με εξαίρεση τα λουτρά της Αιδηψού), κάτι που έχει σχέση με το «τσεκούρι» στις παροχές των Ταμείων.
Σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ιαματικών λουτρών της χώρας μας, 38 ανήκουν σε δημοτικές επιχειρήσεις, 7 στην ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου) και 37 σε ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Τα «φιλέτα»
Παράλληλα, αρκετά ιαματικά λουτρά θεωρούνται «φιλέτα» και βρίσκονται στο ΤΑΙΠΕΔ προς εκχώρηση. Μεταξύ αυτών, όσα βρίσκονται στην Υπάτη του νομού Φθιώτιδας, στα Καμένα Βούρλα και στις Θερμοπύλες.Μπορεί να αντιληφθεί κανείς πόσο σημαντικά είναι απ’ το γεγονός ότι έως και η γερμανική εφημερίδα Bild κάλεσε στα τέλη Ιουλίου την Ελλάδα να... ιδιωτικοποιήσει περισσότερες ιαματικές πηγές, ώστε να πιάσει τον νέο στόχο για 50 δισ. ευρώ που έχει τεθεί από τους δανειστές.
Aρκετές ιαματικές πηγές, όπως εκείνες που ανήκουν στην ΕΤΑΔ, αναμένεται να ενταχθούν στο προς σύσταση Ταμείο Εθνικού ή Δημοσίου Πλούτου, που θα πάρει την «προίκα» του ΤΑΙΠΕΔ.
Μιλούν στην «Εφ.Συν.»
Μιλήσαμε με ανθρώπους τόσο των δημοτικών όσο και των ιδιωτικών επιχειρήσεων, σε μια προσπάθεια καταγραφής των προβλημάτων και των προοπτικών του κλάδου.Ζήσης Αγγελίδης δρ Υδροβιολογίας ΑΠΘ, πρόεδρος Ενωσης Επιχειρήσεων Θερμαλισμού Ελλάδας:
«Βιομηχανία χωρίς φουγάρο»
«Η άνοδος στην επισκεψιμότητα των μονάδων μέχρι το 2010, είναι σε κάποια σημεία πλασματική. Υπάρχουν δύο είδη επισκέψεων. Κάποιες τουριστικές και κάποιες που αφορούν αμιγώς τη θεραπεία. Με την κρίση έχουν μειωθεί δραστικά οι παροχές των ταμείων και οι υδροθεραπείες.
»Από το 1920 έχουν χαρακτηριστεί στην Ελλάδα 115 ιαματικές πηγές σε 80 περιοχές. Από το 2006 και μετά με τον παρόντα νόμο (3498/2006) έχουν αναγνωριστεί 11 πηγές. Χρειάζεται αναθεώρηση του υπάρχοντος νομικού πλαισίου, γιατί δυσκολεύει την ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού και δυσκολεύει την αναγνώριση των ιαματικών πηγών. Επίσης, τα υδροθεραπευτήρια πρέπει να αναγνωριστούν ως μονάδες πρωτοβάθμιας υγείας.
»Οι ιαματικές πηγές αποτελούν εθνικό πλούτο. Αυτήν τη στιγμή το ΤΑΙΠΕΔ έχει στις λίστες του 15 με 17 πηγές (μεταξύ των οποίων Καϊάφας, Αιδηψός, Κύθνος). Δεν μιλάμε μόνο για τις πηγές, αλλά και για τη γη γύρω από αυτές. Είναι καλό να αξιοποιήσει κάποιες το ΤΑΙΠΕΔ, αλλά όχι αυτές που έχουν ιστορικό-πολιτισμικό χαρακτήρα, όπως αυτές στις Θερμοπύλες.
»Η υδροθεραπεία και η θαλασσοθεραπεία είναι μια βιομηχανία χωρίς φουγάρο, πρέπει να ενισχυθεί και όχι να απαξιωθεί. Υπάρχει ενδιαφέρον από 22 εκατομμύρια ασφαλισμένους σε όλη την Ευρώπη. Και μόνο 100.000 να στραφούν στην Ελλάδα, είμαστε κερδισμένοι».
Μάρκος Δάνας γ.γ. Συνδέσμου Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας:
«Να συσταθεί ενιαίος φορέας»
«Ακόμα και με την τεράστια πτώση των εισιτηρίων στις ιαματικές πηγές, το 71% όσων κόβονται προέρχεται από τις δημοτικές επιχειρήσεις. Αυτό δείχνει τη δυναμικότητα των δήμων. Υπάρχει δυνατότητα για αύξηση των εσόδων και προσέλευση περισσότερων τουριστών.
»Αυτό που τώρα προσπαθούμε να κάνουμε είναι να απλοποιήσουμε το θεσμικό πλαίσιο για την αναγνώριση των ιαματικών πηγών (σ.σ. αρκετές από τις ιαματικές πηγές της χώρας μας δεν έχουν επίσημη αναγνώριση για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες).
»Επίσης, πρέπει να μεταβληθεί ο τρόπος που γίνονται προσλήψεις και προμήθειες στις δημοτικές επιχειρήσεις, καθώς το ΕΣΠΑ και οι διαγωνισμοί δημιουργούν στρεβλώσεις και καθυστερήσεις. Δηλαδή, η αναγνώριση δεν είναι το μόνο μείζον θέμα. Σίγουρα ο κλάδος μπορεί να προοδεύσει και να μη μένει αυτός ο φυσικός πλούτος ανεκμετάλλευτος.
»Οσον αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις, το ποιες ιαματικές πηγές θα περάσουν στο νέο ΤΑΙΠΕΔ δεν είναι ακόμα απόλυτα σαφές. Πάντως, αυτές θα πρέπει να εξεταστούν κατά περίπτωση και πάντοτε να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη του οικείου δήμου.
»Αυτό που πρέπει -καταλήγοντας- να επισημάνω είναι ότι στο κομμάτι των ιαματικών πηγών εμπλέκονται τέσσερα-πέντε υπουργεία (υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, υπουργείο Υγείας, υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και υπουργείο Εσωτερικών), τα οποία πρέπει να κάτσουν στο τραπέζι, ώστε να συσταθεί ένας ενιαίος φορέας που να ασχολείται με το θέμα».
Τα σημαντικότερα ιαματικά λουτρά της Ελλάδας
♦Λουτρά Αιδηψού. Ηδη από την αρχαιότητα και τους ρωμαϊκούς χρόνους ήταν γνωστές οι ευεργετικές τους ιδιότητες. Βρίσκονται στην Εύβοια, στα 100 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα και αποτελούν τη μεγαλύτερη λουτρόπολη της Ελλάδας. Οι θερμές ιαματικές πηγές τους είναι κατάλληλες για τη θεραπεία πολλών παθήσεων, όπως: εκφυλιστικές αρθροπάθειες (χρόνιες και παραμορφωτικές καταστάσεις), ρευματοπάθειες, τενοντίτιδες, αγγειοπάθειες κ.ά.♦Λουτρά Καμένων Βούρλων. Οι πηγές των Καμένων Βούρλων στον νομό Φθιώτιδας, κοντά στη Λαμία, κατατάσσονται στις σημαντικότερες ιαματικές πηγές της χώρας, αλλά και της Ευρώπης γενικότερα. Η δημιουργία των σπάνιας σύστασης ιαματικών πηγών τους οφείλεται στις γεωλογικές μεταβολές του Μαλιακού Κόλπου και του ορεινού όγκου Καλλιδρόμου-Κνημίδος.
♦Λουτρά Λουτρακίου. Φημισμένη για τα λουτρά της είναι η πόλη της Πελοποννήσου. Πλούσιες σε χλωριούχο νάτριο, οι συγκεκριμένες θερμές πηγές ενδείκνυνται για παθήσεις των νεφρών, του στομαχιού αλλά και για αρθριτικές και νευραλγικές παθήσεις.
♦Λουτρά Απολλωνίας. Τα ιαματικά λουτρά της Νέας Απολλωνίας είναι πολύ κοντά στην εθνική οδό Θεσσαλονίκης-Καβάλας, μόλις 50 χιλιόμετρα ανατολικά της Θεσσαλονίκης. Βοηθούν στην αντιμετώπιση πληθώρας παθήσεων όπως ρευματισμοί, αρθριτικά, ισχιαλγίες, οσφυαλγίες, παθήσεις κινητικού συστήματος, γυναικολογικές παθήσεις, ημικρανίες κ.ά.
♦Λουτρά Θερμών. Βρίσκονται στην Ικαρία και συγκαταλέγονται ανάμεσα στις 15 σημαντικότερες ιαματικές πηγές της χώρας. Ανάμεσα στις παθήσεις για τις οποίες θεωρούνται ευεργετικά τα νερά τους είναι: οι χρόνιοι ρευματισμοί, νευραλγίες, νευρίτιδες και μυΐτιδες, διαταραχές των ενδοκρινών αδένων, δερματικές παθήσεις και αναπνευστικές διαταραχές.
Σχόλια