ΠΕΡΙ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΔΗΜΩΝ(ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ)
Από τα μεταεπαναστατικά χρόνια, το νεοελληνικό κράτος, έβαλε στην ημερήσια διάταξη τον προσδιορισμό των ονομάτων κάθε οικισμού και δήμου.Έτσι όταν το 1834 όλοι η ελληνική επικράτεια χωρίστηκε σε δήμους, μία από τις εντολές που δόθηκε τότε στους νομάρχες από τη Γραμματεία Εσωτερικών ήταν οι δήμοι να αποκτούν αυτόματα αρχαία ή αρχαιοπρεπή ονόματα για χάρη της … ανάστασης της αρχαιότητας και της σύνδεσης της Ελλάδας με το …ένδοξο παρελθόν!
Μετά από ένα αιώνα περίπου, εκτιμήθηκε ότι η προσπάθεια των πρώτων κυβερνήσεων για την «ανάστασιν των παλαιών ονομάτων της Ελλάδος», σύμφωνα «προς την αρχαίαν γεωγραφίαν της Ελλάδος», απέτυχε. Γιατί ναι μεν αποδόθηκαν σε πόλεις, πολλά αρχαία ένδοξα ονόματα, αλλά ταυτόχρονα επικράτησαν «και άλλα κακώς εκλεγμένα αρχαία ή αρχαιοφανή ονόματα». Πολλά ονόματα που τέθηκαν σε δήμους ήταν κακά. Όπως αδόκιμα ήταν και πολλά ονόματα επαρχιών. Και πολλά χωριά έλαβαν αρχαίο όνομα, αλλά στην τύχη.
Θεωρήθηκε ότι τα ονόματα δεν έγιναν αποδεκτά γιατί «ταύτα δεν αποδέχθη η συνήθεια». Μέχρι και οι πιέσεις των διοικητών για την αντικατάσταση των τούρκικων ονομάτων απέβησαν άκαρπες. «Τα νέα ονόματα εμφανισθέντα μόνον επί τινα χρόνον εις επίσημα έγγραφα ελησμονήθησαν, παραμένουσι δ΄ ασάλευτα τα τουρκόφωνα».
Αυτές οι ονομασίες προσέκρουαν, ως παραλειπόμενα μαρτύρια εθνικών συμφορών και ταπεινώσεων, στο … «φιλότιμο συναίσθημα των ευπαιδεύτων», οι οποίοι έκριναν σωστό και επιβαλλόμενο, μετά την απόσυρση του τούρκικου ζυγού, ως συμπλήρωμα της απελευθερώσεως, την εξάλειψη κάθε ίχνους που να θύμιζε τις … προηγούμενες δυσπραγίες.
Επειδή λοιπόν το νεοελληνικό κράτος απέτυχε στον απεμπολισμό των τοπωνυμίων, το 1909 αποφάσισε εκ νέου τον εξελληνισμό τους, συγκροτώντας την «Επιτροπεία των τοπωνυμίων της Ελλάδας».
Ως σκοπό θα είχε την «εξακρίβωσιν της ορθής εκφοράς, του ιστορικού λόγου και της σημασίας πασών των φερομένων νυν τοπωνυμίων». Προσοχή θα δινόταν στις ιστορικές ειδήσεις οι οποίες περιέχονταν στις τοπωνυμίες, γιατί ήταν σπουδαίες και πολύτιμες, «καθόσον διαφωτίζουν προ πάντων σκοτεινάς περιόδους της εθνικής ημών ιστορίας».
Γι’ αυτό τον λόγο κάθε σοβαρή εργασία περί των τοπωνυμίων έπρεπε, σύμφωνα με τους ειδήμονες του έθνους, να στηριζόταν επί σπουδαίας «επιστημονικής γνώσεως των εν αυταίς ιστορικών στοιχείων». «Πάσα δ΄ απόπειρα προς μεταβολήν τοπωνυμίας, άνευ επιγνώσεως του ιστορικού λόγου αυτής, ελέγχει ασύγνωστον επιπολαιότητα. Ως δ΄ η μεταβολή βαρβαροφώνων ονομάτων, συνδεομένων αρρήκτως προς την νωπήν ιστορίαν της ενδόξου επαναστάσεως, θα εχαρακτηρίζετο ως βεβήλωσις των ιερών» … γιατί αυτά τα ονόματα «καθηγιάσθησαν δ΄ ηρωικών πράξεων, ούτως ουδέν ακροσφαλής και άκαιρος θα ήτο και η μεταβολή παντός άλλου ονόματος, ού άγνωστος μεν η προέλευσις, όπερ δ΄ όμως ενδέχεται να είναι το μόνον περιλειφθέν ίχνος δόξης ή συμφοράς τινος κατά την μεσοχρόνιον ιστορίαν του Έθνους».
Γι΄ αυτό κρίθηκε σκόπιμη η σύσταση «Επιτροπείας των τοπωνυμίων της Ελλάδος», την οποία θα αποτελούσαν άνδρες «ασχολούμενοι με την ελληνική γεωγραφία, αρχαιολογία, ιστορία και γλώσσα ή έμπειρους στη διοικητική οργάνωση του κράτους, δεχόμενη συμβουλές και μελέτες ειδικών κατά τόπους επιτροπειών και διαφόρων άλλων λογίων». Έργο θα είχε την έρευνα των τοπωνυμίων, δημοσιεύοντας επιστημονικές μελέτες γι΄ αυτά και θα υπέβαλε στο Υπουργείο των Εσωτερικών γνώμες που θα αιτιολογούσαν την αντικατάσταση των κακοφώνων ή ξενικών ονομάτων, και την αναγκαία και ωφέλιμη μεταβολή των.
Έτσι συγκροτήθηκε η «επιτροπεία των τοπωνυμιών της Ελλάδος», για την μελέτη των τοπωνυμίων και την εξακρίβωση του ιστορικού τους ρόλου. Ως έργο της είχε να ανακοινώνει τα πορίσματα και να εκφράζει τη γνώμη της στον υπουργό Εσωτερικών, για την μεταβολή α) «των αλλογλώσων ή κακοφώνων ονομάτων», που δεν συνδέονταν με κάποιο επίσημο γεγονός της ελληνικής ιστορίας και β) «των ακατάλληλων ελληνικών», τα οποία αντικατέστησαν παλαιότερα και γνωριμώτερα ελληνικά ονόματα.
Γι αυτό οι διοικητικές και όλες οι άλλες αρχές του Κράτους ήταν υποχρεωμένες να παρέχουν χωρίς χρονοτριβή στην επιτροπεία κάθε απαιτούμενη αναγκαία πληροφορία και να βοηθούν στη διευκόλυνση και την επιτυχία του έργου αυτής.
Το 1926-1927 κυρώθηκαν τα διατάγματα, σύμφωνα με τα οποία σε κάθε νομό, υπό την προεδρία του νομάρχη, θα συγκροτούνταν επιτροπή που θα συνέτασσε πίνακες αλλαγής των ξενόφωνων ή κακόηχων ονομάτων, συνοικισμών και πόλεων.
Επειδή όμως υπήρχε το «κακό προηγούμενο αποτυχίας της μετονομασίας των τοπωνυμίων, ο νομοθέτης προέβλεψε την τιμωρία και την υποχρεωτική συμμόρφωση προς το νόμο, των υπαλλήλων, των διοικήσεων σωματείων, νομικών προσώπων, των ιδιωτών, κτλ., τα οποία θα αρνούνταν το νέο όνομα.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα στην περιοχή της Φθιώτιδας και σε όλη την Ελλάδα να ακολουθήσει ένα καταιγισμός μετονομασίας οικισμών, κοινοτήτων και δήμων.
Το ελληνικό κράτος αρνήθηκε το παρελθόν. Θεώρησε ότι η ανασυγκρότηση της εθνικής κυριαρχίας και της ελληνικής περιφέρειας περνούσαν περισσότερο μέσα από τον απεμπολισμό των τοπωνυμίων, παρά μέσα από συγκεκριμένα θεσμικά μέτρα και αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.
Οι λόγοι που επιχειρήθηκε η εκτεταμένη μετονομασία των τοπωνυμίων, η οποία κράτησε έως τις ημέρες μας, ήταν καθαρά εθνολογικοί.
Παρά ταύτα οι αλλαγές των τοπωνυμίων δεν έγιναν αποδεκτές από την ελληνική κοινωνία. Δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα χωριά, μέχρι και σήμερα, προφέρονται με το νέο όνομα τους, αλλά και το παλιό!
Σχόλια