Ανακαλύψτε 21 παραλίες στο Νομό Φθιώτιδας (Εικόνες & Χάρτες)

Ποιότητα του θαλασσίου Περιβάλλοντος στο Μαλιακό κόλπο. Μ. Δασενάκης-Α. Νικολαϊδου– Σ. Πούλος

altpressfthiotida

Εισήγηση στην εκδήλωση των Οικολόγων Πράσινων στη Λαμία με θέμα

«Βόρειος Ευβοϊκός – Μαλιακός: Απειλές και Προοπτικές» (Παρασκευή 19 Απριλίου)

Μ.Δασενάκης , Καθηγητής Χημείας Περιβάλλοντος

Α.Νικολαίδου , Καθηγήτρια Θαλάσσιας Βιολογίας

Σ.Πούλος , Αναπλ. Καθηγητής , Γεωλογικής Ωκεανογραφίας

ΓΕΝΙΚΗ  ΕΙΚΟΝΑ  ΤΗΣ  ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Ο Μαλιακός είναι ένας ημίκλειστος κόλπος που βρίσκεται στο ανατολικό μέρος της κεντρικής Ελλάδας και συνδέεται με το Αιγαίο πέλαγος και το Β. Ευβοϊκό κόλπο μέσω δύο μικρών διαύλων.  Ο Μαλιακός κόλπος έχει επίμηκες σχήμα με άξονα Ανατολή – Δύση και διαχωρίζεται από τα φυσικά αμμώδη ακρωτήρια Χιλιομίλι (στο νότιο τμήμα) και Καραβοφάναρο (στο βόρειο τμήμα) σε δύο υποπεριοχές:

·   Τον δυτικό Μαλιακό κόλπο, που αναφέρεται και ως εσωτερικός Μαλιακός κόλπος και περιλαμβάνει τις περιοχές εκβολές του Σπερχειού, Στυλίδα, Ακρ. Χιλιομίλι, Καραβοφάναρο.

·   Τον ανατολικό Μαλιακό κόλπο, που αναφέρεται και ως εξωτερικός Μαλιακός κόλπος και που περιλαμβάνει τις περιοχές Ακρ. Καραβοφάναρο, Ακρ. Τάπια, Ακρ. Βασιλίνας, Λιχαδονήσια, Ακρ. Κνήμις, Καμμένα Βούρλα, Ακρ. Χιλιομίλι.

Το εμβαδόν του εσωτερικού κόλπου υπολογίζεται σε 91,5 km², το μήκος της ακτογραμμής ανέρχεται στα 52 km , το ανάγλυφο του βυθού είναι ομαλό, με πολύ μικρές κλίσεις προς το κέντρο και το μέγιστο βάθος 27 m. Ο εξωτερικός Μαλιακός κόλπος παρουσιάζει μια παράκτια ζώνη σχετικά ομαλή, με μέγιστο βάθος που ξεπερνά τα 50 m στην πύλη επικοινωνίας με τον Δίαυλο των Ωρεών και τα 60 m στο στενό επικοινωνίας με τον Β. Ευβοϊκό κόλπο. Η επιφάνεια του εξωτερικού Μαλιακού εκτιμάται σε 107,8 km² και το μήκος της ακτογραμμής σε 36 km περίπου. Ο όγκος νερού του Μαλιακού υπολογίζεται σε 4.500 x 10⁶ m³ (1.200 x 10⁶ m³ στον εσωτερικό κόλπο και 3.300 x 10⁶ m³ στον εξωτερικό κόλπο). Ο Σπερχειός ποταμός τροφοδοτεί συνεχώς τον κόλπο με φερτές ύλες. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις αιωρούμενου υλικού παρατηρούνται στο δυτικό τμήμα του κόλπου, όπου είναι εντονότερη η επίδραση του ποταμού. Οι εποχικές διακυμάνσεις ακολουθούν αυτές της παροχής και στερεοπαροχής του Σπερχειού, υποδεικνύοντας αξιοσημείωτη ελάττωση την καλοκαιρινή περίοδο

Ο Σπερχειός ποταμός έχει μήκος 86 km και η κοιλάδα του έκταση 150 Km². Στη θέση του Μερίστη (κατάντη της κοινότητας Κόμματος) ο ποταμός χωρίζεται σε δύο κοίτες: την τεχνητή Νέα Κοίτη ή Εκτροπή Σπερχειού (μια σχεδόν ευθύγραμμη κοίτη που οδηγεί τα πλημμυρικά νερά του Σπερχειού από το συντομότερο δρόμο προς τη θάλασσα) και τη φυσική κοίτη της Αλαμάνας. Ο ρους του ποταμού έχει αλλάξει αρκετές φορές, παραμένοντας όμως στο νότιο τμήμα της τάφρου και προσχώνοντας την περιοχή μπροστά από τις Θερμοπύλες.

 

 Η σπουδαιότητα του οικοσυστήματος των εκβολών του Σπερχειού αποδεικνύεται από το γεγονός ότι θεωρείται σημαντική περιοχή για την ορνιθοπανίδα της Ευρώπης και συμπεριλαμβάνεται στον πίνακα IBAs της ICBP, συγκαταλέγεται στον πίνακα Corine Biotops της Ε.Ε. και χαρακτηρίζεται ως Special Protection Area (SPA). Επίσης, ανήκει στο δίκτυο Natura 2000 σύμφωνα με την Οδηγία 92/43 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, . Η υδρολογική λεκάνη απορροής του Σπερχειού έχει μέγεθος 1664 km² . Η κεντρική κοίτη του ποταμού τροφοδοτείται από 63 χείμαρρους μόνιμης και περιοδικής ροής. Η στερεοπαροχή του Σπερχειού υπολογίζεται σε 2,1 x 10^-3 t/s ή 0,97 Mt ανά έτος με αποτέλεσμα τη δημιουργία δελταϊκού περιβάλλοντος και την επέλαση της χέρσου εις βάρος της θάλασσας,.

Οι παροχές του Σπερχειού και των παραποτάμων του παρουσιάζουν εξαιρετικά μεγάλες διακυμάνσεις. Κατά τους χειμερινούς και τους εαρινούς μήνες έχουν πλούσια ροή, ενώ κατά τους θερινούς μήνες η παροχή του Σπερχειού λίγο ανάντη της συμβολής του Γοργοπόταμου είναι σημαντικά μικρότερη των 10 m³/s, ενώ η παροχή ορισμένων παραποτάμων  μηδενίζεται.

Ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός του νομού υπολογίζεται σε 65.000 άτομα, τα οποία κατανέμονται στους παραγωγικούς τομείς ως εξής: α) στον πρωτογενή τομέα το 29%, στο δευτερογενή το 17% και στον τριτογενή τομέα (εμπόριο, υπηρεσίες, τουρισμός) το 40%.

Η γεωργία είναι η σημαντικότερη δραστηριότητα του πρωτογενούς τομέα στο νομό Φθιώτιδας. Απασχολεί το 29% του ενεργού πληθυσμού και το 46% του αγροτικού, ενώ η γεωργική γη καταλαμβάνει περίπου το 26% των συνολικών εκτάσεων της λεκάνης του Σπερχειού. Η γεωργική εκμετάλλευση είναι προσανατολισμένη σε περιορισμένο αριθμό καλλιεργειών. Κυριότερες είναι οι αροτραίες καλλιέργειες, οι οποίες καλύπτουν το 71% των γεωργικών εκτάσεων και ειδικότερα τα σιτηρά (43,6%) και βιομηχανικά φυτά (19,4%). Οι δενδρώδεις καλλιέργειες καταλαμβάνουν το 24,4% του συνόλου των καλλιεργειών και αποτελούνται κατά το μεγαλύτερο μέρος τους από ελαιώνες .

Η αλιεία στο Μαλιακό κόλπο διενεργείται από σκάφη παράκτιας αλιείας ενώ τα κυριότερα αλιευόμενα είδη ψαριών είναι ο κέφαλος, το γοφάρι, η γλώσσα, το κοκάλι, το λαβράκι κτλ.

Από το 1988, έχει ξεκινήσει η εγκατάσταση υχθυοκαλλιεργητικών και οστρακο-καλλιεργητικών μονάδων στο Μαλιακό κόλπο. Τα ύδατα του προσφέρονται για την ανάπτυξη τέτοιων μονάδων, ενώ η μορφολογία του κόλπου προσφέρει σε πολλές περιοχές την κατάλληλη φυσική προστασία. Τα είδη που εκτρέφονται είναι η τσιπούρα, το λαβράκι, το μύδι, το κυδώνι και το στρείδι. Επίσης, στο νομό Φθιώτιδας υπάρχουν και υδατοκαλλιέργειες γλυκού νερού, με γνωστότερη μια μονάδα παραγωγής πέστροφας στο Γοργοπόταμο.

Στη λεκάνη του Σπερχειού ο δευτερογενής τομέας δεν είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένος. Έτσι, οι βιομηχανίες είναι σχετικά λίγες και μικρής δυναμικότητας. Συνολικά, στο νομό Φθιώτιδας οι υπάρχουσες μονάδες, απασχολούν περί ιτις 5000 εργαζόμενους. Οι κύριοι κλάδοι παραγωγής είναι αυτοί των τροφίμων-ποτών, της παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και της ένδυσης. Επίσης, σημαντική είναι η παρουσία των ελαιοτριβείων (18 μονάδες). Οι περισσότερες μονάδες είναι διάσπαρτες.

Ο τουρισμός αποτελεί ένα δυναμικό κλάδο της περιοχής, παρουσιάζει αξιόλογη αυξητική τάση και συμβάλλει σημαντικά στο κατά κεφαλήν εισόδημα..Οι κυριότεροι λιμένες της περιοχής είναι αυτοί της Στυλίδας και της Αγίας Μαρίνας. Σε αυτούς γίνονται φορτώσεις- εκφορτώσεις κυρίως λιπασμάτων, ξυλείας και μεταλλευμάτων.

Μέχρι το 1994, το σύνολο των αστικών λυμάτων όλων των οικισμών της περιοχής κατέληγαν στα υπόγεια και τα επιφανειακά ύδατα της περιοχής. Η  λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού της ΔΕΥΑΛ βοήθησε στη μείωση της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος. Με δίκτυα ομβρίων εξυπηρετούνται η Λαμία, η Στυλίδα και η Μακρακώμη. Χαρακτηριστικό των δικτύων αυτών είναι οι ανεξέλεγκτες συνδέσεις απορροών αστικών λυμάτων, με αποτέλεσμα την επιβάρυνση του Μαλιακού κόλπου. Δίκτυα κατασκευασμένα ειδικά για την αποχέτευση αστικών λυμάτων διαθέτουν οι Ο.Τ.Α. Λαμίας, Ροδίτσας, Υπάτης και Αγ. Γεωργίου. Όλοι οι υπόλοιποι Ο.Τ.Α. της περιοχής, όπως και τα σπίτια που δεν είναι συνδεδεμένα με τα υπάρχοντα δίκτυα, εξυπηρετούνται με βόθρους, κατά κανόνα απορροφητικούς. Τα βοθρολύματα, που συλλέγονται από τους διαφορετικούς Ο.Τ.Α., απορρίπτονται αδιακρίτως σε διάφορους χείμαρρους και κυρίως στην Τάφρο της Λαμίας.

Η πόλη της Λαμίας εξυπηρετείται με αποχετευτικό δίκτυο, που καταλήγει στο βιολογικό καθαρισμό της ΔΕΥΑΛ, ο οποίος βρίσκεται μεταξύ των κοινοτήτων Ροδίτσας και Ανθήλης. Ο βιολογικός καθαρισμός έχει δυνατότητα επεξεργασίας των λυμάτων 64.000 κατοίκων, που εξυπηρετούνται με δίκτυα, και 25.000 κατοίκων, που εξυπηρετούνται με βυτιοφόρα. Ο βαθμός καθαρισμού, που θεωρητικά επιτυγχάνεται, είναι 98% για το οργανικό φορτίο, 97% για τα αιωρούμενα στερεά και 96% για το αμμωνιακό άζωτο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μονάδας καθαρισμού, το μέσο BOD₅, μετά τον δευτεροβάθμιο καθαρισμό, υπολογίζεται σε 20 mg/l, το υδραυλικό φορτίο είναι 9.000 m³/ημέρα και η διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων γίνεται στην Τάφρο της Λαμίας .

Ο Σπερχειός ποταμός και, κατ’ επέκταση ο Μαλιακός κόλπος, ρυπαίνονται από αγροχημικά προϊόντα (λιπάσματα και φυτοφάρμακα) που χρησιμοποιούνται εκτεταμένα στη περιοχή. Οι ανάγκες των καλλιεργειών σε θρεπτικά συστατικά επικεντρώνονται σε τρία βασικά στοιχεία: το κάλιο, το άζωτο και τον φωσφόρο. Οι ανάγκες σε άζωτο καλύπτονται με προσθήκη νιτρικής αμμωνίας, θειϊκής αμμωνίας, ασβεστούχου θειϊκής αμμωνίας και με καλλιέργεια ψυχανθών. Οι ανάγκες σε φωσφόρο καλύπτονται κυρίως με προσθήκη υπερφωσφορικού και φωσφορικής αμμωνίας, ενώ οι ανάγκες σε κάλιο με τη χρήση θειϊκού ή νιτρικού καλίου.

Από τα εντομοκτόνα, χρησιμοποιούνται σε μεγάλη κλίμακα τα οργανοφωσφορικά, τα καρβαμιδικά, παράγωγα του βενζολίου και, τα τελευταία χρόνια, οι ημισυνθετικές πυρεθρίνες. Ως μυκητοκτόνα, χρησιμοποιούνται συνήθως τα χαλκούχα, τα διθειοκαρβαμιδικά, τα παράγωγα βενζολίου και φαινόλης και τα διάφορα βενζιμιδαξολικά, ενώ, από τα ζιζανιοκτόνα, χρησιμοποιούνται σε μεγάλη κλίμακα φαινοξυ-αλειφατικά οξέα, παράγωγα ουρίας, παράγωγα νιτροτολοϊδίνης, τριαζίνες, διπυριδύλια, καθώς και καρβιμιδικά και θειοκαρβαμιδικά παράγωγα.

Συνολικά, οι αγροχημικές επιβαρύνσεις της κοιλάδας του Σπερχειού ανέρχονται σε 22.000 τόνους λιπασμάτων και 300 τόνους φυτοφαρμάκων ετησίως.

Η περιοχή της Φθιώτιδας δεν εξελίχθηκε σε πόλο έλξης νέων βιομηχανιών και επενδύσεων, με αποτέλεσμα να μην παράγονται σημαντικές ποσότητες αποβλήτων από την βιομηχανία. Οι περισσότερες μονάδες είναι μικρής δυναμικότητας και κατά συνέπεια παράγουν μικρές ποσότητες υγρών αποβλήτων. Εξαίρεση αποτελούν τα ελαιοτριβεία, τα οποία θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ’ όψιν, καθώς δεν ελέγχεται ο τρόπος διάθεσης των λυμάτων τους. Τα ελαιοτριβεία παράγουν σημαντικές ποσότητες υγρών αποβλήτων, τα οποία είναι ιδιαίτερα επιβαρημένα από άποψη ρυπαντικού φορτίου. Κατά την περίοδο αιχμής, η συνολική ποσότητα των υγρών αποβλήτων των ελαιουργείων της περιοχής εκτιμάται σε 300 m³/ημέρα περίπου, με BOD₅ 11.600 kg/l, δηλαδή BOD₅ σχεδόν διπλάσιο από αυτό του συνόλου των αστικών λυμάτων της περιοχής.

Η σύνθεση των στερεών αποβλήτων στην περιοχή δεν διαφοροποιείται ιδιαίτερα από την τυπική σύσταση των απορριμμάτων στην Ελλάδα. Έτσι, τα στερεά απόβλητα αποτελούνται κυρίως από ζυμώσιμα υλικά (πάνω από 50%), χαρτί, πλαστικά, μέταλλα και υφάσματα και προέρχονται κυρίως από οικιακά απορρίμματα και λιγότερο από τη βιομηχανία και τη γεωργία. Η συνολική ποσότητα για την κοιλάδα του Σπερχειού εκτιμάται σε 80.000 kg/ημέρα. Όσον αφορά τα επικίνδυνα και τοξικά στερεά απόβλητα, δεν εφαρμόζονται γενικά οι διαδικασίες που προβλέπονται από τη νομοθεσία και τα απόβλητα αυτά διατίθενται συνήθως μαζί με τα οικιακά απορρίμματα, όπως συμβαίνει εξάλλου και στην υπόλοιπη χώρα

Μερικά συμπεράσματα από τις μέχρι τώρα έρευνές μας σχετικά με τον ευτροφισμό και την ρύπανση του κόλπου

•       Ο Σπερχειός Ποταµός αποτελεί σηµαντική πηγή ρύπων για τον Μαλιακό Κόλπο, χωρίς όµως οι ποσότητες των ουσιών αυτών να δηµιουργούν ιδιαίτερα προβλήµατα στο σύστηµα. Γενικά η ποιότητα του υδάτινου περιβάλλοντος χαρακτηρίζεται καλή, ενώ ο ευτροφισµός φαίνεται να είναι η κύρια ενδεχόµενη απειλή για το οικοσύστηµα.

•       Ο Μαλιακός έχει φυσιολογικά επίπεδα και διακυμάνσεις στην θερμοκρασία, το pH και την αλατότητα. Επίσης τα ύδατά του είναι καλά οξυγονωμένα.Οι εκβολές του ποταμού έχουν μηδενική αλατότητα, εκτός από το καλοκαίρι όπου η θάλασσα εισχωρεί στον ποταμό.

•       Ο Σπερχειός είναι ο κύριος τροφοδότης του κόλπου σε ανόργανα θρεπτικά συστατικά. Οι δύο κοίτες του ποταμού παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις: η τεχνητή κοίτη παρουσιάζει υψηλότερες συγκεντρώσεις αμμωνιακών και φωσφορικών ιόντων, γεγονός που σχετίζεται με τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού. Ο Μαλιακός κόλπος λειτουργεί ως αποθήκη για τα ανόργανα θρεπτικά άλατα και ως πηγή για τις οργανικές μορφές και παρουσιάζει αυξημένα ποσοστά οργανικών μορφών αζώτου και φωσφόρου

•       Ο Σπερχειός ποταμός τροφοδοτεί τον Μαλιακό με σημαντικές ποσότητες αιωρούμενων σωματιδίων. Οι ποσότητες αυτές παρουσιάζουν έντονες διακυμάνσεις και εξαρτώνται άμεσα από τη ροή του ποταμού. Ο Μαλιακός κόλπος περιέχει μεγαλύτερες ποσότητες σωματιδιακού υλικού στο νοτιοδυτικό τμήμα του.

•       Η κατανομή των μετάλλων μεταξύ διαλυτής και σωματιδιακής φάσης εξαρτάται κατά κύριο λόγο από την ποσότητα της αιωρούμενης ύλης. Έτσι, στον ποταμό κυριαρχούν οι σωματιδιακές μορφές των μετάλλων, ενώ στη θάλασσα αυξάνονται οι διαλυτές. Εξαίρεση αποτελεί το κάδμιο, στο οποίο επικρατεί γενικά η διαλυτή μορφή και το μαγγάνιο, το οποίο κυρίως προσδιορίζεται στη σωματιδιακή μορφή.

•       Σε όλα τα μέταλλα παρατηρείται αύξηση των συγκεντρώσεων των διαλυτών μορφών από τον ποταμό προς τη θάλασσα. Η υδάτινη στήλη του Μαλιακού κόλπου είναι περισσότερο επιβαρυμένη στο δυτικό τμήμα του σε κάδμιο και μαγγάνιο, υποδεικνύοντας τη δράση του Σπερχειού ως κύρια πηγή των μετάλλων. Τα μέταλλα χαλκός και ψευδάργυρος παρουσιάζουν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στο δυτικό τμήμα του κόλπου, δεικνύοντας την ύπαρξη πηγών εκτός του κόλπου. Το βορειοανατολικό τμήμα του κόλπου είναι περισσότερο επιβαρυμένο σε μόλυβδο υποδηλώνοντας την επιβάρυνση από τον Σπερχειό αλλά και από τα αστικά κέντρα.

•     Οι συγκεντρώσεις χαλκού και ψευδαργύρου στα επιφανειακά ιζήματα προσδιορίζονται σε τέτοια επίπεδα ώστε τα ιζήματα της περιοχής να χαρακτηρίζονται ως μέτρια ρυπασμένα σε αυτά, ενώ δεν είναι ρυπασμένα σε κάδμιο και μόλυβδο. Οι κοινές κατανομές ψευδαργύρου και χαλκού στα διάφορα υποστρώματα είναι ένδειξη κοινών μηχανισμών μεταφοράς, απόθεσης ή και προέλευσης των μετάλλων στο οικοσύστημα του Μαλιακού.

•     Τα μεγάλα ποσοστά καδμίου και μολύβδου εκτός του κρυσταλλικού πλέγματος αποτελούν ένδειξη της ανθρωπογενούς προέλευσης τους.

•     Ο Μαλιακός κόλπος έχει ιδιαίτερη οικολογική και οικονομική σημασία και για το λόγο αυτό στόχος της περιβαλλοντικής πολιτικής θα πρέπει να είναι όχι απλώς η διατήρηση αλλά η βελτίωση της περιβαλλοντικής του υγείας. Kρίνεται απαραίτητη η αποφυγή δημιουργίας νέων πηγών ρύπανσης που θα αυξήσουν τις  περιβαλλοντικές πιέσεις, ενώ οι ήδη υπάρχουσες πρέπει να ελεγχθούν αποτελεσματικότερα. Ετσι, απαιτείται ορθολογικός σχεδιασμός και έλεγχος των διαφόρων δραστηριοτήτων στην περιοχή, όπως είναι η διέλευση πλοίων, η διάθεση απορριμμάτων, βιομηχανικών αποβλήτων και αστικών λυμάτων, η αλιεία, οι υδατοκαλλιέργειες, η χρήση λιπασμάτων κλπ.

•     Ο Μαλιακός Κόλπος µαζί µε τον Παγασητικό και τον Ευβοϊκό αποτελούν ένα ενιαίο σύστηµα κόλπων της ανατολικής κεντρικής Ελλάδας και θα πρέπει να ενταχθούν σε δίκτυο περιβαλλοντικού ελέγχου στο πλαίσιο της εφαρμογής των Ευρωπαϊκών οδηγιών για την προστασία των επιφανειακών νερών και της θάλασσας. Επιπλέον, απαιτείται περισσότερο εκτεταμένη μελέτη για να προσδιοριστούν με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά του κόλπου και να τεθούν συγκεκριμένα κριτήρια ποιότητας.

Οι κύριες ρυπαντικές παράμετροι που θα πρέπει να παρακολουθούνται στο πλαίσιο του περιβαλλοντικού ελέγχου είναι:

ØTo διαλυμένο οξυγόνο βασική παράμετρος ποιότητας των νερών μια και καθορίζει την διατήρηση της υδρόβιας ζωής. Μείωση της συγκέντρωσης κάτω από τα 5mg/l δημιουργεί προβλήματα στους υδρόβιους οργανισμούς οι οποίοι σε μικρότερες  τιμές πεθαίνουν από ασφυξία.Η προσθήκη οργανικού φορτίου από ανθρώπινες δραστηριότητες, αστικές ή βιομηχανικές, μπορεί να οδηγήσει στο αποτέλεσμα αυτό.

ØΗ αλατότητα  που είναι η ποσότητα των διαλυμένων σε ένα χιλιόγραμμο νερού αλάτων. Μειωμένες τιμές συναντώνται σε περιοχές εισροής γλυκών νερών.

ØTo  pH, το οποίο είναι μέτρο της οξύτητας των υδατίνων συστημάτων, Οι φυσιολογικές του τιμές στη θάλασσα από 8.0 ως 8.5 και η διάθεση διαφόρων τύπων όξινων ή αλκαλικών αποβλήτων, ιδιαίτερα σε μικρά υδάτινα συστήματα, μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα έντονες διακυμάνσεις του.

ØΗ θερμοκρασία της οποίας οι διακυμάνσεις στα υδάτινα συστήματα είναι μικρότερες από τις αντίστοιχες ατμοσφαιρικές και επηρεάζουν σημαντικά την οικολογική ισορροπία.

Ø Η αιωρούμενη ύλη η οποία σε μεγάλες ποσότητες δημιουργεί σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα καθώς οδηγεί σε μειωμένη διείσδυση του φωτός και  μείωση της φωτοσύνθεσης. Η κατάσταση αυτή συνήθως είναι αποτέλεσμα εργασιών στις ακτές για διαμόρφωσή τους ή εργασιών εκβάθυνσης ή διάβρωση της γης σε περιοχές που έχουν αποψιλωθεί λόγω πυρκαγιάς ή υπερβόσκησης.

ØΟ οργανικός άνθρακας που περιέχεται στο νερό και τα ιζήματα της περιοχής είναι ένα μέτρο της επιβάρυνσης του συστήματος από ανθρώπινες δραστηριότητες σε συνδυασμό με την θαλάσσια και γενικότερα υδρόβια ζωή .

ØΤα  θρεπτικά συστατικά που είναι ενώσεις, οι οποίες αποτελούν την  απαραίτητη τροφή των φυτοπλαγκτονικών οργανισμών. Από  τα συστατικά αυτά τα περισσότερο  σημαντικά και άφθονα στα νερά είναι ενώσεις του αζώτου (νιτρικά, νιτρώδη και αμμωνιακά άλατα), του φωσφόρου και του πυριτίου. Ο ευτροφισμός είναι ένα πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουν πολλά  υδάτινα συστήματα ιδιαίτερα πλούσια σε αζωτούχα και φωσφορικά άλατα. Η εντατική  γεωργία με την αλόγιστη χρήση λιπασμάτων επιτείνει τη κατάσταση αυτή που χειροτερεύει αν συνυπάρχουν λύματα πλούσια σε οργανικό φορτίο.

ØΧλωροφύλλες Ο προσδιορισμός των φυτικών χρωστικών δίνει πληροφορίες για τον φυτοπλαγκτονικό πληθυσμό μιας περιοχής και συνεπώς για την πιθανή ύπαρξη ευτροφικών τάσεων. Οι διάφοροι τύποι χρωστικών εξαρτώνται από τα είδη που επικρατούν .

ØΟι πετρελαϊκοί υδρογονάνθρακες, οι οποίοι έστω και όχι σε συνθήκες πετρελαιοκηλίδας, επηρεάζουν ζωτικές διεργασίες των υδρόβιων οργανισμών, λόγω της τοξικής και καρκινογόνου δράσης τους. Σημαντικές ποσότητες πετρελαιοειδών υπάρχουν στα βιομηχανικά απόβλητα, ενώ η ναυτιλία επίσης συνεισφέρει.

ØΆλλοι οργανικοί ρύποι όπως φαινόλες βιομηχανικής προέλευσης και φυτοφάρμακα από αγροτικές καλλιέργειες, οι οποίοι επηρεάζουν με διάφορους τρόπους τα θαλάσσια οικσυστήματα.

ØΤα βαρέα μέταλλα (ψευδάργυρος, χαλκός, μόλυβδος, νικέλιο, κάδμιο, υδράργυρος, χρώμιο) συνδέονται με μεγάλη ποικιλία βιομηχανικών αλλά και αστικών δραστηριοτήτων. Τα μέταλλα στα μη ρυπασμένα υδάτινα συστήματα ανήκουν στην κατηγορία των ιχνοστοιχείων και οι φυσιολογικές συγκεντρώσεις τους είναι της τάξης του μg/l. Η ρύπανση μπορεί να τις ανεβάσει σε επίπεδα που δημιουργούν τοξικό περιβάλλον για τους οργανισμούς, βιοσυσσωρεύονται, και γενικά επιβαρύνουν το περιβάλλον. Υψηλές συγκεντρώσεις οργανικών ρύπων και μετάλλων που βιοσυσσωρεύονται στους θαλάσσιους οργανισμούς μπορούν να προκαλέσουν και προβλήματα στην ανθρώπινη υγεία, ιδιαίτερα αν πρόκειται για είδη τα οποία είναι βρώσιμα από τον άνθρωπο (π.χ. μύδια, ψάρια).

Ø  Αναγκαίος είναι ο προσδιορισμός τής βιοποικιλότητας και των επικρατούντων ειδών σε όλα τα επίπεδα της τροφικής αλυσίδας. (φυτοπλαγκτόν, ζωοπλαγκτόν, βενθικά είδη, ψάρια κλπ). Επίσης να καθοριστούν τα είδη που μπορούν να χρησιμεύσουν ως βιοδείκτες

 altpressfthiotida