Σύνδεση των πόλεων, χωριών και οικισμών της Φθιώτιδας με το ηλεκτρικό δίκτυο της ΔΕΗ
Περιμένοντας το ηλεκτρικό ρεύμα
Εισαγωγή
Το αγαθό του ηλεκτρικού ρευματος ήρθε στην Λαμία το 1911,μετά την ίδρυση και λειτουργία του Εργοαστασίου της Ηλεκτρικής Εταιρείας Λαμίας.Η Ηλεκτρική Εταιρεία Λαμίας ήταν μια ιδιωτική εταιρεία που είχε σύμβαση με τον Δήμο Λαμίας διάρκειας 45 χρονών,να παργαγει και να παρέχει ηλεκτρκή ενέργεια στην πόλη(κατοικίς,εργαστήρια,βιοτεχνίες,βιομηχανίες)και για δημοτικό φωτισμό.Αρχικά με ατμομηχανές και στην διάρκεια του Μεσοπολέμου με πετρελαιομηχανές,που κινούσαν τις ηλεκτρικές γεννήτριες,η παραγωγή έφτασε (στη δεκαετία του '30)τη συνολική ισχύ 950 ίππων,απο την οποία 600 ίπποι δίνονταν στη πόλη.
Ακολούθησαν σε αρκετή χρονική καθυστερηση οι κωμοπόλεις της Φθιώτιδος με μικρές ιδιωτικές εταιρείες συνήθως με συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση,οπως στη Στυλίδα ,Μώλο ,Υπάτη,Μακρακώμη,Σπερχειάδα,Αμφίκλεια κλπ καθώς επίσης το Καρπενήσι μέχρι το Μικρό Χωριο στην Ευρυτανία.Η παραγώμενη ηλεκτρική ενέργεια ήταν μικρή και προορίζοταν κυρίως για φωτισμό.
1.H ίδρυση της ΔΕΗ
Απο τα χρόνια της Κατοχής,αλλά ιδίως μετά απο αυτή,απο διαφόρους φορελις όπως το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και U.N.R.R.A ,εκπονήθηκαν μελέτες και αξιοποίσηση των φυσικών πηγών(πλουτοπαραγωγικών) της Ελλάδας.Πριν ακόμη λήξει ο εμφύλιος το 1948, η Αμερικανική εταιρεία ΕBASCO service υπέβαλε έκθεση για το ενεργειακό πρόγραμμα της Ελλάδος που προέβλεπε την κατασκευή υδροηλεκτρικών και θερμοηλεκτρικών εργοστασίων,την ενοποίηση του ηλεκτρικού δικτύου και τον καθορισμό ενιαίας τιμης κατανάλωσης.
Να σημειωθεί οτι την περίοδο αυτή υπάρχουν στην Ελλάδα 385 ηλεκτρικές εταιρείες.Απο αυτές οι 263 ήταν ιδιωτικές και είχαν απλή άδεια λειτουργλιας,ενώ αλλες 54 είχαν προνομιακή άδεια.Οι υπόλοιπες 58 ηλεκτρικές ήταν δημοτικές ή κοινοτικές.Τέλος υπήρχαν και άλλες 10 ηλεκτρικές εταιρείες χωρίς άδεια!
Στίς 20 Ιουλίου 1950 υπογράφτηκε σύμβαση μεταξύ της Ελληνικής κυβέρνησης και της αμερκάνικης Εταιρείας EBASCO ,με την οποια η τελειταία αναλάμβανε την ανάπτυξη και λειτουργία Εθνικού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας
Το πρώτο ενεργειακό πρόγραμμα για την ebasco εκπονήθηκε για την περίοδο 1951-1955
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θεωρήθηκε υπηρεσία κοινής ωφέλειας και για αυτό εθνικοποιήθηκε η παραγωγή και διανομή της.Tον Αυγουστο του 1950 (ΦΕΚ αρ φ 169/7-08-1950)με το νόμο πέρι ιδρύσεως δημόσιας επιχειρήσεως ηλεκτρισμού,συστήθηκε η ΔΕΗ .Απο τον ιδρυτικό της νόμο η ΔΕΗ διατήρησε το αποκλειστικό προνόμιο κατασκευής ,λειτουργίας,εκμετάλλευσης(υδροηλεκτρικών και θερμικών)εργοστασίων,χρησιμοποιώντας κυρίως εθνικά καυσιμα,της κατασκευής εθνικού δικτυου μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και της διάθεσης- πώλησης του παραγόμενου ηλεκτρικού ρευματος.
Με τις προυπάρχουσες ηλεκτρικές εταιρείες η ΔΕΗ υπέργραφε συμβάσεις για ενα μεταβατικό χρονικό διαστημα.Με την λήξη των συμβάσεων ανάμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο και στις ιδιωτικές
εταιρείες,το προνόμιο της ΔΕΗ επεκτάθηκε και στις περιοχές των εταιρειών αυτών
2.Συνύπαρξη Ηλεκτρικών Εταιρειών και ΔΕΗ
Το 1949 η Ηλεκτρική Εταιρεία Λαμίας (με τεχνικό προιστάμενο τον Απόστολο Χρυσοχοίδη)
ανέλαβε -για λογαριασμο της ΔΕΗ-να κανει μελέτη προγραμματισμού και αποτύπωσης του νέου δικτύου της ΔΕΗ.Την υλοποίηση τότε πραγματοποίησε ο νεαρός τότε λαμιώτης φοιτητής Απόστολος Κουλαμάς.(με 3 βοηθούς)και με πολλές μετρήσεις(σε 4 μήνες)ολοκλήρωσε το σχέδιο του δικτύου που εγκρίθηκε τελικά.
Το 1951 έληξε η ισχύς της Σύμβασης Ηλεκτροφωτισμού της Λαμίας η οπία είχε υπογραφεί απο τον Δήμο Λαμίας με την Ηλεκτρική Εταιρεία και είχε ανανεωθεί το 1931 για διάρκεια 20 χρονών.Η αναμονή του δικτύου της ΔΕΗ,παρέτεινε άτυπα την παροχή ρεύματος για ηλεκτροφωτισμό της πόλης.
μηχανές της Ηλεκτρικής Εταιρείας Λαμίας(φωτ 1956)
Απο της αρχές του 1953 οι τότε βουλευτές Φθιώτιδας με επικεφαλής τον Ιωαννη Γρ Μακρόπουλο,που ήταν και πρόεδρος της Βουλής,εκαναν παρέμβαση στον Υπουργό Βιομηχανίας για επέκταση του Ηλεκτρικού Δικτύου της ΔΕΗ,απο τον ατμοηλεκτρικό σταθμό Αλιβερίου(ιδρύθηκε το 1953)στην Ανατολική και δυτική Φθιώτιδα και την λεκάνη του Σπερχειού για αρδρευσεις των κτημάτων αλλα και πρόοδο των λουτροπόλεων Υπάτης και Πλατυστόμου.Οι τεχνικοί μελέτησαν την ίδρυση τεχνικού Σταθμού στην Λαμία για διανομή του ρεύματος.Ο Ιωαννης Μακρόπουλος ενημέρωσε σχετικά τον τότε δήμαρχο Λαμιας Σπ.Πετρόπουλο.
Απο τον Ιούνιο του 1955,η ΔΕΗ δημιούργησε στην Λαμία γραφείο διανομής ηλεκτρικού ρευματος.Το ηλεκτρικό δίκτυο -εως τότε-ειχε φτασει ως τον Αχινό,και έλαβαν ρευμα τα χορία Ανθήλη,Μεγ.Βρύση,Αυλακι,Αγιά Μαρίνα,Καραβόμυλος και Αχινός..Απο την εποχή του τότε συνοικισμού Αμπλιανης Λαμίας είχαν υποβληθεί 40 αιτήσεις ηλεκτροδότησης κατοίκων και κτηματιών,για αντληση νερού και για ηλεκτροδότση κατοικιών.Βιομηχανικό ρεύμα ζήτησαν απο την ΔΕΗ,οι βιομηχανίες Ραμμου,Κίτσου,Αλεξιά και Κοτρωνιά.Η τιμή του ρευματος καθοριζόταν αναλόγως της καταναλωσεως πχ 1,60 δρχ/ΚWh μέχρι τα 100 KW
Στη λεκάνη της Γραβιάς το πρόγραμμα της ΔΕΗ περιλάμβανε την ηλεκτροδότηση 4 χωριών.
Απο τα πρώτα που ζήτησαν ηλεκτρικό ρεύμα ήταν το Παλαιοχώρι.
Στις 21-1-1956 ηλεκτροφωτίστηκε η Στυλίδα απο το Δίκτυο Της ΔΕΗ(μέσω του παλαιού δικτύου της ηλεκτρικής εταιρείας Στυλιδος).Εγινε η σχετική μελέτη.Βιομηχανικό ρευμα έλαβε η 'Ελαιουργική"Στυλίδος.
Η Υπάτη ακόμα διατηρούσε τον ηλεκτροφωτισμό της με την λειτουργία μιας μικρής γεννήτριας με πολλά έξοδα απο την κοινότητα(δαπανούσε 1100 κιλά καυσιμο για 20 ημέρες).Η παραγωγή ρευματος ήταν ελάχιστη και αδυνατούσε να κινήσει ξυλουργικά εργοστάσια,αλευρόμυλους κ.α.Ετσι απο τις αρχές του 1956 η Υπάτη ζητούσε επέκταση του δικτύου της ΔΕΗ και σύνδεση.Απο την 1-6-1956 η Ροδίτσα ηλεκτροφωτίστηκε απο το δίκτυο της ΔΕΗ.
Τον Ιουνιο του 1956 η Ηλεκτική Εταιρεία Λαμίς με τηλεγράφημα προς τον Υπουργό Βιομηχανίας,ζητούσε έγκριση για αυξηση κατα 15% του τιμολογίου της,λόγω επισκευών σε μηχανές και στο δίκτυο.Ακολύθησε τηλεγράφημα απο τον Δήμαρχο Λαμίας Ι.Παπασιόπουλο,που διαμαρτυρόταν για την αυξηση 15% στην τιμή της ηλεκτικής ενέργειας απο την Ηλεκτρική Εταιρεία Λαμίας.Καλούσε δε τους καταναλωτές να μην πληρώσουν τους λογαριασμου τους μέχρι τελικής απάντησης.
Άπο 1η Αυγούστου 1956 ίσχυσε το ίσχυσε το ενιαίο τιμολόγιο ηλεκτρικής ενέργειας.
Η τιμή του φωτιστικού ρεύματος ορίστικε σε 1,90 δρχ?ΚWh ενω του αρδευτικού και βιομηχανικού ρευματος μειώθηκε μέχρι 0,26 δρχ/KWh (αναλόγως της καταναλώσεως).Η ηλεκτική Εταιρεία Λαμίας εξακολουθούσε να λειτουργεί παρέχοντας ρεύμα με τις δικές της εγκαταστάσεις(υπο τον έλεγχο της ΔΕΗ),αλλα γίνονταν διαπραγματευσεις για την αποζημίσωση της λόγω απαλλοτρίωσης
Αν αυξανόταν (όπως και αναμενόταν)η κατανάλωση ρευματος,τότε την παροχή αναλάμβανε η ΔΕΗ(αλλά απαιτείτο η αντικατασταση του υπάρχοντος δικτύου και των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων με νέες για ρεύμα υψηλότερης τάσης.Το παλαιό δίκτυο είχε μικρούς στύλους με σημαντική φθορά και δεν επέτρεπαν περισσότερα καλώδια λόγω του τριφάσικού ρευματος.Γι αυτό έπρεπε να αντικατασταθούν.Το 1956 έληγε η σύμβαση της Ηλεκτρικής Εταιρείας με τον Δήμο Λαμίας(ειχε διάρκεια 45 ετών,αρχίζοντας απο το 1911)
Ενας βασικός άξονας του εξηλεκτρισμού της Χώρας ήταν το μεγάλο έργο των εξαγορών.Με τον νόμο 3523/1956 η ΔΕΗ ανέλαβε και την αξαγορά των υφιστάμενων τοπικών ηλεκτρικών εταιρειών(415 επιχειρήσεις,κυρίως μικρές και μεσαίες και μια πολύ μεγάλη η ΗΕΑΠΤο έργο των εξαγορών ξεκίνησε το 1956 και ολοκληρώθηκε το 1968(η τελευταία ηλεκτρική εταιρεία που εξαγοράστηκε ήταν η ΓΛΑΥΚΟΣ στην Πάτρα)
Στη Δυτική Φθιώτιδα ο εξηλεκτρισμός καθστερούσε.Οι κωμοπόλεις με τις μικρές ηλεκτρικές εταιρείες δύσκολα κατάφερναν να λειτουργούν.Οι κάτοικοι πλήρωναν πριν εφαρμοστεί η ενιαία τιμή)7 δρχ/KWh.Oταν η ενιαία τιμή έγινε 1,80 δρχ KWh ζήτησαν ηλεκτρικό ρεύμα αλλά το αλλά τα έξοδα παροχής ήταν ασύμφοραΟσοι είχαν ηδη ρευμα πλήρωναν 1,80 ,τη δε διαφορα πλήρωνε η ΔΕΗ.
Οι ηλεκτρικές επιχηρείσεις δεν μπορούσαν να δώσουν περισσότερο ρευμα για παραγωγικούς σκοπους.Αυτά αφορούσαν τις κωμοπολεις,Υπάτης ,Μακρακώμης και Σπερχειάδας.Τα χωριά ζούσαν ακόμα στο σκοτάδι(με λύχνο και λάμπα)
To 1957 η Η λεκτρική Εταιρεία Λαμίας (που πλέον υπαγόταν στην ΔΕΗ)απέλυσε:3 εσπράκτορες,6 μηχανικούς-εργοδηγούς,5 ηλεκτροτεχνίτες,εναν λογιστή και την καθαρλιστρια.Επίσης απέλυσε και τον τεχνικό πριστάμενο της εταιρείας,τον ηλεκτρολόγο-μηχανολόγο Αποστ.Χρησοχοίδη.Όλοι οι παραπάνω με βάση τον νομο2112/20 έλαβαν αποζημίωση.
Τον Μαιο του 1957 η ΔΕΗ μελετούσε τον τρόπο παροχής ρεύματος απο το δικό της δίκτυο,για ενισχυση του ηλεκτροφωτισμου Λαμίας,που ήταν ανεπαρκής απο την Ηλεκτρική Εταιρεία Λαμίας.
Αυτί θα γινόταν όταν η ΔΕΗ θα ολοκλήρωνε την εγκτάσταση του δικού της δικτύου στην πολη(με πιθανότατα αυτό να είναι υπόγειο)
Απο τις 17 Ιουλίου 1957 η ΔΕΗ χορήγησε ηλεκτρικό ρευμα στην Πελασγία.Παρά την 10μηνη καθυστέρηση απο πολλές αιτίες και την αδρανεια του κοινοτικού συμβουλίου,το ηλεκτρικό φώς αντικατέστησε το σκότος και την μυρωδια του πετρελαίου.
Στις 11 Νοεμβρίου 1957 το Λιανοκλάδι φωτίστηκε με ηλεκτρικό ρεύμα της ΔΕΗ.Όλα τα σπίτια ηλεκτροφωτίστηκαν και συντόμως θα ακολουθούσε ο κοινοτικός φωτισμός.Επίσης απο το τέλος Οκτωβρίου 1957 ηλεκτροφωτίστηκε και ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Λειανοκλαδίου
Απο τη 1η Δεκεμβρίου 1957 η ΔΕΗ εξαγόρασε της Ηλεκτρικές Εταιρείες Καρπενησίου,Μικρού Χωριού Και Μακρακώμης.Θα ακολουθούσε η εξαγορά της Εταιρείας Σπερχειάδος.
Τον Μαρτιο 1958,έγινε επεισόδιο μεταξύ δημάρχου Λαμίας Ιωαν.Παπασιοπούλου και τεχνικών της ΔΕΗ,που ανέσκαβαν κεντρικά σημεία της πόλης(Πλατεία Πάρκου)για να βάλουν κολόνες,παρα την συμφωνία δημάρχου -γεν διαυθυντή ΔΕΗ για εσωτερικό δίκτυο υπόγειο ή επιτοίχιο.Επιπλέον η ΔΕΗ ζήτησε οικονομική συμμετοχή του Δήμου για γίνει υπόγειο δίκτυο!Κορύφωση ήταν η απειλή προς τον Δήμαρχο οτι η ΔΕΗ θα αποχωρήσει απο την Λαμία!
Το 1958 ανακοινώθηκε η πρόθεση της ΔΕΗ να εξαγοράσει την Ηλεκτρική Εταιρεία Στυλίδας
Η ΔΕΗ θα αναλάμβανε τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης.
Τον Οκτωβριο 1958 διατυπώθηκαν πολλά παράπονα για το φωτισμό στη Λαμία απο τη ΔΕΗ(για πλημμελή φωτισμό,διακοπές ρευματος σε ωρες εργασίας και τη νύχτα χωρίς ειδοποίηση,για αναρμοδιότητα σε περιπτώσεις βλαβών και διακοπής και την επιβολή υποχρεωτικού τέλους 89δρχ/τον μήνα για τα αγροκτήματα).Η παλαιά εταιρεία έλεγαν οτι εξυπηρετούσε καλύτερα την κατάσταση.Να επισημάνουμε οτι οτι το έτος αυτο σταμάτησαν οι μηχανές της Ηλεκτρικής Εταιρείας Λαμίας οριστικά.
Η πίεση τότε προς στους τότε ιθύνοντες είτε της ΔΕΗ είτε στους πολιτικούς ήταν μεγάλη,ώστε δεν υπήρχε τάξη και σειρά στην ηλεκτροδότση.Ετσι οικισμοί ή χωρια που βρισκονται πανω στους άξονες των δικτύων μεταφοράς να μην ηλεκτροδοτούνται.Φυσικά ήταν αναγκαία η δημιουργία του εσωτερικού δικτύου του οικισμού,που πολλές φορές έλειπε.Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η διαμαρτρία της κοινότητας Αχλαδίου που δεν ηλεκτροφωτίστηκε,όταν το κεντρικό δίκτυο της ΔΕΗ περνούσε στη δημοσια οδό σε απόσταση 1χλμ.ενώ τα γειτονικά χωριά Αχινός,Ράχες ,Καραβόμυλος ηλεκτροδοτήθηκαν.
Στα μέσα του 1959 η ΔΕΗ για την αντικατάσταση λαμπτήρων δημοτικού φωτισμού Λαμία και για ενοίκιο ζητούσε 100 χιλ δρχ απειλώντας διακοπή φωτισμού!!
Αντίθετα ο Δήμος Λαμίας απαιτούσε περισσότερα για ενοίκιο και χρήση των κτιρίων του απο την ΔΕΗ.Για λύση της διαφοράς ορίστηκε συνάντηση του δημάρχου Λαμίας Ι. Παπασιοπούλου (και του δικηγόρου Κ.Μιλτ.Δούμα)και τον γενικό διευθυντή της ΔΕΗ.
Με ανακοίνωση της η ΔΕΗ ανέφερε τη σύνδεση του υποσταθμού Λαμίας με τον υδροηλεκτρικό σταθμό Ταυρωπού(ποταμού Μεγδοπα) γτια παροχή υψηλής τασης 150.000 βολτ.Ανάλογη διαμαρτυρία με το Αχλαδι,διατύπωσε τον Αυγουστο του 1959 και το Μοσχοχώρι,ζητώντας φωτισμό,αν και βρισκεται στη δημόσια οδό Αθηνών Λαμίας απο οπου διερχεται το εθνικό δίκτυο ΔΕΗ.Μαλιστα η ΔΕΗ ζητησε ποσό 200 χιλ δρχ για την ηλεκτροδότηση.
3.Επέκταση των ηλεκτροδοτήσεων απο την δεκαετία '60 και πλέον
Απο την αρχή της νέας δεκαετίας οι κοινότητες πιέζουν για σύνδεση με το δίκτυο της ΔΕΗ,η οπία έχει ενα τεράστιο έργο να πραγματοποιήσει,πρώτα με την δημιουργία μονάδων ηλεκτρπαραγωγής,οπως ο ατμοηλεκτρικός σταθμός Πτολεμαίδας και υδροηλεκτρικός σταθμός Ταυρωπού,τη δημιουργία εθνικού δικτύου μταφοράς(πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα υποσταθμών(με μετασχηματιστές) και εσωτερικών δικτύων διανομής.
Αρχές του 1961.Διαμαρτυρία απο την Ομβριακή,τη μεγαλύτερη κοινότητα της επαρχίας Δομοκού,που ζητούσε ηλεκτροφωτισμό.Η ΔΕΗ για την ηλεκτροδότση της Ομβριακής απο τον Δομοκό,ζητούσε το υπέρογκο ποσό των 700 χιλ δρχ!Αντίθετα στις 10-3-1961 ηλεκτροδοτήθηκε το Σερνικάκι της επαρχίς Δώριδος.Τον Απρίλιο του 1961 μετα απο την ηλεκτροδότηση των οικιών στον Άγιο Γεώργιο Τυμφρηστού,έγινε και ο δημοτικός φωτισμός των οδών.
Στη Λαμία επήλθε συμφωνία μεταξύ της ΔΕΗ και του δήμου Λαμίας που θα παίρνει 1250000 δρχ για τον δημοτικό φωτισμό (υποδομή της).Η Λαμία ,η Στυλίδα και το Καρπενήσι εχουν πλέον αντακαταστήσει το παλίο τους δίκτυο και εχουν συνδεθει με το δίκτυο της ΔΕΗ.
Η ηλεκτροδότηση επεκτάθηκε σε ΜΏΛΟ ,Καμένα Βούρλα και Άγιο Κωνσταντίνο.Στο Καρπενήσι γινόταν επέκταση για το Μικρό Χωριό(που πριν ηλεκτροδοτούνταν απο τοπικό σταθμό),με νέα επέκταση προς το Μεγάλο Χωριό,το Κλαυσί και τον Αγιο Νικόλαο.Στην Λοκρίδα ετοιμάζονταν μελέτες για 300 φρεάτια(σε Αγία Τριάδα,Μώλο,Σκάρφεια,Αγιος Σεραφείμ),για άλλα 840 φρεάτια στην περιοχή Αταλάντης και 185 φρεάτια στην περιοχή Ελάτειας.
Στις 16-10-1961 εγκαινιάστηκε η τριτη Μονάδα στο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο Ταυρωπού ισχύος 40MW.Στη διάρκεια του 1965 δεν έγινε η ηλεκτροδότηση τνω κοινοτήτων Kωσταλεξίου Φρατζή,Αλποσπίτων.
Αντίθετα απο την άλλξ μεριά ηλεκτροδοτήθηκε(11-3-1965)το χωριό Θερμοπύλες ,οχι όμως η Αγία Τριάδα Μώλου
Μετά την ηλεκτροδότση (απο ετών)απο ετών του Δομοκού και Ομβριακής γίνονται επιτέλους το 1966 τα δίκτυα 5 χωριών (Παλαμά,Μακρολέιβαδο,Μελιταία,Φαλκιαδώνα,Ξυνιάδα,Αγιος Γεώργιος).Μόλις περατωθεί η γραμμή 15kv Λαμίας Δομοκού θα παυσει να λειτουργεί ο τοπικός σταθμός παραγωγής Δομοκού.
Απο την 31 Μαιου τέθηκε "υπο τασιν"η νέα γραμμή μεταφοράς 150ΚV διπλού κυκλώματος απο τον ατμοηλεκτρκό Σταθμό Ηλεκτροπαραγωγής Πτολεμαίδος στον Υποσταθμό Λαμίας
Απο τον Απρίλιο του 1967 αρχισε ο ηλεκτροφωτισμός στα Καστελλια Φωκίδας.Στις 8-10-1967 έγιναν τα επίσημα εγκαίνια ηλεκτροφωτισμού στο Γαρδίκι Ομιλαίων Φθιώτιδας.
Στο τέλος του Απριλίου 1971 τα ηλεκτροδοτούμενα χωριά στην περιφέρεια Κεντρικής Ελλάδας ειναι 1270(δηλ ποσοστό 93,5%).Η ηλεκτρική ενέργεια στην περιφέρεια αυτή έφτασε το έτος 1970 έφτασε τις 645.186.710KWh.
Τα πιο μακρινα και ορεινα χωριά μας σύντομα και αυτά απέκτησαν εσωτερικό δίκτυο και συνδέθηκαν με το δίκτυο μεταφοράς της ΔΕΗ.Ετσι απο 1ης Οκτωβρίου 1971,ηλεκτροδοτήθηκαν τα χωριά Δώριδος,Αβορος,Περιβόλιον,Στύλια και Συκιά.
Η ορεινή Άμπλιανη Ευρυτανίας απέκτησε το αγαθό του ηλεκτρισμού το έτος 1987,δηλαδή χρειάστηκαν 40 χρόνια για να φτάσει το καλώδιο της ΔΕΗ μέχρι εκεί
Κων Αθ. Μπαλωμένος
Φυσικός
http://amfictyon.blogspot.gr/
Στίς 20 Ιουλίου 1950 υπογράφτηκε σύμβαση μεταξύ της Ελληνικής κυβέρνησης και της αμερκάνικης Εταιρείας EBASCO ,με την οποια η τελειταία αναλάμβανε την ανάπτυξη και λειτουργία Εθνικού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας
Το πρώτο ενεργειακό πρόγραμμα για την ebasco εκπονήθηκε για την περίοδο 1951-1955
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θεωρήθηκε υπηρεσία κοινής ωφέλειας και για αυτό εθνικοποιήθηκε η παραγωγή και διανομή της.Tον Αυγουστο του 1950 (ΦΕΚ αρ φ 169/7-08-1950)με το νόμο πέρι ιδρύσεως δημόσιας επιχειρήσεως ηλεκτρισμού,συστήθηκε η ΔΕΗ .Απο τον ιδρυτικό της νόμο η ΔΕΗ διατήρησε το αποκλειστικό προνόμιο κατασκευής ,λειτουργίας,εκμετάλλευσης(υδροηλεκτρικών και θερμικών)εργοστασίων,χρησιμοποιώντας κυρίως εθνικά καυσιμα,της κατασκευής εθνικού δικτυου μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και της διάθεσης- πώλησης του παραγόμενου ηλεκτρικού ρευματος.
Με τις προυπάρχουσες ηλεκτρικές εταιρείες η ΔΕΗ υπέργραφε συμβάσεις για ενα μεταβατικό χρονικό διαστημα.Με την λήξη των συμβάσεων ανάμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο και στις ιδιωτικές
εταιρείες,το προνόμιο της ΔΕΗ επεκτάθηκε και στις περιοχές των εταιρειών αυτών
2.Συνύπαρξη Ηλεκτρικών Εταιρειών και ΔΕΗ
Το 1949 η Ηλεκτρική Εταιρεία Λαμίας (με τεχνικό προιστάμενο τον Απόστολο Χρυσοχοίδη)
ανέλαβε -για λογαριασμο της ΔΕΗ-να κανει μελέτη προγραμματισμού και αποτύπωσης του νέου δικτύου της ΔΕΗ.Την υλοποίηση τότε πραγματοποίησε ο νεαρός τότε λαμιώτης φοιτητής Απόστολος Κουλαμάς.(με 3 βοηθούς)και με πολλές μετρήσεις(σε 4 μήνες)ολοκλήρωσε το σχέδιο του δικτύου που εγκρίθηκε τελικά.
Το 1951 έληξε η ισχύς της Σύμβασης Ηλεκτροφωτισμού της Λαμίας η οπία είχε υπογραφεί απο τον Δήμο Λαμίας με την Ηλεκτρική Εταιρεία και είχε ανανεωθεί το 1931 για διάρκεια 20 χρονών.Η αναμονή του δικτύου της ΔΕΗ,παρέτεινε άτυπα την παροχή ρεύματος για ηλεκτροφωτισμό της πόλης.
μηχανές της Ηλεκτρικής Εταιρείας Λαμίας(φωτ 1956)
Απο της αρχές του 1953 οι τότε βουλευτές Φθιώτιδας με επικεφαλής τον Ιωαννη Γρ Μακρόπουλο,που ήταν και πρόεδρος της Βουλής,εκαναν παρέμβαση στον Υπουργό Βιομηχανίας για επέκταση του Ηλεκτρικού Δικτύου της ΔΕΗ,απο τον ατμοηλεκτρικό σταθμό Αλιβερίου(ιδρύθηκε το 1953)στην Ανατολική και δυτική Φθιώτιδα και την λεκάνη του Σπερχειού για αρδρευσεις των κτημάτων αλλα και πρόοδο των λουτροπόλεων Υπάτης και Πλατυστόμου.Οι τεχνικοί μελέτησαν την ίδρυση τεχνικού Σταθμού στην Λαμία για διανομή του ρεύματος.Ο Ιωαννης Μακρόπουλος ενημέρωσε σχετικά τον τότε δήμαρχο Λαμιας Σπ.Πετρόπουλο.
Απο τον Ιούνιο του 1955,η ΔΕΗ δημιούργησε στην Λαμία γραφείο διανομής ηλεκτρικού ρευματος.Το ηλεκτρικό δίκτυο -εως τότε-ειχε φτασει ως τον Αχινό,και έλαβαν ρευμα τα χορία Ανθήλη,Μεγ.Βρύση,Αυλακι,Αγιά Μαρίνα,Καραβόμυλος και Αχινός..Απο την εποχή του τότε συνοικισμού Αμπλιανης Λαμίας είχαν υποβληθεί 40 αιτήσεις ηλεκτροδότησης κατοίκων και κτηματιών,για αντληση νερού και για ηλεκτροδότση κατοικιών.Βιομηχανικό ρεύμα ζήτησαν απο την ΔΕΗ,οι βιομηχανίες Ραμμου,Κίτσου,Αλεξιά και Κοτρωνιά.Η τιμή του ρευματος καθοριζόταν αναλόγως της καταναλωσεως πχ 1,60 δρχ/ΚWh μέχρι τα 100 KW
Στη λεκάνη της Γραβιάς το πρόγραμμα της ΔΕΗ περιλάμβανε την ηλεκτροδότηση 4 χωριών.
Απο τα πρώτα που ζήτησαν ηλεκτρικό ρεύμα ήταν το Παλαιοχώρι.
Στις 21-1-1956 ηλεκτροφωτίστηκε η Στυλίδα απο το Δίκτυο Της ΔΕΗ(μέσω του παλαιού δικτύου της ηλεκτρικής εταιρείας Στυλιδος).Εγινε η σχετική μελέτη.Βιομηχανικό ρευμα έλαβε η 'Ελαιουργική"Στυλίδος.
Η Υπάτη ακόμα διατηρούσε τον ηλεκτροφωτισμό της με την λειτουργία μιας μικρής γεννήτριας με πολλά έξοδα απο την κοινότητα(δαπανούσε 1100 κιλά καυσιμο για 20 ημέρες).Η παραγωγή ρευματος ήταν ελάχιστη και αδυνατούσε να κινήσει ξυλουργικά εργοστάσια,αλευρόμυλους κ.α.Ετσι απο τις αρχές του 1956 η Υπάτη ζητούσε επέκταση του δικτύου της ΔΕΗ και σύνδεση.Απο την 1-6-1956 η Ροδίτσα ηλεκτροφωτίστηκε απο το δίκτυο της ΔΕΗ.
Τον Ιουνιο του 1956 η Ηλεκτική Εταιρεία Λαμίς με τηλεγράφημα προς τον Υπουργό Βιομηχανίας,ζητούσε έγκριση για αυξηση κατα 15% του τιμολογίου της,λόγω επισκευών σε μηχανές και στο δίκτυο.Ακολύθησε τηλεγράφημα απο τον Δήμαρχο Λαμίας Ι.Παπασιόπουλο,που διαμαρτυρόταν για την αυξηση 15% στην τιμή της ηλεκτικής ενέργειας απο την Ηλεκτρική Εταιρεία Λαμίας.Καλούσε δε τους καταναλωτές να μην πληρώσουν τους λογαριασμου τους μέχρι τελικής απάντησης.
Άπο 1η Αυγούστου 1956 ίσχυσε το ίσχυσε το ενιαίο τιμολόγιο ηλεκτρικής ενέργειας.
Η τιμή του φωτιστικού ρεύματος ορίστικε σε 1,90 δρχ?ΚWh ενω του αρδευτικού και βιομηχανικού ρευματος μειώθηκε μέχρι 0,26 δρχ/KWh (αναλόγως της καταναλώσεως).Η ηλεκτική Εταιρεία Λαμίας εξακολουθούσε να λειτουργεί παρέχοντας ρεύμα με τις δικές της εγκαταστάσεις(υπο τον έλεγχο της ΔΕΗ),αλλα γίνονταν διαπραγματευσεις για την αποζημίσωση της λόγω απαλλοτρίωσης
.Αν αυξανόταν (όπως και αναμενόταν)η κατανάλωση ρευματος,τότε την παροχή αναλάμβανε η ΔΕΗ(αλλά απαιτείτο η αντικατασταση του υπάρχοντος δικτύου και των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων με νέες για ρεύμα υψηλότερης τάσης.Το παλαιό δίκτυο είχε μικρούς στύλους με σημαντική φθορά και δεν επέτρεπαν περισσότερα καλώδια λόγω του τριφάσικού ρευματος.Γι αυτό έπρεπε να αντικατασταθούν.Το 1956 έληγε η σύμβαση της Ηλεκτρικής Εταιρείας με τον Δήμο Λαμίας(ειχε διάρκεια 45 ετών,αρχίζοντας απο το 1911)
Ενας βασικός άξονας του εξηλεκτρισμού της Χώρας ήταν το μεγάλο έργο των εξαγορών.Με τον νόμο 3523/1956 η ΔΕΗ ανέλαβε και την αξαγορά των υφιστάμενων τοπικών ηλεκτρικών εταιρειών(415 επιχειρήσεις,κυρίως μικρές και μεσαίες και μια πολύ μεγάλη η ΗΕΑΠΤο έργο των εξαγορών ξεκίνησε το 1956 και ολοκληρώθηκε το 1968(η τελευταία ηλεκτρική εταιρεία που εξαγοράστηκε ήταν η ΓΛΑΥΚΟΣ στην Πάτρα)
Στη Δυτική Φθιώτιδα ο εξηλεκτρισμός καθστερούσε.Οι κωμοπόλεις με τις μικρές ηλεκτρικές εταιρείες δύσκολα κατάφερναν να λειτουργούν.Οι κάτοικοι πλήρωναν πριν εφαρμοστεί η ενιαία τιμή)7 δρχ/KWh.Oταν η ενιαία τιμή έγινε 1,80 δρχ KWh ζήτησαν ηλεκτρικό ρεύμα αλλά το αλλά τα έξοδα παροχής ήταν ασύμφοραΟσοι είχαν ηδη ρευμα πλήρωναν 1,80 ,τη δε διαφορα πλήρωνε η ΔΕΗ.
Οι ηλεκτρικές επιχηρείσεις δεν μπορούσαν να δώσουν περισσότερο ρευμα για παραγωγικούς σκοπους.Αυτά αφορούσαν τις κωμοπολεις,Υπάτης ,Μακρακώμης και Σπερχειάδας.Τα χωριά ζούσαν ακόμα στο σκοτάδι(με λύχνο και λάμπα)
To 1957 η Η λεκτρική Εταιρεία Λαμίας (που πλέον υπαγόταν στην ΔΕΗ)απέλυσε:3 εσπράκτορες,6 μηχανικούς-εργοδηγούς,5 ηλεκτροτεχνίτες,εναν λογιστή και την καθαρλιστρια.Επίσης απέλυσε και τον τεχνικό πριστάμενο της εταιρείας,τον ηλεκτρολόγο-μηχανολόγο Αποστ.Χρησοχοίδη.Όλοι οι παραπάνω με βάση τον νομο2112/20 έλαβαν αποζημίωση.
Τον Μαιο του 1957 η ΔΕΗ μελετούσε τον τρόπο παροχής ρεύματος απο το δικό της δίκτυο,για ενισχυση του ηλεκτροφωτισμου Λαμίας,που ήταν ανεπαρκής απο την Ηλεκτρική Εταιρεία Λαμίας.
Αυτί θα γινόταν όταν η ΔΕΗ θα ολοκλήρωνε την εγκτάσταση του δικού της δικτύου στην πολη(με πιθανότατα αυτό να είναι υπόγειο)
Απο τις 17 Ιουλίου 1957 η ΔΕΗ χορήγησε ηλεκτρικό ρευμα στην Πελασγία.Παρά την 10μηνη καθυστέρηση απο πολλές αιτίες και την αδρανεια του κοινοτικού συμβουλίου,το ηλεκτρικό φώς αντικατέστησε το σκότος και την μυρωδια του πετρελαίου.
Στις 11 Νοεμβρίου 1957 το Λιανοκλάδι φωτίστηκε με ηλεκτρικό ρεύμα της ΔΕΗ.Όλα τα σπίτια ηλεκτροφωτίστηκαν και συντόμως θα ακολουθούσε ο κοινοτικός φωτισμός.Επίσης απο το τέλος Οκτωβρίου 1957 ηλεκτροφωτίστηκε και ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Λειανοκλαδίου
Απο τη 1η Δεκεμβρίου 1957 η ΔΕΗ εξαγόρασε της Ηλεκτρικές Εταιρείες Καρπενησίου,Μικρού Χωριού Και Μακρακώμης.Θα ακολουθούσε η εξαγορά της Εταιρείας Σπερχειάδος.
Τον Μαρτιο 1958,έγινε επεισόδιο μεταξύ δημάρχου Λαμίας Ιωαν.Παπασιοπούλου και τεχνικών της ΔΕΗ,που ανέσκαβαν κεντρικά σημεία της πόλης(Πλατεία Πάρκου)για να βάλουν κολόνες,παρα την συμφωνία δημάρχου -γεν διαυθυντή ΔΕΗ για εσωτερικό δίκτυο υπόγειο ή επιτοίχιο.Επιπλέον η ΔΕΗ ζήτησε οικονομική συμμετοχή του Δήμου για γίνει υπόγειο δίκτυο!Κορύφωση ήταν η απειλή προς τον Δήμαρχο οτι η ΔΕΗ θα αποχωρήσει απο την Λαμία!
Το 1958 ανακοινώθηκε η πρόθεση της ΔΕΗ να εξαγοράσει την Ηλεκτρική Εταιρεία Στυλίδας
Η ΔΕΗ θα αναλάμβανε τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης.
Τον Οκτωβριο 1958 διατυπώθηκαν πολλά παράπονα για το φωτισμό στη Λαμία απο τη ΔΕΗ(για πλημμελή φωτισμό,διακοπές ρευματος σε ωρες εργασίας και τη νύχτα χωρίς ειδοποίηση,για αναρμοδιότητα σε περιπτώσεις βλαβών και διακοπής και την επιβολή υποχρεωτικού τέλους 89δρχ/τον μήνα για τα αγροκτήματα).Η παλαιά εταιρεία έλεγαν οτι εξυπηρετούσε καλύτερα την κατάσταση.Να επισημάνουμε οτι οτι το έτος αυτο σταμάτησαν οι μηχανές της Ηλεκτρικής Εταιρείας Λαμίας οριστικά.
Η πίεση τότε προς στους τότε ιθύνοντες είτε της ΔΕΗ είτε στους πολιτικούς ήταν μεγάλη,ώστε δεν υπήρχε τάξη και σειρά στην ηλεκτροδότση.Ετσι οικισμοί ή χωρια που βρισκονται πανω στους άξονες των δικτύων μεταφοράς να μην ηλεκτροδοτούνται.Φυσικά ήταν αναγκαία η δημιουργία του εσωτερικού δικτύου του οικισμού,που πολλές φορές έλειπε.Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η διαμαρτρία της κοινότητας Αχλαδίου που δεν ηλεκτροφωτίστηκε,όταν το κεντρικό δίκτυο της ΔΕΗ περνούσε στη δημοσια οδό σε απόσταση 1χλμ.ενώ τα γειτονικά χωριά Αχινός,Ράχες ,Καραβόμυλος ηλεκτροδοτήθηκαν.
Στα μέσα του 1959 η ΔΕΗ για την αντικατάσταση λαμπτήρων δημοτικού φωτισμού Λαμία και για ενοίκιο ζητούσε 100 χιλ δρχ απειλώντας διακοπή φωτισμού!!
Αντίθετα ο Δήμος Λαμίας απαιτούσε περισσότερα για ενοίκιο και χρήση των κτιρίων του απο την ΔΕΗ.Για λύση της διαφοράς ορίστηκε συνάντηση του δημάρχου Λαμίας Ι. Παπασιοπούλου (και του δικηγόρου Κ.Μιλτ.Δούμα)και τον γενικό διευθυντή της ΔΕΗ.
Με ανακοίνωση της η ΔΕΗ ανέφερε τη σύνδεση του υποσταθμού Λαμίας με τον υδροηλεκτρικό σταθμό Ταυρωπού(ποταμού Μεγδοπα) γτια παροχή υψηλής τασης 150.000 βολτ.Ανάλογη διαμαρτυρία με το Αχλαδι,διατύπωσε τον Αυγουστο του 1959 και το Μοσχοχώρι,ζητώντας φωτισμό,αν και βρισκεται στη δημόσια οδό Αθηνών Λαμίας απο οπου διερχεται το εθνικό δίκτυο ΔΕΗ.Μαλιστα η ΔΕΗ ζητησε ποσό 200 χιλ δρχ για την ηλεκτροδότηση.
3.Επέκταση των ηλεκτροδοτήσεων απο την δεκαετία '60 και πλέον
Απο την αρχή της νέας δεκαετίας οι κοινότητες πιέζουν για σύνδεση με το δίκτυο της ΔΕΗ,η οπία έχει ενα τεράστιο έργο να πραγματοποιήσει,πρώτα με την δημιουργία μονάδων ηλεκτρπαραγωγής,οπως ο ατμοηλεκτρικός σταθμός Πτολεμαίδας και υδροηλεκτρικός σταθμός Ταυρωπού,τη δημιουργία εθνικού δικτύου μταφοράς(πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα υποσταθμών(με μετασχηματιστές) και εσωτερικών δικτύων διανομής.
Αρχές του 1961.Διαμαρτυρία απο την Ομβριακή,τη μεγαλύτερη κοινότητα της επαρχίας Δομοκού,που ζητούσε ηλεκτροφωτισμό.Η ΔΕΗ για την ηλεκτροδότση της Ομβριακής απο τον Δομοκό,ζητούσε το υπέρογκο ποσό των 700 χιλ δρχ!Αντίθετα στις 10-3-1961 ηλεκτροδοτήθηκε το Σερνικάκι της επαρχίς Δώριδος.Τον Απρίλιο του 1961 μετα απο την ηλεκτροδότηση των οικιών στον Άγιο Γεώργιο Τυμφρηστού,έγινε και ο δημοτικός φωτισμός των οδών.
Στη Λαμία επήλθε συμφωνία μεταξύ της ΔΕΗ και του δήμου Λαμίας που θα παίρνει 1250000 δρχ για τον δημοτικό φωτισμό (υποδομή της).Η Λαμία ,η Στυλίδα και το Καρπενήσι εχουν πλέον αντακαταστήσει το παλίο τους δίκτυο και εχουν συνδεθει με το δίκτυο της ΔΕΗ.
Η ηλεκτροδότηση επεκτάθηκε σε ΜΏΛΟ ,Καμένα Βούρλα και Άγιο Κωνσταντίνο.Στο Καρπενήσι γινόταν επέκταση για το Μικρό Χωριό(που πριν ηλεκτροδοτούνταν απο τοπικό σταθμό),με νέα επέκταση προς το Μεγάλο Χωριό,το Κλαυσί και τον Αγιο Νικόλαο.Στην Λοκρίδα ετοιμάζονταν μελέτες για 300 φρεάτια(σε Αγία Τριάδα,Μώλο,Σκάρφεια,Αγιος Σεραφείμ),για άλλα 840 φρεάτια στην περιοχή Αταλάντης και 185 φρεάτια στην περιοχή Ελάτειας.
Στις 16-10-1961 εγκαινιάστηκε η τριτη Μονάδα στο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο Ταυρωπού ισχύος 40MW.Στη διάρκεια του 1965 δεν έγινε η ηλεκτροδότηση τνω κοινοτήτων Kωσταλεξίου Φρατζή,Αλποσπίτων.
Αντίθετα απο την άλλξ μεριά ηλεκτροδοτήθηκε(11-3-1965)το χωριό Θερμοπύλες ,οχι όμως η Αγία Τριάδα Μώλου
Μετά την ηλεκτροδότση (απο ετών)απο ετών του Δομοκού και Ομβριακής γίνονται επιτέλους το 1966 τα δίκτυα 5 χωριών (Παλαμά,Μακρολέιβαδο,Μελιταία,Φαλκιαδώνα,Ξυνιάδα,Αγιος Γεώργιος).Μόλις περατωθεί η γραμμή 15kv Λαμίας Δομοκού θα παυσει να λειτουργεί ο τοπικός σταθμός παραγωγής Δομοκού.
Απο την 31 Μαιου τέθηκε "υπο τασιν"η νέα γραμμή μεταφοράς 150ΚV διπλού κυκλώματος απο τον ατμοηλεκτρκό Σταθμό Ηλεκτροπαραγωγής Πτολεμαίδος στον Υποσταθμό Λαμίας
Απο τον Απρίλιο του 1967 αρχισε ο ηλεκτροφωτισμός στα Καστελλια Φωκίδας.Στις 8-10-1967 έγιναν τα επίσημα εγκαίνια ηλεκτροφωτισμού στο Γαρδίκι Ομιλαίων Φθιώτιδας.
Στο τέλος του Απριλίου 1971 τα ηλεκτροδοτούμενα χωριά στην περιφέρεια Κεντρικής Ελλάδας ειναι 1270(δηλ ποσοστό 93,5%).Η ηλεκτρική ενέργεια στην περιφέρεια αυτή έφτασε το έτος 1970 έφτασε τις 645.186.710KWh.
Τα πιο μακρινα και ορεινα χωριά μας σύντομα και αυτά απέκτησαν εσωτερικό δίκτυο και συνδέθηκαν με το δίκτυο μεταφοράς της ΔΕΗ.Ετσι απο 1ης Οκτωβρίου 1971,ηλεκτροδοτήθηκαν τα χωριά Δώριδος,Αβορος,Περιβόλιον,Στύλια και Συκιά.
Η ορεινή Άμπλιανη Ευρυτανίας απέκτησε το αγαθό του ηλεκτρισμού το έτος 1987,δηλαδή χρειάστηκαν 40 χρόνια για να φτάσει το καλώδιο της ΔΕΗ μέχρι εκεί
Κων Αθ. Μπαλωμένος
Φυσικός
http://amfictyon.blogspot.gr/
Σχόλια