Ρύπανση του Βόρειου Ευβοϊκού,Μαλιακού

Σημειακές πηγές ρύπανσης

Ο παρακάτω χάρτης παρουσιάζει τις κύριες πηγές σημειακής ρύπανσης του Βόρειου Ευβοϊκού.

 "Ο Β. και ο Ν. Ευβοϊκός συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό ανθρώπινων δραστηριοτήτων – πόλεις, βιομηχανίες, διάφορες μορφές αλιείας, ιχθυοκαλλιέργειες, τουρισμό, παράκτιες καλλιέργειες – γεγονός που καθιστά πολύπλοκη τη διαχείριση και προστασία της περιοχής. Στην περιοχή δεν υπάρχει τακτική παρακολούθηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και οι επιστημονικές έρευνες είναι αποσπασματικές". ( Μεσόγειος SOS  2005)

 

Χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων

Χρήση σε καλλιέργειες χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, που συχνά καταλήγουν στη θάλασσα [Επιπτώσεις: Μείωση οξυγόνου, φυτοφάρμακα, άζωτο, φώσφορος άλατα, Βόριο, ευτροφισμός, μικρόβια] (Οδηγία για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης (91/676/ΕΟΚ))

Αστικά λύματα

 ·

Αστικά λύματα από αστικές δραστηριότητες και ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις. Σταθμοί επεξεργασίας λυμάτων. Σύνολο πληθυσμού σε παράκτιους δήμους στο Βόρειο Ευβοϊκό κόλπο 165.267 κάτοικοι.

Στον Βοιωτικό Κηφισό (που εκβάλει στο Β. Ευβοϊκό) καταλήγουν  τα λύματα των  ΒΑΓΙΩΝ , ΟΡΧΟΜΕΝΟΥ, ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ και της ΘΗΒΑΣ, ενώ στο Μαλιακό τα λύματα της Λαμίας. Υφιστάμενες Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) (που καταλήγουν στον Β. Ευβοϊκό και Μαλιακό): ΘΗΒΑ 21.000 κατοικοι, ΛΙΒΑΔΕΙΑ, 25.000 κατ., ΧΑΛΚΙΔΑ 65.500 κατ, ΛΑΜΙΑ 65.000 κατ., ΒΑΓΙΑ 4.509 κατ., ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ 5,780 κατ., ΛΙΜΝΗ 2.083, ΛΟΥΤΡΑ ΑΙΔΗΨΟΥ 12.335, ΝΕΑΣ ΑΡΤΑΚΗΣ 9.034 κατ., ΑΤΑΛΑΝΤΗ 5.990 κατ., ΚΑΜΜΕΝΑ ΒΟΥΡΛΑ 11.952 κατ, ΜΑΛΕΣΙΝΑ 4.246 κατ., ΣΠΕΡΧΕΙΑΔΑ 5.101 κατ., ΣΤΥΛΙΔΑ 5.095 κατ.). Υπολείπονται  έργα αποχέτευσης  στα Λουτρά Αιδηψού, Μαλεσίνα, Αταλάντη, Καμένα Βούρλα.  Οικισμοί Γ προτεραιότητας στους οποίους απαιτούνται έργα ΕΕΛ ή ΕΕΛ και δίκτυα αποχέτευσης: ΔΡΟΣΙΑ  4.007 κάτοικοι, ΨΑΧΝΑ 5.766 κατ., ΜΩΛΟΣ  3.203 κατ, ΛΙΒΑΝΑΤΕΣ  4.333 κατ, ΑΡΚΙΤΣΑ 3,450 κατ., ΑΓ. ΚΩΝ/ΝΟΣ  2.828 κατ., ΜΑΡΤΙΝΟ  3,000 κατ).   Οικισμοί Γ προτεραιότητας που διαθέτουν ΕΕΛ και απαιτούνται έργα συμπλήρωσης δικτύων αποχέτευσης: ΝΕΑ ΑΡΤΑΚΗ 9.034 κάτοικοι, απαιτούνται για το 65% του πληθυσμού, ΛΟΥΤΡΑ ΑΙΔΗΨΟΥ 12.335 κάτοικοι για το  30%, ΜΑΛΕΣΙΝΑ 4.246 κατ. 30%, ΑΤΑΛΑΝΤΗ 5.990 κατ.   40%, ΚΑΜΜΕΝΑ ΒΟΥΡΛΑ 11.952  κατ.   20%,  ΒΑΓΙΑ 4.509 κατ  30%, ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ 5,780  50%) (πηγή:Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, 2009).  

Δεν ειναι χαρακτηρισμένος σαν ευαίσθητη περιοχή για τα αστικά λύματα!!

Ο Β. Ευβοϊκός δεν συμπεριλαμβάνεται στον καταλογο ευαίσθητων περιοχών για απορίψεις αστικών λυμάτων που προβλέπουν οι Υ.Α. 19661/1982/1999  και  Υ.Α. 48392/939/02. Ο κατάλογος όμως αναθεωρείται και συμπληρώνεται σύμφωνα με το αρθρ.5(παρ.6) της ΥΑ 5673/400/1997. Στις ευαίσθητες περιοχές τα λύματα υπόκεινται σε αυστηρότερες επεξεργασίες. (δες κριτήρια για ευαισθητες περιοχές παράρτημα ΙΙ).

Συνέπειες των αστικών λυμάτων στον Ευβοϊκό συμπεριλαμβάνουν: Μείωση οξυγόνου, ευτροφισμός, μικροβιολογικό φορτίο, νιτρικά, φωσφορικά, κλπ. περισσότερα για την επεξεργασία αστικών λυμάτων

Ιχθυοκαλλιέργειες

-μεγάλες εγκατάστασεις ιχθυοκαλλιεργειών (διάβασε λεπτομέρειες εδώ). περισσότερες κατεγγελίες για τα ιχθυοτροφεια

Χωροθέτηση του Β. Ευβοϊκού για ιχθυοκαλλιέργιες (Σχέδιο Ειδικού Χωροταξικού Πλαίσιου για τις υδατοκαλλιέργειες-κανε κλικ εδω να δεις τους περιορισμούς)

Μαλιακός Κόλπος

-Ολόκληρη η ρύπανση του Μαλιακού μεταφέρεται στον Βόρειο Ευβοϊκό κάθε χρόνο  (δες εδώ).

Βιομηχανική Ρύπανση

ΛΑΡΚΟ. Μεταφορά σιδηρονικελιούχων μεταλλευμάτων από το λιμανάκι Λάρκο στην απέναντι πλευρά, όπου βρίσκεται το εργοστάσιο της Λάρκο. Απορριψη σκωριων

Νιτρικά και Αμμωνία. Σύμφωνα με την Μεσόγειος SOS  ο Βόρειος Ευβοϊκός παρουσιάζει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών πυριτικών, νιτρικών και φωσφορικών, κυρίως σε βάθη μεγαλύτερων των 100 μέτρων λόγω της μικρής ικανότητας ανανέωσης των νερών. Επίσης οι παρατηρούμενες αυξημένες επιφανειακές τιμές αμμωνιακών οφείλονται στα λύματα των παράκτιων τουριστικών οικισμών. Τα νερά του Κεντρικού Ευβοϊκού είναι ολιγότροφα, αν και στις ακτές οι τιμές των θρεπτικών είναι μεγαλύτερες λόγω βιομηχανικών και γεωργικών δραστηριοτήτων (δες το κύκλο της νιτρικής ρύπανσης στο διπλανό διάγραμμα). Μικρός βαθμός ευτροφισμού παρατηρείται κοντά στις ακτές.

Ευτροφισμός είναι η αύξηση σε ένα οικοσύστημα με θρεπτικά συστατικά, συνήθως ενώσεις που περιέχουν άζωτο ή φώσφορο. Μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της πρωτογενούς παραγωγικότητας του οικοσυστήματος (υπερβολική ανάπτυξη των φυτών και αποσύνθεση), καθώς και να έχει και άλλες συνέπειες, συμπεριλαμβανομένων της έλλειψης οξυγόνου και σοβαρή μείωση της ποιότητας του νερού, μείωση των ψαριών και άλλων πληθυσμών.  Ο μεγαλύτερος ένοχος είναι ποτάμια που καταλήγουν στην θαλασσών κουβαλώντας πολλές χημικές ουσίες όπως λιπάσματα από τη γεωργία καθώς και απόβλητα από ζώα και τον άνθρωπο. Ο υπερβολικός αριθμός των χημικών ουσιών μειώνουν το οξυγόνο σο νερό και μπορούν να οδηγήσουν σε υποξία και τη δημιουργία μιας νεκρής ζώνης. Περισσότερα για τον ευτροφισμό και τις επιπτώσεις του στην υγεία και εδώ. Το 2009 ευτροφισμος θεωρήθηκε συνυπεύθυνος για το φαινόμενο των μαζικών θανάτων ψαριών  στο Μαλιακό που διατάραξε τον κύκλο ζωής μορφών τοξικού φυτοπλαγκτού κυττάρων του ιχθυοτοξικού είδους Chatonella της κλάσης ραφιδιοφυκών, το οποίο εισέδυσε στα βράγχια των ψαριών.

 Αυξημένες τιμές θρεπτικών εμφανίζονται στα βαθύτερα στρώματα στην περιοχή του εργοστασίου Λάρκο . Λόγω της βιομηχανικής δραστηριότητας, τα μέταλλα παρουσιάζουν αρκετά υψηλές συγκεντρώσεις, ιδίως κοντά στις βιομηχανίες, με τιμές μικρότερες από αυτές του Σαρωνικού και μεγαλύτερες από του Αιγαίου. Πάντως, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται τάση μείωσης των συγκεντρώσεων των μετάλλων στον Ευβοϊκό και τα περιβαλλοντικά προβλήματα μπορούν ακόμα να αντιμετωπιστούν  ( πηγή: Μεσόγειος SOS)

Η Ρύπανση απο την Λάρκο

Η συνολική ετήσια ποσότητα μεταλλεύματος που επεξεργάζεται το Εργοστάσιο της Λάρυμνας ανέρχεται στους 2.500.000 τόνους περίπου. Η ετήσια παραγωγή σε Νικέλιο (Ni) ανέρχεται σε 18.000 με  20.000 τόνους. (δες εδώ τις φάσεις επεξεργασίας του μεταλλεύματος).  Η Λάρκο διακινεί ετήσια στη Λάρυμνα 2,5 εκατ. τόνους λατερίτες, καταναλώνει 500.000 τόνους λιγνίτη-πετ κοκ, απορρίπτει στη θάλασσα και στη στεριά 2,4 εκατ. τόνους σκουριάς, 220.000 τόνους σκόνης, ενώ 100.000 τόνοι σκουριάς λεπτόκοκκης φάσης (γυαλί) διαχέονται στο αρχαίο λιμάνι της Λάρυμνας (πηγή: Έθνος). Φάσεις επεξεργασίας νικελίου και του ορυκτού

Προέλευση απόβλητων της Λάρκο (πηγή: Λάρκο)

Αέριες εκπομπές

Τα καπναέρια  των μεταλλουργικών  αντιδραστήρων που περιέχουν CO CO2 NOx SO2 και σωματίδια

 σκόνες που παράγονται κατά την διακίνηση υλικών

Υγρά απόβλητα

Υγρή αποκονίωση 

Κοκκοποίηση Σιδηρονικελιου (FeNi)

Ψύξη μηχανισμών

Δεξαμενή καθίζησης σκωρίας  

 Στερεά απόβλητα

Σκωρία Ηλεκτροκαμίνων 

Σκωρία Μεταλλακτών

Σκόνες

Σύμφωνα με τη ΛΑΡΚΟ τα αιωρούμενα σωματίδια (TSS) στην εκροή της δεξαμενής καθίζησης σκωρίας των Ηλεκτροκαμίνω παραμένουν το κύριο πρόβλημα μη συμμόρφωσης για τα υγράαπόβλητα

Επίσημα στοιχεία για τους ρυπους της ΛΑΡΚΟ στο περιβαλλον απο το Ευρωπαϊκο Μητρώο Εκλυσης και Μεταφορας Ρυπων (τελευταία ενημέρωση το 2008, δημοσιευτηκαν το 2010). Τα στοιχεια θα πρεπει να αναγνωστούν με  επιφυλακτηκότητα γιατί στις 10/5/11 το ΥΠΕΚΑ διαπιστωσε οτι η ΛΑΡΚΟ δεν είχε εγκαταστήσει μονάδες  μέτρησης των αεριων ρύπων και  δεν παρακολουθούσε με ειδικές μετρήσεις  τα υγρα αποβλητα της (πηγή: Ελευθεροτυπία)

Στοιχεια ρυπων της ΛΑΡΚΟ απο το Ευρωπαϊκό Μητρώο Τοξικών Ρύπων

Ρίψεις της ΛΑΡΚΟ στο νερό για το 2008

Αρσενικό και ενώσεις του (ως As)  500 κιλα

Χρώμιο και ενώσεις του (ως Cr) 5,60 τόνοι

Χαλκός και ενώσεις του (ως Cu) 200κιλα

Νικέλιο και ενώσεις του (ως Ni) 27,0 τόνοι

Ολικός οργανικός άνθρακας (TOC) ( σύνολο  1.500 τόνοι)

τοξικά προφίλ των ουσιών

Δες εδώ ποσο βλαβερές ειναι οι παραπάνω ουσίες και στην επίσημη ηλεκτρονική βάση δεδομένων της ΕΕ

Περιβαλλοντικες Παραβάσεις της ΛΑΡΚΟ

Τον Ιούνιο του 2010, η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) του ΥΠΕΚΑ πραγματοποίησε έλεγχο στις εγκαταστάσεις τής Λάρκο (πηγή: Έθνος).

Σύμφωνα με την έκθεση:

• Τα τελευταία χρόνια η εταιρεία χρησιμοποίησε ως καύσιμο σημαντική ποσότητα pet coke, κατά παράβαση της σχετικής άδειας.
• Δεν διαθέτει άδεια διάθεσης υγρών-στερεών αποβλήτων.
• Δεν έχει εγκαταστήσει σύστημα για το φιλτράρισμα των ατμοσφαιρικών ρύπων.
• H εταιρεία δεν προσκόμισε μετρήσεις για τα απαέρια των καμίνων για το έτος 2010.
• Λαμβάνει παράνομα νερό από τη θάλασσα κι από γειτονικό ποτάμι, εφόσον δεν διαθέτει άδεια χρήσης υδάτων.
• Δεν έχει άδεια για την προσωρινή αποθήκευση της σκουριάς, που αποθηκεύεται σε ανοιχτό οικόπεδο.
• Η εταιρεία δεν έχει υποβάλει, ως όφειλε, τεχνική μελέτη περιβαλλοντικής αποκατάστασης των χώρων αποθήκευσης της σκόνης.
• Διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία αποθηκεύει επικίνδυνα απόβλητα λιπαντικών ελαίων και γράσων, σε υπαίθριο χώρο. (πηγή: Έθνος).

Σύμφωνα με δημοσιευμα στις 10/5/11  το υπουργείο Περιβάλλοντος και μετά τον έλεγχο που πραγματοποίησε η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος  διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία  δεν είχε αντικαταστήσει μονάδες καθαρισμού αερίων  αποβλήτων, ενώ δεν είχε εγκαταστήσει μονάδες αντιρύπανσης και μέτρησης των ρύπων.Ακόμα είχε υπερβεί τα προβλεπόμενα όρια ρύπων στα υγρά απόβλητα που διοχέτευε στη θάλασσα, τα οποία δεν παρακολουθούσε με ειδικές μετρήσεις και δεν τηρούσε τους προβλεπόμενους κανονισμούς στην αποθήκευση στερεών αποβλήτων και λιπαντικών στο ύπαιθρο (πηγή: Ελευθεροτυπία).

Συγκέντρωση ρύπων στην  θάλασσα

Σύμφωνα με την Μεσόγειος SOS χωρις να δίνονται αριθμητικά στοιχεία ο Χαλκός, το Κάδμιο, οΨευδάργυρος και ο Μόλυβδος εμφανίζουν περίπου τις ίδιες συγκεντρώσεις με άλλες θαλάσσιες περιοχές και με το νότιο Ευβοϊκό. Αντίθετα αυξημένες είναι οι συγκεντρώσεις της διαλυτής μορφής του Μαγγανίου και του Νικελίου (σε σύγκριση με άλλες θαλάσσιες περιοχές και με το νότιο Ευβοϊκό).  Η συγκέντρωση των πετρελαϊκών υδρογονανθράκων είναι σε χαμηλά επίπεδα με τιμές παραπλήσιες αυτών στο ανοιχτό Αιγαίο πέλαγος. Πάντως οι τιμές εμφανίζονται πιο αυξημένες στο Λιμανάκι Λάρκο, όπου γίνεται η φορτοεκφόρτωση των Σιδηρονικελιούχων μεταλλευμάτων, καθώς και στη θαλάσσια περιοχή κοντά στο εργοστάσιο σόγιας τις περιόδους που αυτό λειτουργεί κανονικά.  Γενικά το παλιρροϊκό ρεύμα του Ευρίπου, τα θαλάσσια ρεύματα και τα καλά οξυγονωμένα νερά του Ευβοϊκού φαίνεται πως «προφυλάσσουν» την θαλάσσια αυτή περιοχή από έντονα φαινόμενα ρύπανσης. Παρόλα αυτά, τα βιομηχανικά και αστικά απόβλητα στην περιοχή και η ρύπανση από τη Λάρκο μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα ( πηγή: Μεσόγειος SOS  2005)

Επιτρεπόμενες Συγκεντρώσεις Ρύπων

Τα περιβαλλοντικά πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος που θεσπίζονται με την Η.Π. 51354/2641/Ε103 ΦΕΚ 1909Β 8/12/10  επιβάλλουν Ετήσιες Μέσες Συγκεντρώσεις (ΕΜΣ) και Μέγιστες Επιτρεπόμενες Συγκεντρώσεις (ΜΕΣ) για του παρακάτω ρύπους:

Μόλυβδος και ενώσεις του 7,2 μg/l (EΜΣ),

Υδράργυρος και ενώσεις του 0,05 μg/l (EΜΣ),  και 0,07 μg/l (ΜΕΣ),

Νικέλιο και ενώσεις του 20 μg/l (EΜΣ),

Κάδμιο και ενώσεις του 0,2 μg/l (EΜΣ) και από  0,45  μg/l μέχρι 1,50 μg/l (ΜΕΣ) ανάλογα με την κατηγορία

Αρσενικό 30 μg/l (EΜΣ),

Κοβάλτιο 20 μg/l (EΜΣ),

Χαλκός από 3 μg/l μέχρι 26 μg/l (EΜΣ), ανάλογα την σκληρότητα του νερού,

Χρώμιο VI 3 μg/l (EΜΣ),

Ολικό χρώμιο από 23 μg/l μέχρι 50 μg/l (EΜΣ) ανάλογα την σκληρότητα του νερού

Ψευδάργυρος από 8 μg/l μέχρι 125 μg/l (ΕΜΣ) ανάλογα την σκληρότητα του νερού.

Διάβασε τις επιτρεπόμενες συγκεντρώσεις για ολους τους ρύπους στο Η.Π. 51354/2641/Ε103 ΦΕΚ 1909Β 8/12/10

Σκωριές της Λάρκο

Υπάρχουν δύο είδη  σκωριών στη ΛΑΡΚΟ:  η σκωρια απο τους  μεταλλάκτες και η σκουριά των ηλεκτροκαμίνων (δες εδώ πως παράγονται). Η σκωριά των μεταλλακτών πωλείται ως βαρύ αδρανές στην παραγωγή σκυροδέματος για την επικάλυψη υποθαλάσσιων αγωγών πετρελαίου λόγω του μεγάλου ειδικού βάρους της.

Περίπου 2,4 εκατομμύρια τόνοι σκωρίας ηλεκτροκαμίνων παράγονται ετησίως στο εργοστάσιοτης Λάρυμνας, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 88% της συνολικής τροφοδοσίας. Μέχρι σήμερα με περιοδικά ανανεώσιμη απόφαση το 80% της παραγόμενης ποσότητας σκωρίας των ηλεκτροκαμίνων απορρίπτεται σε συγκεκριμένηθέση στο θαλάσσιο χώρο του Β. Ευβοϊκού Οι απορρίψεις έχουν ξεκινήσει από το 1966. Η υποθαλάσσια έκτασή της περιοχής των εναποθέσεων φτάνει τα 20 τετρ. χλμ. και το πάχος της σε ορισμενα σημεια φτάνει τα 2,5 μέτρα (δες χάρτη).

Σε εξέλιξη ειναι η αδειοδότηση χώρου απόρριψης στην ξηρά στην θέση «Λιάβδα». Προσφατα πήρε παράταση της άδειας απόρριψης της σκωρίας ηλεκτροκαμίνων στον Ευβοϊκό μέχρι τις 30/6/12 ηοποία ξαναπήρε παράταση μέχρι της 28/2/13

 Δεν ειναι η πρωτη φορά που δίδονται τετοιες αδειες στην ΛΑΡΚΟ με σκοπο να σταματησει η ριψη αποβλήτων. Το 1998 με κοινή υπουργική απόφαση της 23-12-98, η ΛΑΡΚΟ παίρνει  άδεια για πόντιση των αποβλήτων της ως τα τέλη του 2001. Η απόφαση αυτή έθετε κάποιους όρους στη ΛΑΡΚΟ που ποτε δεν εφαρμόσθηκαν. Η  άδεια  ανανεώθηκε για άλλα τρία χρόνια μεχρι τις 31.12.2004 παρα τις παραβιασεις της ΛΑΡΚΟ. Τοτε ειχε προταθει και η χρηση της «βραδείας ψύξης» της σκουριάς και της απόθεσής της στα ορυχεία από τα οποία προέρχεται το αρχικό μετάλλευμα. Δεν υλοποιήθηκε.  Στα τέλη του 2004 με απόφαση (υπ αρ. πρωτ. Δ8/Γ/Φ.12.3α/23627/7762/31.12.04) των υπουργών Ανάπτυξης, Υγείας και Εμπορικής Ναυτιλίας εγκρίθηκε ειδική άδεια στην εταιρεία ιγια την απόρριψη των μεταλλουργικών σκουριών στα ανοιχτά του κόλπου της Λάρυμνας μεχρι τις 31-12-2006, . Έκτοτε  η εταιρεία κατορθώνει και ανανεώνει κάθε έτος αυτή την άδεια.

Χώρος εναπόθεσης των σκωριών στο Βόρειο Ευβοϊκό

 

  kireas.org

Βοήθησε να προστατεύσουμε και να αναπτύξουμε το δήμο μας !

 

• Αρχική Σελίδα
 
• Τι πρέπει να γνωρίζεις;
 
• Τι μπορείς να κάνεις; 
• Επικοινωνία

Βόρειος Ευβοϊκός

Μορφολογία 
Σχηματισμός του Βόρειου Ευβοϊκού
Ρήγματα και σεισμογένεια
Μορφολογία
Ρεύματα
Ιζήματα
Προστατεύομενες περιοχές
Περιοχές ενταγμένες στο Νατούρα 2000
Προστατεύομενα Νερά Κολύμβησης
Ζωή στον Βόρειο Ευβοϊκό
Βενθικά είδη
Ιχθυοπανίδα
Αλιεία
Πτώση των αλιευμάτων
Αλιευτικά Σκάφη
Προστασία απο την υπεραλίευση
Απαγορεύσεις Αλιείας
Ποιότητα των νερών του Ευβοϊκού
Ποιότητα των νερών κολύμβησης
Ρύπανση του Βόρειου Ευβοϊκού
Η Ρύπανση απο την Λάρκο
Προέλευση απόβλητων της Λάρκο
Ρίψεις της ΛΑΡΚΟ στο νερό
Περιβαλλοντικες Παραβάσεις
Συγκέντρωση ρύπων στην  θάλασσα
Σκωριές της Λάρκο
Επιπτώσεις της Σκουριάς στον Ευβοϊκό
Χρόνος Ανάκαμψης
Επιπτώσεις της ρύπανσης
Τοξικότητα και Βιοσυσσώρευση
Βιομεγέθυνση
Οικολογοτοξικές επιπτώσεις
Ορια ασφαλείας βαρέων μετάλων στους θαλάσιους οργανισμούς
Κίνδυνοι στην ανθρώπινη υγεία
Ταξινόμηση των κινδύνων των ουσιών στην ΕΕ
Οικολογική  Τοξικότητα των Ουσιών
Ελάχιστα όρια πρόσληψης από τον ανθρώπινο οργανισμό
Τι προβλέπει η νομοθεσία
Φορείς που μπορούν να βοηθήσουν

---

Σχηματισμός του Βόρειου Ευβοϊκού: Η θεωρία της πτώσης μετεωρίτη

Eπιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ το 2008 ανακάλυψαν ένα μεγάλο κοιλώμα.  Μετά από μελέτη διαπίστωσαν ότι επρόκειτο για κρατήρα μετεωρίτη που είχε προσκρούσει στο έδαφος κατά την εποχή της Τελευταίας Παγετώδους Περιόδου. Συνθέτοντας κάθε διαθέσιμη πληροφορία σε συνδυασμό με την ανάλυση δειγμάτων του πυθμένα που έλαβαν από τομογράφους και πυρηνολήπτες, διαπίστωσαν πως το σημείο όπου έπεσε ο μετεωρίτης ήταν ξηρά πριν από 14.000 χρόνια και βρισκόταν στις παρυφές μιας μεγάλης λίμνης. Ο μετεωρίτης φαίνεται ότι προσέκρουσε σε μια πεδιάδα και σίγουρα προκάλεσε πολύ μεγάλη καταστροφή και ίσως και την δημιουργία του Ευβοϊκού κόλπου  (πηγή: ΕΛΚΕΘΕ στα Νέα )

Ρήγματα και σεισμογένεια.

Ο Βόρειος Ευβοϊκός Κόλπος αποτελεί μια περιοχή με έντονη νεοτεκτονική δραστηριότητα που κυριαρχείται από εντυπωσιακά ενεργά ρήγματα. Το μόνο ρήγμα της περιοχής που συνδέεται με κάποιον ισχυρό ιστορικό σεισμό, είναι το ρήγμα της Αταλάντης, με την γνωστή σεισμική ακολουθία του 1894. Η περιοχή του Βόρειου Ευβοϊκού Κόλπου αποτελείται από τα αλπικά πετρώματα της Υποπελαγονικής ζώνης που συνιστούν το γεωλογικό υπόβαθρο, και τις ρηξιγενείς τάφρους που δημιουργήθηκαν από την νεοτεκτονική δράση των ρηγμάτων και οι οποίες έχουν πληρωθεί από νεότερα ιζήματα ηλικίας Πλειοκαίνου – Τεταρτογενούς (ΙΓΜΕ, 1983). Τα ιζήματα του Πλειοκαίνου αποτελούνται από άμμους, αργίλους, κιτρινόλευκες μάργες και χαλίκια συνεκτικής μορφής, με κατά θέσεις λίγες ενστρώσεις χαλαρών χαλικιών πάχους 1 έως 10 cm. Τα Πλειστοκαινικά ιζήματα αντιπροσωπεύονται από μια ακολουθία ιζημάτων που χαρακτηρίζουν πλευρικά κορήματα και αποθέσεις αλλουβιακών ριπιδίων και περιλαμβάνουν εναλλαγές άμμων, αργίλων και κροκαλοπαγών, καθώς κι ένα συνεκτικό λατυποπαγές, αποτελούμενο από γωνιώδη τεμάχη ασβεστόλιθων και δολομιτών ισχυρά συγκολλημένα δευτερογενώς με αμμοαργιλώδες συνδετικό υλικό (Αγγελίδης, 1992). Τα πλέον πρόσφατα ρηξιγενή πρανή, κυρίως στην περιοχή της Αταλάντης, Ασπρορέματος και στην Αρκίτσα καλύπτονται από σύγχρονα πλευρικά κορήματα που αποτελούνται από άμμο, άργιλο και γωνιώδη τεμάχη ασβεστόλιθων και δολομιτών σε ασύνδετη μορφή (Πηγή: Παυλίδης και αλλοι 2004)

Ο Βόρειος Ευβοϊκός Κόλπος αποτελεί μια τεκτονική τάφρο, η οποία διαμορφώθηκε στη διάρκεια του Τεταρτογενούς από την δράση κανονικών ρηγμάτων διεύθυνσης ΒΔ-ΝΑ έως ΔΒΔ-ΑΝΑ . Τα ρήγματα Θερμοπυλών, Καμένων Βούρλων, Άγιου Κωνσταντίνου, Αρκίτσας, Αταλάντης και Καλλιδρόμου παρουσιάζουν μορφοτεκτονικά και γεωλογικά στοιχεία τα οποία υποδεικνύουν πρόσφατη δραστηριότητα και μπορούν να χαρακτηριστούν ως ενεργά. Τα παραπάνω ρήγματα δεν συνδέονται με ισχυρούς σεισμούς κατά την ιστορική περίοδο, εκτός από τα ρήγματα της περιοχής των Θερμοπυλών που πιθανώς έδωσαν το καταστροφικό σεισμό του 426 π.Χ. , και το ρήγμα της Αταλάντης  (ΠαπαΪωάννου και αλλοι 2004). Άλλοι σεισμοί με θύματα έγιναν το 279 π.χ., το 375 μ.χ. και το 551 μ.χ.  Η καταστροφική σεισμική ακολουθία του 1894 περιελάμβανε δυο ισχυρούς σεισμούς στις 20 και 27 Απριλίου, με εκτιμώμενο μέγεθος  6.4 και 6.9 ρίχτερ.  Οι σεισμοί του 1892 δημιούργησαν τσουνάμι 3 μέτρων. Επίσης απο το μεγάλο σεισμό του 426 π.χ. που δημιούργησε και τσουναμι μερί το σεισμό του 1894 καταγράφηκαν 13 ισχυροί σεισμοί στην περιοχή.    (Πηγή: Παυλίδης και αλλοι 2004)

Σεισμοί στην περιοχή μεταξύ 1900 και 2000

---

Μορφολογία

Ο Ευβοϊκός κόλπος εκτείνεται μεταξύ των ανατολικών ακτών της Αττικοβοιωτίας και των δυτικών ακτών της Εύβοιας Χωρίζεται σέ βόρειο και νότιο Ευβοϊκό από τα στενά της Αυλίδας και του Ευρίπου (40 m πλάτος, 60 m μήκος και 8 m βάθος).  Ο βαθυμετρικός χάρτης του Β. Ευβοϊκού κόλπου. Σε γενικές γραμμές τα βάθη στην περιοχή είναι μικρά (μικρότερα από 100μ). Το μέγιστο βάθος (420μ) βρίσκεται ΝΑ της Αιδηψού, στο μέσο περίπου του συνολικού μήκους του Β. Ευβοϊκού κόλπου. Οι ισοβαθείς παραμένουν παράλληλες στην ακτογραμμή και στον κύριο άξονα το κόλπου. Βαθυμετρικά περιοχή μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελείται από δυο ευδιάκριτες περιοχές, από μια περιοχή βαθμιαίας κλίσης στο πυθμένα, στο παράκτιο τμήμα της Στερεάς Ελλάδος και απο μια περιοχή που έχουμε απότομη ανάπτυξη των ισοβαθών, στην παράκτια ζώνη της νήσου Ευβοίας,

Ο Σπερχειός ποταμός, που εκβάλλει στο Μαλιακό κόλπο, αποτελεί την πιό σημαντική πηγή γλυκών νερών. Όμως, σημαντικές ποσότητες νερών εισέρχονται στον κόλπο και από τη λίμνη Παραλίμνη  μέσα από το δίαυλο του Ανθήδονος (Βοιωτικός Κηφισός) και από υποθαλάσσιες πηγές.

Οι θερμοκρασίες του νερού στο επιφανειακό στρώμα  (μέχρι βάθους 20μ)  είναι κατά μέσο όρο 24.5^oC ( το καλοκαίρι) και 16 ^oC  (το φθινόπωρο).  Η αλατότητα του νερού  σε αυτό το στρώμα είναι 37%. Στο επόμενο στρώμα  (υπο-επιφανειακό) που είναι μέχρι και 50 μέτρα βάθους η θερμοκρασία μειώνεται κατά 10 ^oC και η αλατότητα μειώνεται στο 36%. Στα σημεία του κόλπου με μεγαλύτερο απο 75 μέτρα βάθος  οι θερμοκρασίες ήταν στους 12 ^oC -13 ^oC και η αλατότητα 37.1% με 37.4%

Ρεύματα

Τα επιφανειακά ρεύματα στο Β. Ευβοϊκό έχουν κατεύθυνση Β.Α. και ταχύτητες από 5 ώς 15 εκατοστά/δευτερόλεπτο cm/sec ενώ τα ρεύματα του πυθμένα είναι ασταθή και χαρακτηρίζονται από ταχύτητες μικρότερες από 5 εκατ./δευτερολεπτο. Οι κατευθύνσεις των ρευμάτων του πυθμένα είναι προς Ανατολάς. Στην περιοχή ρίψεων της σκουριάς οι ταχύτητες ρευμάτων είναι μικρές. Στο επιφανειακό στρώμα νερού οι ταχύτητες των ρευμάτων επηρεάζονται από μετεωρολογικές συνθήκες (άνεμος και βαρομετρική πίεση). Τα ρεύματα στο υπο-επιφανειακά στρώμα και στο στρώμα του βυθού είναι παλιρροιακής προέλευσης.

Στο στενό του Ευρίπου  επικρατούν ισχυρά παλιρροιακά ρεύματα με ταχύτητες που φθάνουν τα 12 km/h. Τα παλιρροιακά ρεύματα έχουν κατεύθυνση από βορρά προς νότο και εναλλάσσονται κάθε 6 ώρες με ρεύματα αντίθετης κατεύθυνσης. Συχνά η διεύθυνση των παλιρροιακών ρευμάτων αλλάζει ακανόνιστα μέχρι και 12 φορές την ημέρα, γεγονός που έχει σχετιστεί με μεγάλης κλίμακας διαφορές της ατμοσφαιρικής πίεσης. Το παλιρροιακό εύρος φθάνει τα 20 cm, δηλ. είναι διπλάσιο του μέσου εύρους του Αιγαίου.

Ο καθηγητής  Νικόλαος Κωτσοβίνος (έκδοση της Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών «Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο: Η πόλη της Χαλκίδας», Αθήνα 1990, ISBN: 960-220-080-4. πηγή:evoikos.blogspot.com)
επισημαίνει ότι:

•  Με τις ευμενέστερες προϋποθέσεις τα νερά του Βόρειου Ευβοϊκού χρειάζονται 5 χρόνια για να αντικατασταθούν από νερά του Αιγαίου.
•  Άλλα 4,5 χρόνια περίπου χρειάζονται τα νερά του Βορείου Ευβοϊκού για να ανταλλαγούν με τα νερά του Νότιου Ευβοϊκού.
• Υπάρχει συστηματική μεταφορά της ρύπανσης από το Βόρειο Ευβοϊκό στο Νότιο.
•  Ολόκληρη η ρύπανση του Μαλιακού μεταφέρεται στον Βόρειο Ευβοϊκό κάθε χρόνο και ταυτόχρονα όλη η ρύπανση του Παγασητικού μεταφέρεται στον Βόρειο Ευβοϊκό κάθε τρία χρόνια.
• Ο ρυθμός διασποράς των ρυπαντών στον Ευβοϊκό είναι μια αργή διαδικασία που συμπληρώνεται από την ακόμα αργότερη ανταλλαγή νερών μεταξύ Ευβοϊκού και Αιγαίου.
•  Ο μέσος χρόνος παραμονής των ρυπαντών (δηλαδή ο χρόνος που απαιτείται για να απομακρυνθεί το 99% της ποσότητας που ρίφθηκε) είναι της τάξεως των 50 ετών.
• 
  Κυκλοφορία ρευμάτων απο το Μαλιακό. Κυριαρχούν τα κυκλωνικά ρεύματα προς τον Β. Ευβοϊκο

Ιζήματα

Τα επιφανειακά ιζήματα του πυθμένα του νότιου τμήματος του Β Ευβοϊκού χαρακτηρίζονται ως αμμώδη, ιλυαργιλώδη και ιλυαργιλώδη άμμοι. Τααμμώδη, που είναι κυρίως βιολογικής προέλευσης (70 ώς 90%), κυριαρχούν με ποσοστό μεγαλύτερο από 65% στις παράκτιες περιοχές, ενώ τα αργιλώδη επικρατούν στα βαθύτερα μέρη του κόλπου με ποσοστό μεγαλύτερο από 60% (ΧΡΟΝΗΣ eta/.1984). Οι συγκεντρώσεις των βαρέων μετάλλων στο ίζημα είναι μεγάλες στο στενό του Ευρίπου, στο Λιμάνι της Χαλκίδας και στον κόλπο της Λάρυμνας. Κατά μήκος των ακτών της Εύβοιας και της Βοιωτίας υπάρχουν μεταλλεία, βιομηχανικές μονάδες (τσιμέντα), βιοτεχνίες (κεραμικών, τροφίμων), και τα ναυπηγεία της Χαλκίδας που αποτελούν σημαντικές εστίες ρύπανσης. Μια από τις κυριότερες εστίες ρύπανσης του Β Ευβοϊκού είναι η μεταλλευτική και μεταλλουργική εταιρεία ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα που, μετά από σύμβαση με το Ελληνικό δημόσιο το 1954, εκμεταλλεύεται τα
σιδηρονικελιούχα κοιτάσματα (πλούσια σε Si, Ca, Mg, Cr, Fe, Co, και Νί)  Από το πρωτογενές κοίτασμα μόνο το 1 ώς 2% είναι εκμεταλλεύσιμο ενώ το υπόλοιπο αποβάλλεται ως σκουριά που, μετά από άδεια που δόθηκε το 1969, απορρίπτεται στον κόλπο της Λάρυμνας. Δες λεπτομέρειες για τα ιζήματα    ΒΟΥΤΣΙΝΟΥ-ΤΑΛΙΑΔΟΥΡΗ, ΦΑΝΗ (1988, Πανεπιστήμιο Πατρών), ΓΕΩΧΗΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΙΖΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΥΒΟΙΚΟ ΚΟΛΠΟ

Προστατεύομενες περιοχές

Στο παρακάτω χάρτη απεικονίζονται όλες οι προστατευόμενες περιοχές και τα τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλους στον Ευβοϊκό και γύρω από τον Ευβοϊκό. Μόνο ο Μαλιακός είναι ενταγμένος στο δίκτυο προστασίας Νατούρα 2000.  Η νέα στρατηγική της ΕΕ για την βιοποικιλότητα προβλέπει επέκταση της προστασία; των θαλασσίων περιοχών από 4% που καλύπτουν τώρα σε 10% μέχρι το 2020

Περιοχές ενταγμένες στο Νατούρα 2000

O Μαλιακός Κόλπος είναι ενταγμένος στο δίκτυο Νατούρα 2000 σαν Τόπος Κοινοτικής Σημασίας με κωδικό GR2440002  (διαβασε λεπτομέρειες εδω για τα χαρακτηριστικά του).  Στο Βόρειο μέρος του Ευβοϊκού κόλπου υπάρχουν περιοχές ενταγμένες στο κατάλογο LIFE με εκτάσεις Ποσειδωνίας (μπλέ χρώμα στην περιοχή των Γιάλτρων). Δες παρακάτω χάρτη και διάβασε  Ρύπανση του Μαλιακού

Προστατεύομενα Νερά Κολύμβησης

Προκαταρκτικός κατάλογος προστατευόμενων περιοχών  Νερά κολύμβησης στην περιοχή του Ε. Ευβοϊκού (Πηγή: ΥΠΕΧΩΔΕ/ΚΥΥ, 2007)

Εύβοιας (στον Β. Ευβοϊκό): ΛΙΧΑΔΑ, ΛΟΥΤΡΑ ΑΙΔΗΨΟΥ,  ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (GR2420004), ΡΟΒΙΕΣ' , ΚΟΧΥΛΙ , ΡΟΒΙΕΣ – ΚΑΜΠΙΝΓΚ, ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΛΙΜΝΗ, ΚΑΛΑΜΙΑ, ΠΑΡΑΛΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ, ΝΕΑ ΑΡΤΑΚΗ, ΧΑΛΚΙΔΑ-ΑΣΤΕΡΙΑ, ΧΑΛΚΙΔΑ-ΚΟΥΡΕΝΤΙ

Φθιώτιδας: (ΔΕΛΤΑ) ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ (GR2440005), ΓΛΥΦΑ, ΠΕΛΑΣΓΙΑ , ΑΧΛΑΔΙ, ΑΧΛΑΔΙ-ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ, ΡΑΧΕΣ, ΡΑΧΕΣ-ΦΑΡΟΣ , ΑΚΤΗ-ΓΟΥΝΑΡΗ , ΚΟΥΒΕΛΑ, ΚΑΡΑΒΟΜΥΛΟΣ, ΜΕΛΙΣΣΙΑ , ΜΕΛΙΣΣΙΑ, ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ, ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑ , ΚΑΜΕΝΑ ΒΟΥΡΛΑ-ΚΑΜΠΙΝΓΚ, ΚΑΜΕΝΑ ΒΟΥΡΛΑ, ΜΟΤΕΛ ΛΕΒΕΝΤΗ, ΑΣΠΡΟΝΕΡΙ, ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝ.  ΑΚΤΗ, ΚΕΔΡΟΣ,ΛΙΒΡΙΧΙΟ, ΣΟΥΒΑΛΑ, ΛΙΒΑΝΑΤΕΣ, ΑΓ. ΓΙΑΝΝΗΣ, ΣΚΑΛΑ ΑΤΑΛΑΝΤΗΣ, ΘΕΟΛΟΓΟΣ

---

Ζωή στον Βόρειο Ευβοϊκό

Ο Β. Ευβοϊκός χαρακτηρίζεται, σε σχέση με άλλους ελληνικούς κόλπους, από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις θρεπτικών αλάτων με εξαίρεση τον κόλπο της Ελευσίνας . Οι συγκεντρώσεις των πυριτικών και των νιτρικών αλάτων είναι 13 και 10 φορές μεγαλύτερες αντίστοιχα από αυτές στο Αιγαίο, γεγονός που οφείλεται στο σχετικά μεγάλο βάθος του κόλπου, στις υποθαλάσσιες πηγές, στο φαινόμενο της ανάβλυσης των νερών και στα απόβλητα της ΛΑΡΚΟ που είναι πλούσια σε πυριτικά. Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις φωσφορικών αλάτων στο Β Ευβοϊκό παρατηρήθηκαν στον κόλπο της Λάρυμνας, στο λιμάνι της Χαλκίδας και στο Μαλιακό.

 

Βενθικά είδη (είδη που ζούν στο βυθό)

 Στις βενθικές  κοινωνίες μαλακού υποστρώματος στο νότιο τμήμα του Βόρειου Ευβοϊκού κυριαρχούν:

•   οι  πολύχαιτοι (52%)  (δες εδώ)
• τα μαλάκια (19.5%), [π.χ. κυδώνια, γυαλιστερές, µύδια, στρείδια, αχιβάδες, καλόγνωµες]. Γαστερόποδα (πορφύρα),  ∆ίθυρα Μαλάκια και  Κεφαλόποδα (Θράψαλα, Καλαμάρια, Μοσκιοί Σουπιές, Χταπόδια )
• τα καρκινοειδή (16%)  [π.χ. καβούρια, γαρίδες, καραβίδες, αστακοί]. Αµφίποδα,  Ισόποδα και  ∆εκάποδα
• τα εχινοδέρματα  (5.4%)  [π.χ. αχινοί].  Ολοθουροειδή, Αστεροειδή, Οφιουροειδή  και Εχινοειδή.

Στον κόλπο της Αταλάντης κυριαρχούν:

• οι πολύχαιτοι (44%) και ακολουθούν
• τα μαλάκια (28%) [π.χ. κυδώνια, γυαλιστερές, µύδια, στρείδια, αχιβάδες, καλόγνωµες]. Γαστερόποδα (πορφύρα),  ∆ίθυρα Μαλάκια και  Κεφαλόποδα (Θράψαλα, Καλαμάρια, Μοσκιοί Σουπιές, Χταπόδια ),
• τα καρκινοειδή (23%),  [π.χ. καβούρια, γαρίδες, καραβίδες, αστακοί]. Αµφίποδα,  Ισόποδα και  ∆εκάποδα  και
• τα εχινοδέρματα (3.4%).

Οι Nικολαϊδου και αλλοι (1989) αναφέρουν ότι στην περιοχή απόρριψης σκουριάς από τη ΛΑΡΚΟ (κόλπος Λάρυμνας), οι βενθικοί οργανισμοί εμφανίζουν σχετικά μεγαλύτερη αφθονία και ποικιλότητα απ' ότι στον Παγασητικό και στον υπόλοιπο Β Ευβοϊκό. Παρ' όλα αυτά οι βενθικές  κοινωνίες στον κόλπο της Λάρυμνας είναι ασταθείς γιατί κυριαρχούν ευρύαλα είδη.

Ιχθυοπανίδα

Με βάσrι αποτελέσματα των αλιευτικών ερευνών που έγιναν από το Αλιευτικό Εργαστήριο του ΕΚΘΕ (ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ et al. 1989), η  βενθοπελαγική ιχθυοπανίδα τrις περιοχής αποτελείται κυρίως από ατλαντικο-μεσογειακά, κοσμοπολίτικα και ενδημικά είδη τrις Μεσογείου. Συνολικά αναγνωρίστηκαν 140 βενθοπελαγικά, κυρίως, είδη που ανήκουν σε 61 οικογένειες και 94 γένη  (ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ et al. 1989).  Τα παρακάτω 14 ειδη αποτέλουν αριθμητικά 93% του αλιεύματος του Β Ευβοϊκού .

Παπακωνσταντίνου, Κ., Γ. Πετράκης, Χ. Μυτιληναίου, Χ. Πολίτου, Β. Βασιλοπούλου & Α. Φουρτούνη. 1989. Αλιευτική έρευνα των βενθοπελαγικών ψαριών του Ευβοίκού και Παγασητικού κόλπου. ΕΚΘΕ Τεχνική Εκθεση, Νοέμβριος 1989

Τα σημαντικότερα είδη ψαριού στο Β. Ευβοϊκό

Gadiculus argenteus argenteus (Γαδίκουλος ) (αποτελει το 50% του αλιευματος αλλά
συναντάται μονο στα μεγάλα βάθη)

Merluccius merluccius(Μπακαλιάρος)

Trisopterus minutus capelanus (Σύκο)

 Serranus hepatus (Χάνος, Χανάκι, Πέρκα, Περκάκι, Πέρδικα, Καψομούλα)

Mullus barbatus (Κουτσομούρα),

Pagellus erythrinus (Λεθρίνι)

Pagellus acarne (Μουσμούλι Κατεργάρης, Μούκι),

Spicara flexuosa (Τσέρουλα),

deltentosteus quadrimaculatus (Κωβιός),

Trigloporus lastoviza   (Γραμμοκαπόνι,Καπόνι),

 Callionymus lyra (Τζιτζίκι   Κροκοδείλι),

Cepola macrophthalma (Κορδέλα),

 Lepidotrigla cavillone, (Λεπιδοτριγλα)

Arnoglossus laterna (Αρνοζαγγέτα  Ζαγκέτα)

---

 

Αλιεία

Με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ  η μέση (1982 μεχρι το 1985)  η αλιευτική παραγωγή στον Ευβοϊκό (Β, Ν Ευβοϊκός κόλπος Πεταλιών και δίαυλος Ωρεών)  ανήλθε στους 5.234 τόνους.  Λαμβάνοντας υπόψη την έκταση , η μέση (1982 ώc; 1985) αλιευτική παραγωγή ανά μονάδα επιφάνειας ανήλθε σε 1.806 Kg/km2.   Τα κεφαλόποδα (καλαμάρια, κλπ) και τα καρκινοειδή (καραβίδα, κλπ) στον  Ευβοϊκό αποτελούν το 1,8% και 0,9% της συνολικής παραγωγής αντίστοιχα. ενώ όσον αφορά  τα ψάρια 9 είδη αποτελούν το 73,7% του αλιεύματος (κυριαρχούν ο γαύρος με 15,3%, η γόπα με 13,9%, η μαρίδα με 12,5%, η σαρδέλα με 10,5%, το σαφρίδι με 8%, ο σαμπανιός; με 5,4%, η κουτσομούρα με 2,9%, το μπαρμπούνι με 2,7%, ο μπακαλιάρος με 2,5% ενώ τα υπόλοιπα είδη χαρακτηρίζονται από ποσοστά μικρότερα από 2%) πηγή Στεργιου 1991

Πτώση των αλιευμάτων

 

Η αλιευτική παραγωγή του Ευβοϊκού Κόλπου το 1991 αντιπροσώπευε το 9% της ελληνικής παραγωγής, ενώ σήμερα 2007  μόλις το 4%.  (Τσελάς 2007)

Αλιευτικά Σκάφη

πηγη: Τσελάς 2007

Περισσότερα: Δραματική μείωση των ψαριών στον Βόρειο Ευβοϊκό Σερβιτόρος 2007

---

Προστασία απο την υπεραλίευση

Μέχρι το 2013 Η Ελλάδα έχει βάλει στόχο απόσυρσης, παροπλισμού αλιευτικών σκαφών παράκτιαςς αλιείας χωρητικότητας 227,355 gtt. Δες στον παρακάτω πίνακαα

(Πηγή::www.alieia.grr)

---

 

Απαγορεύσεις Αλιείας

 
(Πηγή: www.alieia.gr)

Η αλιεία με το αλιευτικό εργαλείο μηχανότρατα ρυθμίζεται με το Β.Δ. 917/1966 όπως έχει τροποποιηθεί και συμπληρωθεί μέχρι σήμερα και με τον Κανονισμό (Ε.Κ) 1967/2006.

          Απαγορεύσεις αλιείας στον Ευβοϊκό

Ολική απαγόρευση

Απαγορεύεται η διενέργεια αλιείας κατά τους μήνες Απρίλιο μέχρι και το Οκτώβριο: Εσωτερικά από τη νοητή γραμμή που ενώνει τη Σκάλα Λουτρών Αιδηψού με το ακρωτήριο Αρκίτσα και τούτο με το ακρωτήριο Θεολόγος, μέχρι τη νοητή γραμμή που ενώνει την άκρα Φάρος Κακοκεφαλή με την άκρα Καραβοφάναρο της Βοιωτίας (δες χάρτη)

Κυκλικά δίκτυα (Γρι-Γρι).

Απαγορεύεται η αλιεία με κυκλικά δίχτυα ημέρας και νύχτας: καθ’ όλο το έτος:

α) Εντός του όρμου Σκορπονερίου και ειδικότερα Εσωτερικά από την νοητή γραμμή που
ενώνει τον Κάβο Πιλάφι , την ανατολική άκρα της νησίδας Φειδονήσι ή Βρομούσα, που
βρίσκεται στο στόμιο του όρμου, και το Κάβο Καμπάνα. (Β.Δ 23-3-1953)

β) Στο τμήμα του Ευβοϊκού κόλπου που περικλείετε μεταξύ της νοητής γραμμής που ενώνει
το Καραβοφάναρο – Κακοκεφαλή του Β Λιμένα Χαλκίδας και της νοητής γραμμής που
ενώνει το Νότιο άκρο της Κοινότητας Παραλίας Αυλίδας με το νοτιότερο κλάδο των
εκβολών του χειμάρρου Ξερογιάς.  (ΒΔ 31-8-1957)

Απαγορεύεται η αλιεία με κυκλικά δίχτυα νύχτας στην Περιοχή που καθορίζεται μεταξύ του στενού του Ευρίπου και της νοητής γραμμής που ενώνει το φανάρι των Πολιτικών με των Κάβο των
Χαλιών κατά τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο κάθε έτους .

• Απαγορεύεται απολύτως η αλιεία με κυκλικά δίχτυα ημέρας κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο κάθε χρόνου καθώς και η χρήση διχτυών με άνοιγμα ματιών μικρότερο των 40mm και η διενέργεια αλιείας σε απόσταση μικρότερη από 100m από την ακτή, ανεξαρτήτως βάθους.
• Απαγορεύεται απολύτως η αλιεία με κυκλικά δίχτυα νύκτας κατά το χρονικό διάστημα από 15 Δεκεμβρίου κάθε χρόνου μέχρι τέλους Φεβρουάριου του επόμενου χρόνου καθώς και η διενέργεια αλιείας σε βάθος μικρότερο των 30 m και απόσταση μικρότερη από 100m από την ακτή, ανεξαρτήτως βάθους.
• Απαγορεύεται η αλιεία με κυκλικά δίχτυα ημέρας και νύχτας:
-Σε απόσταση πεντακοσίων (500) μέτρων ακτινοειδώς από τις σταθερές αλιευτικές εγκαταστάσεις των θυννείων, εφόσον αυτές βρίσκονται σε λειτουργία.
- Σε απόσταση χιλίων (1000) μέτρων από τα στόμια των ιχθυοτροφείων, εφόσον αυτά είναι ανοιχτά για εσοδεία.
-Απαγορεύεται η αλιεία με κυκλικά δίχτυα νύχτας: κατά την πανσέληνο, δυο μέρες πριν και δυο μέρες μετά από αυτή

 Τράτα

α. απαγορεύεται η αλιεία με τράτα όλο το έτος στην θαλάσσια περιοχή του Β Ευβοϊκού εσωτερικά από τη νοητή γραμμή που ενώνει το φανάρι των Γιάλτρων (Μήλος Βεργή) με την απέναντι ακτή στη θέση Φλέγα (Λούκι). (Π.Δ. 68/1988)

β. απαγορεύεται η αλιεία με τράτα στις θαλάσσιες περιοχές στο βυθό των οποίων υπάρχει βλάστηση από Pocidonia oceanica  η άλλα φανερόγαμα. Πηγη:http://www.alieia.gr

Απαγορεύεται απολύτως καθ’ όλο το έτος η αλιεία με μηχανότρατες στον κόλπο της Αταλάντης εσωτερικά από τη γραμμή που ενώνει το ακρωτήριο  Αρκίτσα με το ακρωτήριο Θεολόγος .
Εσωτερικά από τη γραμμή που ενώνει την Άκρα Φάρος Κακοκεφαλή της Ευβοίας με την άκρα Καραβοφάναρο της Βοιωτίας μέχρι του στενού του Ευρίπου (κίτρινα σημεία στο χάρτη).

Επί πλέον σε ολόκληρη τη χώρα η αλιεία με μηχανότρατες απαγορεύεται απολύτως σε
όλη την επικράτεια κατά τους μήνες Ιούνιο , Ιούλιο Αύγουστο και Σεπτέμβριο κάθε έτους ως
πρόσθετο διαχειριστικό μέτρο.

Απαγορευμένες Μέθοδοι και Εργαλεία

Eλάχιστα Μεγέθη Αλιείας

περισσότερα για την αλιεία

Η Aλιεία στον νομό Ευβοίας

Η ορθολογική διαχείριση των αλιευτικών πόρων στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης

Κοινή αλιευτική πολιτική (ΚΑΠ)

Νομοθεσία για την αλιεία (EUR-Lex)

Το σύστημα αλιευτικών ελέγχων της ΕΕ

Νομοθεσία για τα μέτρα διατήρησης, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου

Κοινοτικοί επιθεωρητές και μέσα επιθεώρησης στις χώρες της ΕΕ 

Η κοινή αλιευτική  πολιτική σε αριθμούς

Ευρωπαϊκός Άτλας των Θαλασσών 

---

Ποιότητα των νερών του Ευβοϊκού

Η Οδηγία Πλαίσιο για τα Ύδατα 2000/60/ΕΚ (Water Framework Directive, αναφερόμενη διεθνώς με τα αρχικά WFD και στα Ελληνικά ΟΠΥ) αποτελεί το βασικό νομικό εργαλείο διαχείρισης των υδατικών πόρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Η ΟΠΥ εισάγει για πρώτη φορά στα νομικά χρονικά την έννοια της οικολογικής ποιότητας (ecological quality), δηλαδή της καλής δομής και λειτουργίας των υδατικών οικοσυστημάτων. Μάλιστα βάζει στόχο το 2015 όλα τα υδατικά σώματα (water bodies) της ΕΕ να έχουν "καλή" οικολογική ποιότητα. Τα νερά του Ευβοϊκού χαρακτηρίζονται σαν "παράκτια ύδατα" και υποπίπτουν στην προστασία της οδηγιας αυτης.

Η κατασταση ποιοτητας  των επιφανειακών υδάτων κρίνεται σύμφωνα  με  την ταξινομηση της "οικολογικής καταστασης" και της "χημικής κατατστασης". Η γενική κατάσταση π[οιοτητας των νερων προσδιορίζεται από  ποιο από αυτά  τα δυο (οικολογικη και χημικη) είναι η χειρότερο. Για την συνολική, «καλή κατάσταση»  των υδάτων θα πρέπει να επιτευχθεί  καλή οικολογική και καλή χημική κατάσταση. (Δες λεπτομέρεια για την διαδικασία αξιολογησης των υδάτων στο παράρτημα, του  Π.Δ. 51/2007)

Το σύστημα ταξινόμησης οικολογικής κατάστασης των νερών έχει πέντε κατηγορίες, από υψηλή έως κακή, και χρησιμοποιεί  βιολογικές, φυσικοχημικές, υδρομορφολογικές και χημικές αξιολογήσεις της κατάστασης του νερού.  Η βιολογική αξιολόγηση χρησιμοποιεί αριθμητικές μετρήσεις των κοινοτήτων των φυτών και ζώντων οργανισμών (π.χ. τα ψάρια και τα έρριζα φυτά). Η φυσικοχημική αξιολόγηση εξετάζει στοιχεία, όπως η θερμοκρασία και το επίπεδο των θρεπτικών ουσιών, οι οποίες υποστηρίζουν τη βιολογική κατάσταση. Η υδρομορφολογική αξιολόγηση εξετάζει τη ροή του νερού και  τους φυσικούς οικοτόπους. Η χημική αξιολόγηση  εντός κατάταξη της οικολογική αναφέρεται σε ρυπαντικές ουσίες  που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την οικολογία. Τα πρότυπα αυτών των ρυπογόνων ουσιών καθορίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται στο παράρτημα V της οδηγίας πλαισίου. Η συνολική οικολογική κατάσταση του υδατικού συστήματος καθορίζεται από οποιαδήποτε από αυτές τις  αξιολογήσεις είναι η χειρότερη. «Καλή κατάσταση», λοιπόν, ένα σύστημα νερού  όπως ο Βόρειος Ευβοϊκός μπορεί να περάσει για τα χημικές και  φυσικο-χημικές αξιολογήσεις, αλλά μπορεί να θεωρηθεί «μέτριας κατάστασης» στην βιολογική αξιολόγηση. Σε αυτή την περίπτωση θα χαρακτηριστεί συνολικά «μέτριας οικολογικής κατάστασης».  περισσότερα

           Η οικολογική κατάσταση των νερών του Ευβοϊκού ταξινομείται σαν μέτρια (3=μέτρια)

H oικολογική ποιότητα των νερών του Βόρειου Eυβοϊκού χαρακτηρίζεται σαν μέτρια απο το  WFD

Η χημική ταξινόμηση των νερων για ουσίες προτεραιότητας και άλλους ρύπους.
Το σύστημα χημικής ταξινόμησης  των επιφανειακών υδάτων, για τις πλέον ρυπογόνεςουσίες, έχει μόνο δύο κατηγορίες: (1) «καλή» και (2) «αδυνατεί να επιτύχει καλή».  Η αξιολογηση της καταστασης του νερου γινεται μέσω ελέγχου, εάν το νερό πληρεί τα Περιβαλλοντικά Πρότυπα Ποιότητας (ΠΠΠ) (Υ.Α. Η.Π. 51354/2641/Ε103/2010 (ΦΕΚ 1909/Β`/8.12.2010)για ουσίες που απαριθμούνται στο παράρτημα I (οδηγία περί επικινδύνων ουσιών και συναφείς οδηγίες) και τουπαραρτήματος Χ (ΟΠΥ  Κατάλογος ουσιών προτεραιότητας). Αυτά τα πρότυπα που καθορίζονται σε πανευρωπαϊκή βάση και θεωρούνται ως στόχος προτεραιότητας, λόγω της υψηλής επικινδυνότητάς τους για ρύπανσης. περισσότερα

Η χημική κατάσταση των νερων του Βόρειου Ευβοϊκού ταξινομείται σαν ΑΓΝΩΣΤΗ (παρακάτω χάρτης)

Σχετικά

Οδηγία 2008/105/ΕΚ σχετικά με πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος στον τομέα της πολιτικής των υδάτων

Σημείωση σχετικά με την οδηγία για τα ύδατα Καθαρίζοντας τα ευρωπαϊκά ύδατα:
Προσδιορισμός και εκτίμηση των απειλούμενων συστημάτων επιφανειακών υδάτων

Προγράμματα παρακολούθησης: καταμέτρηση του «σφυγμού» των ευρωπαϊκών υδάτων

Διαβαθμονόμηση: κοινή κλίμακα μέτρησης για τα ύδατα της Ευρώπης

Ρύπανση: Λιγότερες επικίνδυνες χημικές ουσίες στα ύδατα της Ευρώπης

Ολοκλήρωση της πολιτικής υδάτων: Ένταξη του συνόλου της νομοθεσίας
της ΕΕ που αφορά τα ύδατα σε ένα ενιαίο πλαίσιο

Ποιότητα των νερών κολύμβησης

Όπου υπάρχουν, τα εικονίδια για το τρέχον έτος ή την πιο πρόσφατη ανάλυση της ποιότητας των υδάτων. Αντιπροσωπεύουν μόνο προσωρινές εκτιμήσεις των τελευταίων δεδομένων ποιότητας των υδάτων κολύμβησης. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος λαμβάνει στοιχεία από διάφορες πηγές στην Ευρώπη, και η ταξινόμηση προκύπτει με βάση διάφορες παραμέτρους.

Ο δείκτης ποιότητας περιγράφει αλλαγές στην ποιότητα των υδάτων κολύμβησης (εσωτερικά και παράκτια) στην ΕΕ, την Ευρώπη, τις ευρωπαϊκές περιφέρειες στη θάλασσα και των ευρωπαϊκών χωρών όσον αφορά τη συμμόρφωση με τα πρότυπα για τις μικροβιολογικές παραμέτρους (συνολικά κολοβακτηρίδια και τα κολοβακτηρίδια κοπράνων) και τις φυσικοχημικές παραμέτρους (ορυκτέλαια, επιφανειοδραστικές ουσίες και φαινόλες), που εισήγαγε η ΕΕ για τα ύδατα κολύμβησης (οδηγία 76/160/ΕΟΚ) και τα πρότυπα των μικροβιολογικών παραμέτρων (εντεροκόκκοι και Escherichia coli) που εισήγαγε η νέα οδηγία για τα ύδατα (2006/7/ΕΚ ). Ο δείχτης στηρίζεται στις ετήσιες εκθέσεις των κρατών μελών.

Σύμφωνα με την οδηγία για τα ύδατα (76/160/ΕΟΚ) τα κράτη μέλη υποχρεούνται να ορίσουν τα παράκτια και εσωτερικά ύδατα κολύμβησης και για την παρακολούθηση της ποιότητας του νερού καθ 'όλη τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου. Το Παράρτημα 1 της οδηγίας απαριθμεί μια σειρά παραμέτρων που πρέπει να παρακολουθούνται, αλλά το επίκεντρο ήταν στην βακτηριολογική ποιότητα.  Η οδηγία καθορίζει τόσο τις ελάχιστες τιμές (υποχρεωτικές) και τις βέλτιστες τιμές (οδηγός).

Η νέα οδηγία για τα ύδατα κολύμβησης (2006/7/ΕΚ) χρησιμοποιεί μόνο δύο βακτηριολογικους παραμέτρους, αλλά θέτει υψηλότερα επίπεδα υγείας από την οδηγία 76/160/EC. Η αναθεωρημένη οδηγία προβλέπει  μακροπρόθεσμη αξιολόγηση της ποιότητας και των μεθόδων διαχείρισης, προκειμένου να μειωθεί τόσο η συχνότητα παρακολούθησης όσο και το κόστος παρακολούθησης. Δημιουργεί τέσσερεις κατηγορίες ποιότητας των υδάτων κολύμβησης - «ανεπαρκούς ποιότητας», «επαρκούς», «καλή» και «εξαιρετική». Η ταξινόμηση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης προσδιορίζεται βάσει τη; τάσης τριών ή τεσσάρων ετών, και όχι  ενός μόνον έτους, όπως συμβαίνει με την οδηγία για τα ύδατα. Τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν ένα δείγμα σε κάθε τόπο κολύμβησης λίγο πριν από την έναρξη της κολυμβητικής περιόδου και να συνεχίζουν τη δειγματοληψία μέχρι το τέλος της σεζόν, με τουλάχιστον ένα δείγμα ανά μήνα για το Escherichia coli και τους εντερόκοκκους. Φέτος, το διάστημα μεταξύ των δύο δειγμάτων κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 41 ημέρες.

 Όταν ένα σύνολο δειγμάτων εντερόκοκκων και Escherichia coli για τα ύδατα κολύμβησης, είναι διαθέσιμο για τρία ή τέσσερα συνεχή έτη, η αξιολόγηση γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες αξιολόγησης της οδηγίας 2006/7/ΕΚ. Η αξιολόγηση βασίζεται σε μια αξιολόγηση εκατοστημόριου  και ορίζει τρία διαφορετικά πρότυπα χωριστά για τα εσωτερικά και τα παράκτια ύδατα κολύμβησης. Τα πρότυπα για την άριστη και την καλή ποιότητα υδάτων βασίζεται σε μια αξιολόγηση του 95-εκατοστημόριου.τα πρότυπα για την επαρκή ποιότητα βασίζονται σε μια αξιολόγηση του 90-εκατοστημόριου. Τα ύδατα κολύμβησης που δεν πληρούν τα πρότυπα για την επαρκή ποιότητα χαρακτηρίζονται ως ανεπαρκούς ποιότητας. Στην Ελλάδα,  καθυστερήσεις στην ανάθεση του προγράμματος παρακολούθησης σήμαινε ότι τα ύδατα κολύμβησης 830 (828 παράκτιες και δύο περιοχές γλυκού νερού) περιοχές είχαν ελλιπή παρακολούθηση. Αυτά τα ύδατα κολύμβησης, συνεπώς, δεν περιλαμβάνονται στην ανάλυση της συνολικής ποιότητας των υδάτων κολύμβησης για την Ελλάδα.

Η ποιότητα νερoυ κολυμβησης του Βορειου Ευβοϊκού απο το Eye on Earth  χαρακτηριζεται μέτρια(Moderate=2) λόγω ελλειπών στοιχείων (ελλειπούς δειγματοληψίας).

 Μετά τον έλεγχο των τιμών αυτών των παραμέτρων κατά εκείνων που καθορίζονται στη νομοθεσίατης ΕΕ, του ΕΟΠ αντιστοιχίζει τα εικονίδια ως εξής:

Γαλάζιες Σημαίες στον Β.Ευβοϊκό: Αλυκές Δροσιάς,Καμμένα Βούρλα/Γαλήνη, Τράγανα και  Σκάλα Αταλάντης

Οδηγία 2006/7/ΕΚ σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης

 Eye on Earth  

Λεπτομέρειες για τη ποιοτητα των νερων κολύμβησης απο την Εθνική νομοθεσία και κατευθύνσεις του Διεθνούς Οργανισμού Υγείας εδώ

Ακτές Κολύμβησης ΥΠΕΚΑ

Μητρώο Ταυτότητας Ακτών Κολύμβησης

---

Τι προβλέπουν τα χωροταξικά σχέδια

Ο Β. Ευβοϊκός στο Χωροταξικό για την Στερεά Ελλάδα του  2003 (με ορίζοντα 15 ετών)

Χάρτης προτεραιοτήτων στον τουρισμό για τον Bορειο Eυβοικό από το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για τον Τουρισμό ΦΕΚ 1138 Β/11.06.2009

Ειδικό Χωροταξικό  Πλαίσιο για την Βιομηχανία  του  2009 (ΚΥΑ 11508/2009) ΦΕΚ 151 ΑΑΠ/13.04.2009

Χωροθέτηση του Β. Ευβοϊκού για ιχθυοκαλλιέργιες (Σχέδιο Ειδικού Χωροταξικού Πλαίσιου για τις υδατοκαλλιέργειες-κανε κλικ εδω να δεις τους περιορισμούς)

---

Ρύπανση του Βόρειου Ευβοϊκού

Σημειακές πηγές ρύπανσης

Ο παρακάτω χάρτης παρουσιάζει τις κύριες πηγές σημειακής ρύπανσης του Βόρειου Ευβοϊκού.

 "Ο Β. και ο Ν. Ευβοϊκός συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό ανθρώπινων δραστηριοτήτων – πόλεις, βιομηχανίες, διάφορες μορφές αλιείας, ιχθυοκαλλιέργειες, τουρισμό, παράκτιες καλλιέργειες – γεγονός που καθιστά πολύπλοκη τη διαχείριση και προστασία της περιοχής. Στην περιοχή δεν υπάρχει τακτική παρακολούθηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και οι επιστημονικές έρευνες είναι αποσπασματικές". ( Μεσόγειος SOS  2005)

 

Χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων

Χρήση σε καλλιέργειες χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, που συχνά καταλήγουν στη θάλασσα [Επιπτώσεις: Μείωση οξυγόνου, φυτοφάρμακα, άζωτο, φώσφορος άλατα, Βόριο, ευτροφισμός, μικρόβια] (Οδηγία για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης (91/676/ΕΟΚ))

Αστικά λύματα

 ·

Αστικά λύματα από αστικές δραστηριότητες και ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις. Σταθμοί επεξεργασίας λυμάτων. Σύνολο πληθυσμού σε παράκτιους δήμους στο Βόρειο Ευβοϊκό κόλπο 165.267 κάτοικοι.

Στον Βοιωτικό Κηφισό (που εκβάλει στο Β. Ευβοϊκό) καταλήγουν  τα λύματα των  ΒΑΓΙΩΝ , ΟΡΧΟΜΕΝΟΥ, ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ και της ΘΗΒΑΣ, ενώ στο Μαλιακό τα λύματα της Λαμίας. Υφιστάμενες Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) (που καταλήγουν στον Β. Ευβοϊκό και Μαλιακό): ΘΗΒΑ 21.000 κατοικοι, ΛΙΒΑΔΕΙΑ, 25.000 κατ., ΧΑΛΚΙΔΑ 65.500 κατ, ΛΑΜΙΑ 65.000 κατ., ΒΑΓΙΑ 4.509 κατ., ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ 5,780 κατ., ΛΙΜΝΗ 2.083, ΛΟΥΤΡΑ ΑΙΔΗΨΟΥ 12.335, ΝΕΑΣ ΑΡΤΑΚΗΣ 9.034 κατ., ΑΤΑΛΑΝΤΗ 5.990 κατ., ΚΑΜΜΕΝΑ ΒΟΥΡΛΑ 11.952 κατ, ΜΑΛΕΣΙΝΑ 4.246 κατ., ΣΠΕΡΧΕΙΑΔΑ 5.101 κατ., ΣΤΥΛΙΔΑ 5.095 κατ.). Υπολείπονται  έργα αποχέτευσης  στα Λουτρά Αιδηψού, Μαλεσίνα, Αταλάντη, Καμένα Βούρλα.  Οικισμοί Γ προτεραιότητας στους οποίους απαιτούνται έργα ΕΕΛ ή ΕΕΛ και δίκτυα αποχέτευσης: ΔΡΟΣΙΑ  4.007 κάτοικοι, ΨΑΧΝΑ 5.766 κατ., ΜΩΛΟΣ  3.203 κατ, ΛΙΒΑΝΑΤΕΣ  4.333 κατ, ΑΡΚΙΤΣΑ 3,450 κατ., ΑΓ. ΚΩΝ/ΝΟΣ  2.828 κατ., ΜΑΡΤΙΝΟ  3,000 κατ).   Οικισμοί Γ προτεραιότητας που διαθέτουν ΕΕΛ και απαιτούνται έργα συμπλήρωσης δικτύων αποχέτευσης: ΝΕΑ ΑΡΤΑΚΗ 9.034 κάτοικοι, απαιτούνται για το 65% του πληθυσμού, ΛΟΥΤΡΑ ΑΙΔΗΨΟΥ 12.335 κάτοικοι για το  30%, ΜΑΛΕΣΙΝΑ 4.246 κατ. 30%, ΑΤΑΛΑΝΤΗ 5.990 κατ.   40%, ΚΑΜΜΕΝΑ ΒΟΥΡΛΑ 11.952  κατ.   20%,  ΒΑΓΙΑ 4.509 κατ  30%, ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ 5,780  50%) (πηγή:Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, 2009).  

Δεν ειναι χαρακτηρισμένος σαν ευαίσθητη περιοχή για τα αστικά λύματα!!

Ο Β. Ευβοϊκός δεν συμπεριλαμβάνεται στον καταλογο ευαίσθητων περιοχών για απορίψεις αστικών λυμάτων που προβλέπουν οι Υ.Α. 19661/1982/1999  και  Υ.Α. 48392/939/02. Ο κατάλογος όμως αναθεωρείται και συμπληρώνεται σύμφωνα με το αρθρ.5(παρ.6) της ΥΑ 5673/400/1997. Στις ευαίσθητες περιοχές τα λύματα υπόκεινται σε αυστηρότερες επεξεργασίες. (δες κριτήρια για ευαισθητες περιοχές παράρτημα ΙΙ).

Συνέπειες των αστικών λυμάτων στον Ευβοϊκό συμπεριλαμβάνουν: Μείωση οξυγόνου, ευτροφισμός, μικροβιολογικό φορτίο, νιτρικά, φωσφορικά, κλπ. περισσότερα για την επεξεργασία αστικών λυμάτων

Ιχθυοκαλλιέργειες

-μεγάλες εγκατάστασεις ιχθυοκαλλιεργειών (διάβασε λεπτομέρειες εδώ). περισσότερες κατεγγελίες για τα ιχθυοτροφεια

Χωροθέτηση του Β. Ευβοϊκού για ιχθυοκαλλιέργιες (Σχέδιο Ειδικού Χωροταξικού Πλαίσιου για τις υδατοκαλλιέργειες-κανε κλικ εδω να δεις τους περιορισμούς)

Μαλιακός Κόλπος

-Ολόκληρη η ρύπανση του Μαλιακού μεταφέρεται στον Βόρειο Ευβοϊκό κάθε χρόνο  (δες εδώ).

Βιομηχανική Ρύπανση

ΛΑΡΚΟ. Μεταφορά σιδηρονικελιούχων μεταλλευμάτων από το λιμανάκι Λάρκο στην απέναντι πλευρά, όπου βρίσκεται το εργοστάσιο της Λάρκο. Απορριψη σκωριων

Νιτρικά και Αμμωνία. Σύμφωνα με την Μεσόγειος SOS  ο Βόρειος Ευβοϊκός παρουσιάζει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών πυριτικών, νιτρικών και φωσφορικών, κυρίως σε βάθη μεγαλύτερων των 100 μέτρων λόγω της μικρής ικανότητας ανανέωσης των νερών. Επίσης οι παρατηρούμενες αυξημένες επιφανειακές τιμές αμμωνιακών οφείλονται στα λύματα των παράκτιων τουριστικών οικισμών. Τα νερά του Κεντρικού Ευβοϊκού είναι ολιγότροφα, αν και στις ακτές οι τιμές των θρεπτικών είναι μεγαλύτερες λόγω βιομηχανικών και γεωργικών δραστηριοτήτων (δες το κύκλο της νιτρικής ρύπανσης στο διπλανό διάγραμμα). Μικρός βαθμός ευτροφισμού παρατηρείται κοντά στις ακτές.

Ευτροφισμός είναι η αύξηση σε ένα οικοσύστημα με θρεπτικά συστατικά, συνήθως ενώσεις που περιέχουν άζωτο ή φώσφορο. Μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της πρωτογενούς παραγωγικότητας του οικοσυστήματος (υπερβολική ανάπτυξη των φυτών και αποσύνθεση), καθώς και να έχει και άλλες συνέπειες, συμπεριλαμβανομένων της έλλειψης οξυγόνου και σοβαρή μείωση της ποιότητας του νερού, μείωση των ψαριών και άλλων πληθυσμών.  Ο μεγαλύτερος ένοχος είναι ποτάμια που καταλήγουν στην θαλασσών κουβαλώντας πολλές χημικές ουσίες όπως λιπάσματα από τη γεωργία καθώς και απόβλητα από ζώα και τον άνθρωπο. Ο υπερβολικός αριθμός των χημικών ουσιών μειώνουν το οξυγόνο σο νερό και μπορούν να οδηγήσουν σε υποξία και τη δημιουργία μιας νεκρής ζώνης. Περισσότερα για τον ευτροφισμό και τις επιπτώσεις του στην υγεία και εδώ. Το 2009 ευτροφισμος θεωρήθηκε συνυπεύθυνος για το φαινόμενο των μαζικών θανάτων ψαριών  στο Μαλιακό που διατάραξε τον κύκλο ζωής μορφών τοξικού φυτοπλαγκτού κυττάρων του ιχθυοτοξικού είδους Chatonella της κλάσης ραφιδιοφυκών, το οποίο εισέδυσε στα βράγχια των ψαριών.

 Αυξημένες τιμές θρεπτικών εμφανίζονται στα βαθύτερα στρώματα στην περιοχή του εργοστασίου Λάρκο . Λόγω της βιομηχανικής δραστηριότητας, τα μέταλλα παρουσιάζουν αρκετά υψηλές συγκεντρώσεις, ιδίως κοντά στις βιομηχανίες, με τιμές μικρότερες από αυτές του Σαρωνικού και μεγαλύτερες από του Αιγαίου. Πάντως, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται τάση μείωσης των συγκεντρώσεων των μετάλλων στον Ευβοϊκό και τα περιβαλλοντικά προβλήματα μπορούν ακόμα να αντιμετωπιστούν  ( πηγή: Μεσόγειος SOS)

Η Ρύπανση απο την Λάρκο

Η συνολική ετήσια ποσότητα μεταλλεύματος που επεξεργάζεται το Εργοστάσιο της Λάρυμνας ανέρχεται στους 2.500.000 τόνους περίπου. Η ετήσια παραγωγή σε Νικέλιο (Ni) ανέρχεται σε 18.000 με  20.000 τόνους. (δες εδώ τις φάσεις επεξεργασίας του μεταλλεύματος).  Η Λάρκο διακινεί ετήσια στη Λάρυμνα 2,5 εκατ. τόνους λατερίτες, καταναλώνει 500.000 τόνους λιγνίτη-πετ κοκ, απορρίπτει στη θάλασσα και στη στεριά 2,4 εκατ. τόνους σκουριάς, 220.000 τόνους σκόνης, ενώ 100.000 τόνοι σκουριάς λεπτόκοκκης φάσης (γυαλί) διαχέονται στο αρχαίο λιμάνι της Λάρυμνας (πηγή: Έθνος). Φάσεις επεξεργασίας νικελίου και του ορυκτού

Προέλευση απόβλητων της Λάρκο (πηγή: Λάρκο)

Αέριες εκπομπές

Τα καπναέρια  των μεταλλουργικών  αντιδραστήρων που περιέχουν CO CO2 NOx SO2 και σωματίδια

 σκόνες που παράγονται κατά την διακίνηση υλικών

Υγρά απόβλητα

Υγρή αποκονίωση 

Κοκκοποίηση Σιδηρονικελιου (FeNi)

Ψύξη μηχανισμών

Δεξαμενή καθίζησης σκωρίας  

 Στερεά απόβλητα

Σκωρία Ηλεκτροκαμίνων 

Σκωρία Μεταλλακτών

Σκόνες

Σύμφωνα με τη ΛΑΡΚΟ τα αιωρούμενα σωματίδια (TSS) στην εκροή της δεξαμενής καθίζησης σκωρίας των Ηλεκτροκαμίνω παραμένουν το κύριο πρόβλημα μη συμμόρφωσης για τα υγράαπόβλητα

Επίσημα στοιχεία για τους ρυπους της ΛΑΡΚΟ στο περιβαλλον απο το Ευρωπαϊκο Μητρώο Εκλυσης και Μεταφορας Ρυπων (τελευταία ενημέρωση το 2008, δημοσιευτηκαν το 2010). Τα στοιχεια θα πρεπει να αναγνωστούν με  επιφυλακτηκότητα γιατί στις 10/5/11 το ΥΠΕΚΑ διαπιστωσε οτι η ΛΑΡΚΟ δεν είχε εγκαταστήσει μονάδες  μέτρησης των αεριων ρύπων και  δεν παρακολουθούσε με ειδικές μετρήσεις  τα υγρα αποβλητα της (πηγή: Ελευθεροτυπία)

Στοιχεια ρυπων της ΛΑΡΚΟ απο το Ευρωπαϊκό Μητρώο Τοξικών Ρύπων

Ρίψεις της ΛΑΡΚΟ στο νερό για το 2008

Αρσενικό και ενώσεις του (ως As)  500 κιλα

Χρώμιο και ενώσεις του (ως Cr) 5,60 τόνοι

Χαλκός και ενώσεις του (ως Cu) 200κιλα

Νικέλιο και ενώσεις του (ως Ni) 27,0 τόνοι

Ολικός οργανικός άνθρακας (TOC) ( σύνολο  1.500 τόνοι)

τοξικά προφίλ των ουσιών

Δες εδώ ποσο βλαβερές ειναι οι παραπάνω ουσίες και στην επίσημη ηλεκτρονική βάση δεδομένων της ΕΕ

Περιβαλλοντικες Παραβάσεις της ΛΑΡΚΟ

Τον Ιούνιο του 2010, η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) του ΥΠΕΚΑ πραγματοποίησε έλεγχο στις εγκαταστάσεις τής Λάρκο (πηγή: Έθνος).

Σύμφωνα με την έκθεση:

• Τα τελευταία χρόνια η εταιρεία χρησιμοποίησε ως καύσιμο σημαντική ποσότητα pet coke, κατά παράβαση της σχετικής άδειας.
• Δεν διαθέτει άδεια διάθεσης υγρών-στερεών αποβλήτων.
• Δεν έχει εγκαταστήσει σύστημα για το φιλτράρισμα των ατμοσφαιρικών ρύπων.
• H εταιρεία δεν προσκόμισε μετρήσεις για τα απαέρια των καμίνων για το έτος 2010.
• Λαμβάνει παράνομα νερό από τη θάλασσα κι από γειτονικό ποτάμι, εφόσον δεν διαθέτει άδεια χρήσης υδάτων.
• Δεν έχει άδεια για την προσωρινή αποθήκευση της σκουριάς, που αποθηκεύεται σε ανοιχτό οικόπεδο.
• Η εταιρεία δεν έχει υποβάλει, ως όφειλε, τεχνική μελέτη περιβαλλοντικής αποκατάστασης των χώρων αποθήκευσης της σκόνης.
• Διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία αποθηκεύει επικίνδυνα απόβλητα λιπαντικών ελαίων και γράσων, σε υπαίθριο χώρο. (πηγή: Έθνος).

Σύμφωνα με δημοσιευμα στις 10/5/11  το υπουργείο Περιβάλλοντος και μετά τον έλεγχο που πραγματοποίησε η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος  διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία  δεν είχε αντικαταστήσει μονάδες καθαρισμού αερίων  αποβλήτων, ενώ δεν είχε εγκαταστήσει μονάδες αντιρύπανσης και μέτρησης των ρύπων.Ακόμα είχε υπερβεί τα προβλεπόμενα όρια ρύπων στα υγρά απόβλητα που διοχέτευε στη θάλασσα, τα οποία δεν παρακολουθούσε με ειδικές μετρήσεις και δεν τηρούσε τους προβλεπόμενους κανονισμούς στην αποθήκευση στερεών αποβλήτων και λιπαντικών στο ύπαιθρο (πηγή: Ελευθεροτυπία).

Συγκέντρωση ρύπων στην  θάλασσα

Σύμφωνα με την Μεσόγειος SOS χωρις να δίνονται αριθμητικά στοιχεία ο Χαλκός, το Κάδμιο, οΨευδάργυρος και ο Μόλυβδος εμφανίζουν περίπου τις ίδιες συγκεντρώσεις με άλλες θαλάσσιες περιοχές και με το νότιο Ευβοϊκό. Αντίθετα αυξημένες είναι οι συγκεντρώσεις της διαλυτής μορφής του Μαγγανίου και του Νικελίου (σε σύγκριση με άλλες θαλάσσιες περιοχές και με το νότιο Ευβοϊκό).  Η συγκέντρωση των πετρελαϊκών υδρογονανθράκων είναι σε χαμηλά επίπεδα με τιμές παραπλήσιες αυτών στο ανοιχτό Αιγαίο πέλαγος. Πάντως οι τιμές εμφανίζονται πιο αυξημένες στο Λιμανάκι Λάρκο, όπου γίνεται η φορτοεκφόρτωση των Σιδηρονικελιούχων μεταλλευμάτων, καθώς και στη θαλάσσια περιοχή κοντά στο εργοστάσιο σόγιας τις περιόδους που αυτό λειτουργεί κανονικά.  Γενικά το παλιρροϊκό ρεύμα του Ευρίπου, τα θαλάσσια ρεύματα και τα καλά οξυγονωμένα νερά του Ευβοϊκού φαίνεται πως «προφυλάσσουν» την θαλάσσια αυτή περιοχή από έντονα φαινόμενα ρύπανσης. Παρόλα αυτά, τα βιομηχανικά και αστικά απόβλητα στην περιοχή και η ρύπανση από τη Λάρκο μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα ( πηγή: Μεσόγειος SOS  2005)

Επιτρεπόμενες Συγκεντρώσεις Ρύπων

Τα περιβαλλοντικά πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος που θεσπίζονται με την Η.Π. 51354/2641/Ε103 ΦΕΚ 1909Β 8/12/10  επιβάλλουν Ετήσιες Μέσες Συγκεντρώσεις (ΕΜΣ) και Μέγιστες Επιτρεπόμενες Συγκεντρώσεις (ΜΕΣ) για του παρακάτω ρύπους:

Μόλυβδος και ενώσεις του 7,2 μg/l (EΜΣ),

Υδράργυρος και ενώσεις του 0,05 μg/l (EΜΣ),  και 0,07 μg/l (ΜΕΣ),

Νικέλιο και ενώσεις του 20 μg/l (EΜΣ),

Κάδμιο και ενώσεις του 0,2 μg/l (EΜΣ) και από  0,45  μg/l μέχρι 1,50 μg/l (ΜΕΣ) ανάλογα με την κατηγορία

Αρσενικό 30 μg/l (EΜΣ),

Κοβάλτιο 20 μg/l (EΜΣ),

Χαλκός από 3 μg/l μέχρι 26 μg/l (EΜΣ), ανάλογα την σκληρότητα του νερού,

Χρώμιο VI 3 μg/l (EΜΣ),

Ολικό χρώμιο από 23 μg/l μέχρι 50 μg/l (EΜΣ) ανάλογα την σκληρότητα του νερού

Ψευδάργυρος από 8 μg/l μέχρι 125 μg/l (ΕΜΣ) ανάλογα την σκληρότητα του νερού.

Διάβασε τις επιτρεπόμενες συγκεντρώσεις για ολους τους ρύπους στο Η.Π. 51354/2641/Ε103 ΦΕΚ 1909Β 8/12/10

Σκωριές της Λάρκο

Υπάρχουν δύο είδη  σκωριών στη ΛΑΡΚΟ:  η σκωρια απο τους  μεταλλάκτες και η σκουριά των ηλεκτροκαμίνων (δες εδώ πως παράγονται). Η σκωριά των μεταλλακτών πωλείται ως βαρύ αδρανές στην παραγωγή σκυροδέματος για την επικάλυψη υποθαλάσσιων αγωγών πετρελαίου λόγω του μεγάλου ειδικού βάρους της.

Περίπου 2,4 εκατομμύρια τόνοι σκωρίας ηλεκτροκαμίνων παράγονται ετησίως στο εργοστάσιοτης Λάρυμνας, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 88% της συνολικής τροφοδοσίας. Μέχρι σήμερα με περιοδικά ανανεώσιμη απόφαση το 80% της παραγόμενης ποσότητας σκωρίας των ηλεκτροκαμίνων απορρίπτεται σε συγκεκριμένηθέση στο θαλάσσιο χώρο του Β. Ευβοϊκού Οι απορρίψεις έχουν ξεκινήσει από το 1966. Η υποθαλάσσια έκτασή της περιοχής των εναποθέσεων φτάνει τα 20 τετρ. χλμ. και το πάχος της σε ορισμενα σημεια φτάνει τα 2,5 μέτρα (δες χάρτη).

Σε εξέλιξη ειναι η αδειοδότηση χώρου απόρριψης στην ξηρά στην θέση «Λιάβδα». Προσφατα πήρε παράταση της άδειας απόρριψης της σκωρίας ηλεκτροκαμίνων στον Ευβοϊκό μέχρι τις 30/6/12 ηοποία ξαναπήρε παράταση μέχρι της 28/2/13

 Δεν ειναι η πρωτη φορά που δίδονται τετοιες αδειες στην ΛΑΡΚΟ με σκοπο να σταματησει η ριψη αποβλήτων. Το 1998 με κοινή υπουργική απόφαση της 23-12-98, η ΛΑΡΚΟ παίρνει  άδεια για πόντιση των αποβλήτων της ως τα τέλη του 2001. Η απόφαση αυτή έθετε κάποιους όρους στη ΛΑΡΚΟ που ποτε δεν εφαρμόσθηκαν. Η  άδεια  ανανεώθηκε για άλλα τρία χρόνια μεχρι τις 31.12.2004 παρα τις παραβιασεις της ΛΑΡΚΟ. Τοτε ειχε προταθει και η χρηση της «βραδείας ψύξης» της σκουριάς και της απόθεσής της στα ορυχεία από τα οποία προέρχεται το αρχικό μετάλλευμα. Δεν υλοποιήθηκε.  Στα τέλη του 2004 με απόφαση (υπ αρ. πρωτ. Δ8/Γ/Φ.12.3α/23627/7762/31.12.04) των υπουργών Ανάπτυξης, Υγείας και Εμπορικής Ναυτιλίας εγκρίθηκε ειδική άδεια στην εταιρεία ιγια την απόρριψη των μεταλλουργικών σκουριών στα ανοιχτά του κόλπου της Λάρυμνας μεχρι τις 31-12-2006, . Έκτοτε  η εταιρεία κατορθώνει και ανανεώνει κάθε έτος αυτή την άδεια.

Χώρος εναπόθεσης των σκωριών στο Βόρειο Ευβοϊκό

View Σκουριές στο Β. Ευβοϊκό και αποστάσεις το 2004 in a larger map

Η χημική σύσταση της σκουριάς: (πηγή:ΕΛΚΕΘΕ)

-οξείδια του πυριτίου (33.6%),

-οξείδια του αργιλίου (8.9%),

-ανθρακικό ασβέστιο (3.3%),

-oξείδια του μαγνησίου (3.4%),

-οξείδια του χρωμίου (4.3%),

-νικέλιο Ni (0.2%)

-σίδηρο (33.9%).

-κοβάλτιο (0.025%) και

-μικρά ποσά οξειδίου του αρσενικού .

Επιπτώσεις της Σκουριάς στον Ευβοϊκό

Η Λαρκο θεωρεί οτι οι σκουριές ειναι αδρανές υλικό και δεν εχει επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον. Μελέτες του  ΕΛΚΕΘΕ  δείχνουν οτι το υλικό της σκουριάς αντιδρά με το θαλασσινό νερό μετά την απόρριψή του, με αποτέλεσμα να εκλύονται ιόντα νικελίου και χρωμίου στην υπερκείμενη του αποθέματος υδάτινη στήλη της περιοχής απόρριψης που στην συνέχεια διαχέονται στην ευρύτερη περιοχή του Β. Ευβοϊκού. Σύμφωνα με το ΕΛΚΕΘΕ η εναπόθεση των σκουριών έχει τις παρακάτω επιπτώσεις στο περιβάλλον.

• Αλλοίωση της  μορφολογίας του βυθού (δες χάρτη).
• Μείωση της ποικιλότητας των βιοκοινωνιών του βυθού και υποβάθμισή τους σε ασταθείς δομές λόγω της μηχανικής επίδρασης της σκουριάς
• Mεταφορά των μετάλλων (μέσω διαγένεσης και διαλυτοποίησης) από τη σκουριά στο θαλάσσιο περιβάλλον(ίζημα, νερό, πόρων ιζήματος, θαλασσινό νερό, θαλάσσιοι οργανισμοί).
• Αύξηση της συγκέντρωσης των μετάλλων στους θαλάσσιους οργανισμούς με σημαντικές ανοδικές διαχρονικές τάσεις.

Χρόνος Ανάκαμψης

Η ανάκτηση του σημείου ισορροπίας και της βιοποικιλότητας προϋποθέτει παύση της απόρριψης. Εκτιμάται ότι ο χρόνος ανάκαμψης είναι τουλάχιστον 10 χρόνια.

Επιπτώσεις στους Θαλάσσιους Οργανισμούς - Τοξικότητα και Βιοσυσσώρευση

Οι βασικότερες επιδράσεις της ρύπανσης στα υδάτινα συστήματα περιλαμβάνουν δυσμενείς επιπτώσεις στην ποιότητα του ύδατος, την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος (habitat) των υδρόβιων οργανισμών, οξείες και υπο-οξείες τοξικές επιδράσεις για την υγεία τους και κατ’ επέκταση στην υγεία των ανθρώπων.

Σύμφωνα με το Εργαστήριο Χημείας Περιβάλλοντος του Πανεπιστήμιου Αθηνών όσο περισσότερο βιοδιαθέσιμος είναι ένας χημικός ρύπος τόσο μεγαλύτερη είναι η βιοσυσσώρευση του και τόσο πιο σοβαρές οι τοξικές του επιδράσεις. Βιοδιαθεσιμότητα είναι η  ποσότητα του χημικού ρύπου που βρίσκεται στο περιβάλλον (νερό, φερτές ύλες, τροφή, κ.λπ) και μπορεί να εισέλθει  με ποικίλους τρόπους στο εσωτερικό ενός οργανισμού. Η βιοδιαθεσιμότητα επηρεάζεται από το είδος του χημικού ρύπου και από τις φυσικοχημικές ιδιότητες του περιβάλλοντος μέσου, το οποίο και ρυθμίζει την πρόσληψη του χημικού ρύπου.

Ορισμένοι χημικοί ρύποι όπως τα βαρέα μέταλλα,  παρουσιάζουν αυξημένη ικανότητα για βιοσυσσώρευση, φαινόμενο κατά το οποίο οι ρύποι αυτοί έχουν την ιδιότητα να συσσωρεύονται αυξητικά στους διάφορους ιστούς των οργανισμών της τροφικής αλυσίδας. Η ποσότητα του χημικού ρύπου μπορεί να προσλαμβάνεται από τους οργανισμούς, είτε απευθείας από το περιβάλλον (βιοσυγκέντρωση), είτε από την τροφή (διαιτητική συσσώρευση). Οι χημικές ουσίες με την είσοδό τους στους βιολογικούς οργανισμούς δύνανται να προκαλέσουν βλάβες (θανατηφόρες, μη-θανατηφόρες) ανάλογες της  ποσότητας της τοξικής ουσίας αλλά και του είδους της έκθεσης των βιολογικών οργανισμών σε αυτή. Η δόση μιας χημικής ουσίας εκφράζεται είτε ως προς το βάρος του βιολογικού οργανισμού, είτε ως προς τη συγκέντρωση  της χημικής ουσίας στον νερό κ.λπ. Τα χαρακτηριστικά της έκθεσης σε κάποια χημική ουσία και το φάσμα των διαφορετικών επιδράσεων της στους βιολογικούς οργανισμούς, συσχετίζονται μεταξύ τους με την καμπύλη δόσης-αποτελέσματος.

Οι χημικοί ρύποι προσλαμβάνονται από τους υδρόβιους οργανισμούς είτε με την τροφή, μέσω του πεπτικού συστήματος, είτε από το νερό, σε διαλυμένη ή αιωρούμενη μορφή, μέσω των βραγχίων τους. Οι χημικοί ρύποι, μετά την εισαγωγή τους στους υδρόβιους οργανισμούς, δύνανται να βιοσυσσωρευθούν, να απεκκριθούν ή να υποστούν μεταβολισμό από αυτούς.

Οι επιδράσεις των χημικών ρύπων στους υδρόβιους οργανισμούς εκδηλώνονται ως μία αλυσιδωτή αλληλουχία βιοχημικών αλλοιώσεων, φυσιολογικών επιπτώσεων και αλλαγών στη δυναμική των πληθυσμών των διαφόρων ειδών. Καθώς αυξάνουν οι συγκεντρώσεις των χημικών ρύπων, στις οποίες εκτίθενται οι οργανισμοί, προκαλούνται δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία τους, που ποικίλλουν μεταξύ σοβαρών βιοχημικών αλλοιώσεων και θνησιμότητας.

Οι βασικότερες επιδράσεις της ρύπανσης πραγματοποιούνται αρχικά σε χαμηλότερα επίπεδα βιολογικής οργάνωσης, όπως για παράδειγμα σε μοριακό επίπεδο (βασικά βιομόρια), με άμεσο αποτέλεσμα την διατάραξη ζωτικών λειτουργιών (μεταβολισμός, ορμονικό, ανοσολογικό ή αναπαραγωγικό σύστημα) των υδρόβιων οργανισμών. Στη συνέχεια, εάν δεν αντιμετωπιστούν οι αρνητικές επιπτώσεις της ρύπανσης στα  χαμηλότερα επίπεδα βιολογικής οργάνωσης, παρατηρούνται δυσμενείς επιδράσεις σε ανώτερα επίπεδα βιολογικής οργάνωσης (ιστοί, όργανα, οργανισμοί), με τελικό  αποδέκτη των επιδράσεων αυτών το οικοσύστημα. Οι μεταβολές που παρατηρούνται σε κυτταρικές ή βιοχημικές διεργασίες, δομές και λειτουργίες των οργανισμών, και κατ’ επέκταση μεταβολές στο επίπεδο δυναμικής των πληθυσμών και λειτουργίας του οικοσυστήματος, δύνανται να εκτιμηθούν με τη χρήση κάποιου μετρήσιμου μεγέθους/δείκτη, που καλείται βιοδείκτης (biomarker). Οι υδρόβιοι οργανισμοί έχουν αναπτύξει διάφορους μηχανισμούς για την αντιμετώπιση των επιδράσεων των ξενοβιοτικών ουσιών, όπως είναι η απέκκριση, η απομόνωση τους από τα κυτταρικά συστατικά (φλεγμονές, λυσοσώματα, κοκκία) και η εξουδετέρωση της οξειδωτικής ανισορροπίας με τη βοήθεια των αντιοξειδωτικών ενζύμων (υπεροξειδάση της γλουταθειόνης, καταλάση, υπεροξειδική δισμουτάση, κα). Στην περίπτωση όμως, που δεν καταστούν επαρκείς οι μηχανισμοί αυτοί, τότε οι οργανισμοί δύνανται να υποστούν δυσμενείς επιδράσεις και διαταραχές στις φυσιολογικές τους λειτουργίες, όπως περιορισμός στην ανάπτυξη, δυσλειτουργία στην αναπνοή, διατροφικές δυσκολίες, ανωμαλίες στην αναπαραγωγή, στις καρδιακές λειτουργίες, στις νευρικές λειτουργίες, στις ανοσολογικές, στις ενδοκρινολογικές λειτουργίες, καθώς επίσης και μεταβολές στη συμπεριφορά τους.

Ο παράγοντας εκείνος που είναι καθοριστικός, για την έκταση των τοξικών επιδράσεων τόσο σε μοριακό, όσο και σε ανώτερο επίπεδο βιολογικής οργάνωσης είναι η βιοδιαθεσιμότητα των χημικών ρύπων. Η βιοδιαθεσιμότητα των χημικών ρύπων είναι κρίσιμη παράμετρος, όσον αφορά την πρόσληψη τους και την τελική συγκέντρωση τους στους υδρόβιους οργανισμούς και κατ’ επέκταση καθορίζει την τοξικότητα τους. Η βιοδιαθεσιμότητα των χημικών ρύπων σε συνδυασμό με την πρόσληψη και τη βιοσυσσώρευσή τους δύνανται να προκαλέσουν διάφορες δυσμενείς επιπτώσεις, τόσο σε βασικά βιομόρια όσο και σε διάφορα όργανα και επίπεδα βιολογικής  οργάνωσης διαφόρων οργανισμών.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, τόσο από οικολογική όσο και από οικονομική άποψη, παρουσιάζουν τα βενθικά οικοσυστήματα τα οποία απαντώνται σε όλες τις θάλασσες του κόσμου. Τα βενθικά οικοσυστήματα, ειδικά αυτά που γειτνιάζουν με την παράκτια ζώνη, είναι εκείνα τα οποία δέχονται άμεσα την επίδραση ποικίλων ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, με αποτέλεσμα συχνά τα οικοσυστήματα αυτά, να βρίσκονται σε καθεστώς μόνιμης ή πρόσκαιρης περιβαλλοντικής υποβάθμισης ή περιβαλλοντικού stress, γεγονός που έχει αρνητική αντανάκλαση και στους υπόλοιπους πληθυσμούς των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Οι θαλάσσιοι οργανισμοί αλληλεπιδρούν και συνδέονται μεταξύ τους με πολλούς και ποικίλους τρόπους, με αποτέλεσμα η ρύπανση του υδάτινου περιβάλλοντος να επηρεάζει άμεσα την βιοποικιλότητα και την εξέλιξη των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.  (πηγή:  Εργαστήριο Χημείας Περιβάλλοντος του Πανεπιστήμιου Αθηνών )

http://www.kireas.org/evoikos.htm