Ποιος “στράγγιξε” το ελληνικό γάλα;
Καθώς
η μπίζνα του γάλακτος γίνεται όλο και πιο ασύμφορη τόσο για τους
κτηνοτρόφους που δεν συνασπίζονται όσο και τις γαλακτοβιομηχανίες, το
μοιραίο είναι οι πρώτοι να αφανιστούν και οι δεύτεροι να αγοραστούν από
ξένους επενδυτές που θέλουν να εξάγουν «φέτα» και «ελληνικό γιαούρτι».
Προς το παρόν, μέρος του γάλακτος που καταναλώνουμε σίγουρα εισάγεται.
Χρόνος ανάγνωσης:
7
Λιμάνι
της Θεσπρωτίας, ξημερώματα. Είναι η ώρα που δένουν τα πρώτα πλοία που
φθάνουν από την Ιταλία. Εκτός από τους λιγοστούς επιβάτες, τα πλοία
ξεφορτώνουν καθημερινά νταλίκες με 15-20 βυτία αιγοπρόβειο και αγελαδινό
γάλα.
Η σκηνή επαναλαμβάνεται στο λιμάνι της Πάτρας, αλλά και στα βόρεια σύνορα της χώρας. Καθημερινά καταφθάνουν στην Ελλάδα βυτία με γάλα, αγελαδινό ή πρόβειο, το οποίο διοχετεύεται στις εγχώριες γαλακτοβιομηχανίες και από εκεί στα ράφια των σουπερμάρκετ. Μόνο το 2016 η χώρα εισήγαγεΕισαγωγές γάλακτος 2016 ανά χώρα από την οποία εισάγουμε (ΕΛΣΤΑΤ) 277.335.253 κιλά γάλα και κρέμα γάλακτος, συνολικής αξίας 240 εκατ. ευρώ (αντίστοιχες ποσότητες εισήχθησαν και το 2015).
Η Ελλάδα αναγκάζεται να εισάγει γάλα για να καλύψει τις ανάγκες της καθώς η χώρα παραμένει ελλειμματική στην παραγωγή αγελαδινού γάλακτος. Το παράδοξο όμως είναι ότι την τελευταία διετία η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων έχει υποχωρήσει σωρευτικά πάνω από 30%, τάση η οποία διατηρείται και τους πρώτους μήνες της φετινής χρονιάς.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, η Ελλάδα θα έπρεπε να μειώσει τις εισαγωγές
στις απολύτως απαραίτητες. Να απορροφήσει δηλαδή μέχρι την τελευταία
σταγόνα την εγχώρια παραγωγή –κυρίως αιγοπρόβειου γάλακτος, στο οποίο
παραμένει πλεονασματική– και να δώσει έτσι “πόντους” στους
αγελαδοτρόφους να αυξήσουν την παραγωγή τους, η οποία έχει υποχωρήσει
κάτω από τους 550.000 τόνους ετησίως.
Η πραγματικότητα όμως απέχει από τη θεωρία κοντά στο μισό δισεκατομμύριο ευρώ. Όσα και τα χρήματα που “εξήχθησαν” για την εισαγωγή πρώτης ύλης την τελευταία διετία.
Γιατί; Η απάντηση είναι απλή. Το ελληνικό γάλα είναι ακριβό. Και δεν
μιλάμε μόνο για την τιμή στο ράφι. Η απόκλιση μεταξύ της τιμής παραγωγού
στο εγχώριο πρόβειο γάλα και της τιμής στο εισαγόμενο ξεπερνά
μεσοσταθμικά το 20%. Ένα κιλό εισαγόμενο πρόβειο γάλα παραδοτέο στην
πόρτα της γαλακτοβιομηχανίας στοιχίζει μάξιμουμ 0,70 ευρώ. Την ίδια ώρα,
ένα κιλό εγχώριο πρόβειο γάλα αγοραζόταν από τη γαλακτοβιομηχανία τον
Απρίλιο μεσοσταθμικά στο 1 ευρώ, ενώ από τον Μάιο η τιμή έχει υποχωρήσει
περίπου κατά 10% (π.χ. στο 0,92 ευρώ στην Ήπειρο και στο 0,87 ευρώ στον
Έβρο). Υπόψιν ότι την τιμή αγοράς από τον κτηνοτρόφο την ορίζει η
γαλακτοβιομηχανία σε απευθείας συνεννόηση με τον παραγωγό.
Κτηνοτρόφοι από την Ήπειρο, τη Λάρισα και τον Έβρο εξέφρασαν στο inside story φόβους ότι έπεται και συνέχεια στη μείωση των τιμών, καθώς οι γαλακτοβιομηχανίες επικαλούνται την συμφωνία της ΕΕ με τον Καναδά (CETAThe EU-Canada Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA): Canada and Greece), μέσω της οποίας ανοίγει ο δρόμος στους Καναδούς να παράγουν και επισήμως «φέτα» και έτσι «αυξάνει ο ανταγωνισμός για εκείνες». Ο πρόεδρος του Αγροτικού Κτηνοτροφικού Κόμματος Ελλάδας (ΑΚΚΕΛΑγροτικό.Κτηνοτροφικό.Κόμμα.Ελλάδας (ΑΚΚΕΛ)) Βάκης Τσιομπανίδης κάνει λόγο για σύσταση καρτέλ των γαλακτοβιομηχανιών και συγκεντρώνει στοιχεία για το ποιες γαλακτοβιομηχανίες προέβησαν φέτος σε μείωση της τιμής του γάλακτος με πρόσχημα τη συμφωνία CETA και τα οποία, όπως μας είπε, σκοπεύει να καταθέσει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Εκτός από το πρόβειο γάλα, αντίστοιχη ψαλίδα στην τιμή μεταξύ εισαγόμενου και εγχώριου προϊόντος υπάρχει και στο αγελαδινό γάλα –ψαλίδα που ανοίγει ακόμη περισσότερο αν μιλάμε για τιμές SPOT που παίζουν στις διεθνείς αγορές, δηλαδή τιμές εκτός συμβολαίων.
Η εισαγωγή γάλακτος από χώρες της Ευρώπης αποτελεί μια “φθηνή” λύση. Το φαινόμενο δεν είναι σημερινό και σίγουρα η εισαγωγή πρώτης ύλης από τις ξένες αγορές δεν είναι παράνομη. Αρκεί το πρόβειο γάλα να μην χρησιμοποιείται για την παραγωγή Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης, όπως π.χ. για τη φέτα ή να μην βαφτίζεται ως ελληνικό το εισαγόμενο αγελαδινό γάλα που προορίζεται για την παραγωγή ελληνικού γιαουρτιού.
Κτηνοτρόφοι που μίλησαν στο inside story υποστηρίζουν πως οι έλεγχοι είναι ελλιπείς, οπότε κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με ακρίβεια στην παραγωγή ποιων προϊόντων κατευθύνεται το εισαγόμενο γάλα, ενώ δεν υπάρχει σύστημα εισροών-εκροών.
Η εισαγωγή γάλακτος δεν πιέζει μόνο τις τιμές, αλλά έχει άμεση
επίπτωση και στο ζωικό κεφάλαιο. Στη Βόρειο Ελλάδα, όπως λέει στο inside
story ο πρόεδρος του Συλλόγου Αγελαδοτρόφων Γιώργος Κεφαλάς, τα σφαγεία
δεν προλαβαίνουν να σφάζουν αγελάδες από παραγωγούς που πια δεν έχουν
πού να διοχετεύσουν το γάλα τους. Η ετήσια παραγωγή γάλακτος έχει
περιοριστεί στους 550.000 τόνους, όταν λίγα χρόνια πίσω είχε αγγίξει
τους 720.000 τόνους, ενώ στο μισό έχει μειωθεί και ο αριθμός των
αγελαδοτρόφων. Τον δρόμο της εξόδου από την κτηνοτροφία έχουν
ακολουθήσει και αρκετοί αιγοπροβατοτρόφοι. Αν και στην περίπτωση των
τελευταίων, το ζωικό κεφάλαιο δεν έχει μειωθεί, αυτό που έχει μειωθεί
λόγω της μειωμένης κατανάλωσης είναι η παραγόμενη ποσότητα.
Αγελαδοτρόφοι και αιγοπροβατοτρόφοι επιλέγουν να ταΐζουν λιγότερο τα
ζώα για να μην κατεβάζουν γάλα που θα τους μείνει αδιάθετο. Για να
μειώσουν το κόστος επιλέγουν να μην ταΐσουν τα ζώα με την ακριβή σόγια,
αλλά με σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι και ηλιόπιτα. Την ίδια ώρα, κάποιοι
προβατοτρόφοι σκοτώνουν τα νεογέννητα πρόβατα. Η “σφαγή” των αμνών,
τρεις μόλις μέρες μετά τη γέννησή τους, εξοικονομεί στον κτηνοτρόφο περί
τα 120 ευρώ, όσο και το κόστος που απαιτείται για να γίνει ο αμνός
τριών μηνών και να τα πουληθεί ως κρέας, εξηγεί ο Βάκης Τσιομπανίδης.
Η τιμή του Έλληνα παραγωγού ήταν πάντα, όπως και σήμερα, υψηλότερη
από τον μέσο όρο της Ευρώπης καθώς το ζωικό μας κεφάλαιο είναι μικρό,
διασκορπισμένο στη χώρα και συχνά σε δυσπρόσιτες περιοχές, ειδικά στα
πρόβατα. Η διαπραγματευτική δύναμη των παραγωγών ήταν ανύπαρκτη και οι
έννοιες «συνεταιρισμός» ή «ομάδα παραγωγών» άγνωστες.
Αυτό το modus vivendi προσπάθησε να σπάσει ο ΘΕΣγάλαthesgala.gr, που ελέγχει το 10% της εγχώριας παραγωγής αγελαδινού γάλακτος. Ο συνεταιρισμός 100 αγελαδοτρόφων που ιδρύθηκε το 2011 στη Λάρισα και κατέβηκε το 2013 στην κατανάλωση με τα περίφημα “ATM γάλακτος” (πλέον υπάρχουν σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα), σήμερα έχει βγάλει προς “πώληση” 15 σημεία τουΠερισσότερα στο θεςFranchise στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να συγκεντρώσει ρευστό. Το 1,5 εκατ. ευρώ που υπολογίζει ότι θα πιάσουν τα σημεία αυτά, θα δοθούν ως μέρισμα στους μετόχους-παραγωγούς, ενώ μέρος του ποσού θα επενδυθεί στη δημιουργία δεύτερης παραγωγικής μονάδας, αυτή τη φορά για την παραγωγή τυροκομικών προϊόντων.
Την τελευταία τριετία, το παράδειγμα του ΘΕΣγάλα έχουν ακολουθήσει και άλλες μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες κτηνοτρόφων. Μεταξύ αυτών και ο Θρακών ΑμνόςΟ ιστότοπος στο Διδυμότειχο, ο οποίος έχει δημιουργήσει ATM γίδινου γάλακτος στην Αλεξανδρούπολη, ενώ στα σχέδια του περιλαμβάνεται η ίδρυση τυροκομικής μονάδας.
Τον δρόμο από την πρωτογενή παραγωγή προς τη μεταποίηση θέλει να ακολουθήσει και η Μυρτώ ΛύκαΗ σελίδα της στο Facebook. Η 26χρονη Μυρτώ, πριν από τρία χρόνια αποφάσισε να αφήσει τη Θεσσαλονίκη και να επιστρέψει στα πάτρια εδάφη"Η 25χρονη Μυρτώ Λύκα από τη Θεσπρωτία και η φάρμα των 1.000 ζώων", ypaithros.gr
για να ασχοληθεί με την οικογενειακή επιχείρηση στο Μαργαρίτι
Θεσπρωτίας, όπου οι γονείς της διαθέτουν μια από τις μεγάλες
κτηνοτροφικές μονάδες. Το ζωικό κεφάλαιο της φάρμας αριθμεί περί τα 700
πρόβατα και γίδια και η μέση ετήσια παραγωγή υπολογίζεται στους 30
τόνους γάλακτος που διοχετεύεται σε γαλακτοβιομηχανία της ευρύτερης
περιοχής για την παραγωγή πρωτίστως φέτας και δευτερευόντως νωπού
παστεριωμένου γάλακτος.
Πριν από λίγα χρόνια η συγκεκριμένη ποσότητα ήταν ικανή να ζήσει την οικογένειά της και να δώσει δουλειά σε περισσότερους από 4 βοηθούς κτηνοτρόφους. Σήμερα στη φάρμα απασχολούνται η ίδια, οι γονείς της και δύο βοηθοί κτηνοτρόφοι. Το κόστος παραγωγής έχει αυξηθεί καθώς ακρίβυναν οι ζωοτροφές, ενώ η τιμή με την οποία αγοράζουν οι γαλακτοβιομηχανίες μειώνεται. Σε μια προσπάθεια να κρατηθούν οι τιμές, η Μυρτώ μαζί με άλλους αιγοπροβατοτρόφους της Ηπείρου αποφάσισαν να συνασπιστούν προκειμένου να κλειδώσουν με συμβόλαια –στο μέτρο του δυνατού– την τιμή. Η Μυρτώ όμως δεν μένει εκεί. Έχει αποφασίσει να δημιουργήσει μια μικρή μονάδα παραγωγής παγωτού από πρόβειο γάλα, επένδυση υπολογίζεται στα 100.000 ευρώ και τα οποία η Μυρτώ θα επιχειρήσει να βρει από κάποιο ευρωπαϊκό πρόγραμμα.
Λίγα χιλιόμετρα πιο ανατολικά, στην Κοζάνη, ο Τριαντάφυλλος ΣτότογλουΗ σελίδα του στο Facebook αποφάσισε να γίνει ο γαλατάς της περιοχής"Η Κοζάνη απέκτησε το γαλατά της", O Xρόνος. Στην απόφαση αυτή οδηγήθηκε τον Απρίλιο του 2016 όταν η συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία ΕΒΟΛ με την οποία συνεργαζόταν τον ενημέρωσε, όπως και τους άλλους 10 αγελαδοτρόφους στο χωριό Λεύκαρα Κοζάνης, ότι διακόπτει τη συνεργασία μαζί τους λόγω της μείωσης της κατανάλωσης. Ένα χρόνο μετά, ο Τριαντάφυλλος συσκευάζει το γάλα του και έχει καταφέρει να διαθέτει την παραγωγή του, δηλαδή 10 τόνους αγελαδινού γάλακτος μηνιαίως, είτε πόρτα-πόρτα, είτε μέσω σημείων λιανικής. Παρότι έχει καταφέρει να παραμείνει με το κεφάλι έξω από το νερό, βλέπει πως η κατάσταση μέρα με τη μέρα χειροτερεύει. «Μετά τη δεύτερη εβδομάδα του μήνα η κατανάλωση υποχωρεί 15-20%. Οι καταναλωτές δεν έχουν χρήματα», λέει στο inside story.
Αυτό που βιώνει ο Τριαντάφυλλος στην Κοζάνη αποτυπώνεται και στη μεγάλη εικόνα. Από τις αρχές του έτους έως και τις 25 Μαρτίουτελευταία διαθέσιμα στοιχεία για την πορεία της κατανάλωσης από τη Nielsen, η κατανάλωση γάλακτος έχει υποχωρήσει κατά 15,8% σε αξία, και 12,7% σε όγκο.
Από τους μεγάλους χαμένους της κατηγορίας είναι η γαλακτοβιομηχανία
Δωδώνη με τις πωλήσεις της σε όγκο να έχουν υποχωρήσει το πρώτο τρίμηνο
-22%, η Frieslandcampina με -18,2% (η εταιρεία το φθινόπωρο απέσυρε"Τέλος εποχής για το γάλα 'Νουνού Εκλεκτό", news247.gr
από τα ράφια το προϊόν «Noυνού Εκλεκτό»), η ΔΕΛΤΑ με -14,9%, η ΜΕΒΓΑΛ
με -13,6%. Στο -4,3% είναι η πτώση των πωλήσεων σε όγκο του Ολύμπου και
των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και στο -2,5% της Ροδόπης.
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν πως εκτός από το ποτήρι των παραγωγών, και το ποτήρι της γαλακτοβιομηχανίας παραμένει μισοάδειο και ότι η συγκεκριμένη μπίζνα παραμένει ζημιογόνα για όλους τους κρίκους της αλυσίδας. Δεν είναι λίγες οι γαλακτοβιομηχανίες που δεν μπόρεσαν να πετύχουν οικονομίες κλίμακος και να μειώσουν τα κόστη τους. Πνίγηκαν στα χρέη, όπως η ΑΓΝΟ"Έτσι πτώχευσε η ΑΓΝΟ. Στο δρόμο 375 εργαζόμενοι", news 247, ή αποφάσισαν να πετάξουν λευκή πετσέτα, όπως η ΦΑΓΕ"Γιατί φεύγει η ΦΑΓΕ από το γάλα στην Ελλάδα", news 247, η οποία πριν από ένα χρόνο αποχώρησε και επισήμως από την παραγωγή γάλακτος και πλέον παράγει μόνο γιαούρτι και τυρί.
Ακόμη και αυτές που παραμένουν στο παιγνίδι δεν φαίνεται ότι θα μπορέσουν να αντέξουν για πολύ. Τουλάχιστον όχι μόνες τους και σίγουρα όχι χωρίς την ένεση ρευστότητας μέσω αναδιάρθρωσης των δανείων τους, μέσω πώλησης τους ή μέσω στήριξης από εγχώριους ή διεθνείς λιανέμπορους που τους χρησιμοποιούν ως φασονατζίδες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η έλλειψη ρευστότητας και η αδυναμία πρόσβασης σε φθηνό χρήμα –και σε κάποιες περιπτώσεις τα υπέρογκα κόκκινα δάνεια– τις κάνει εύκολο στόχο για όσους ξένους θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα, ειδικά στο ελληνικό γιαούρτι και τη φέτα, προκειμένου να ενισχύσουν τις εξαγωγές τους.
Ήδη δύο διεθνείς πολυεθνικοί γαλακτοκομικοί κολοσσοί, η Lactalis και η Granarolo, αλλά και ελληνικά και ξένα funds, σκανάρουν ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες –πληροφορίες αναφέρουν ότι η Lactalis ενδιαφέρεται για τη ΔΕΛΤΑ"ΔΕΛΤΑ: Η συμφωνία με τη Unilever και το στοίχημα της Ιταλίας", Capital, κάτι που διαψεύδεται από την ελληνική γαλακτοβιομηχανία. Το τι θα γίνει μένει να φανεί. Το ενδεχόμενο όμως αφελληνισμού της ελληνικής γαλακτοβιομηχανίας, δεν αποκλείεται να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στην εγχώρια πρωτογενή παραγωγή, αφού οι ξένες γαλακτοβιομηχανίες έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε φθηνότερη πρώτη ύλη, ενώ η δική μας παραμένει κατακερματισμένη, με μικρές μονάδες και με ανύπαρκτη διαπραγματευτική δύναμη.
Η σκηνή επαναλαμβάνεται στο λιμάνι της Πάτρας, αλλά και στα βόρεια σύνορα της χώρας. Καθημερινά καταφθάνουν στην Ελλάδα βυτία με γάλα, αγελαδινό ή πρόβειο, το οποίο διοχετεύεται στις εγχώριες γαλακτοβιομηχανίες και από εκεί στα ράφια των σουπερμάρκετ. Μόνο το 2016 η χώρα εισήγαγεΕισαγωγές γάλακτος 2016 ανά χώρα από την οποία εισάγουμε (ΕΛΣΤΑΤ) 277.335.253 κιλά γάλα και κρέμα γάλακτος, συνολικής αξίας 240 εκατ. ευρώ (αντίστοιχες ποσότητες εισήχθησαν και το 2015).
Η Ελλάδα αναγκάζεται να εισάγει γάλα για να καλύψει τις ανάγκες της καθώς η χώρα παραμένει ελλειμματική στην παραγωγή αγελαδινού γάλακτος. Το παράδοξο όμως είναι ότι την τελευταία διετία η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων έχει υποχωρήσει σωρευτικά πάνω από 30%, τάση η οποία διατηρείται και τους πρώτους μήνες της φετινής χρονιάς.
000_arp1884524.jpg
[MYCHELE DANIAU / AFP]
Η πραγματικότητα όμως απέχει από τη θεωρία κοντά στο μισό δισεκατομμύριο ευρώ. Όσα και τα χρήματα που “εξήχθησαν” για την εισαγωγή πρώτης ύλης την τελευταία διετία.
“Καίγοντας” μισό δισεκατομμύριο ευρώ στη διετία
Κτηνοτρόφοι από την Ήπειρο, τη Λάρισα και τον Έβρο εξέφρασαν στο inside story φόβους ότι έπεται και συνέχεια στη μείωση των τιμών, καθώς οι γαλακτοβιομηχανίες επικαλούνται την συμφωνία της ΕΕ με τον Καναδά (CETAThe EU-Canada Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA): Canada and Greece), μέσω της οποίας ανοίγει ο δρόμος στους Καναδούς να παράγουν και επισήμως «φέτα» και έτσι «αυξάνει ο ανταγωνισμός για εκείνες». Ο πρόεδρος του Αγροτικού Κτηνοτροφικού Κόμματος Ελλάδας (ΑΚΚΕΛΑγροτικό.Κτηνοτροφικό.Κόμμα.Ελλάδας (ΑΚΚΕΛ)) Βάκης Τσιομπανίδης κάνει λόγο για σύσταση καρτέλ των γαλακτοβιομηχανιών και συγκεντρώνει στοιχεία για το ποιες γαλακτοβιομηχανίες προέβησαν φέτος σε μείωση της τιμής του γάλακτος με πρόσχημα τη συμφωνία CETA και τα οποία, όπως μας είπε, σκοπεύει να καταθέσει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Εκτός από το πρόβειο γάλα, αντίστοιχη ψαλίδα στην τιμή μεταξύ εισαγόμενου και εγχώριου προϊόντος υπάρχει και στο αγελαδινό γάλα –ψαλίδα που ανοίγει ακόμη περισσότερο αν μιλάμε για τιμές SPOT που παίζουν στις διεθνείς αγορές, δηλαδή τιμές εκτός συμβολαίων.
Η εισαγωγή γάλακτος από χώρες της Ευρώπης αποτελεί μια “φθηνή” λύση. Το φαινόμενο δεν είναι σημερινό και σίγουρα η εισαγωγή πρώτης ύλης από τις ξένες αγορές δεν είναι παράνομη. Αρκεί το πρόβειο γάλα να μην χρησιμοποιείται για την παραγωγή Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης, όπως π.χ. για τη φέτα ή να μην βαφτίζεται ως ελληνικό το εισαγόμενο αγελαδινό γάλα που προορίζεται για την παραγωγή ελληνικού γιαουρτιού.
Κτηνοτρόφοι που μίλησαν στο inside story υποστηρίζουν πως οι έλεγχοι είναι ελλιπείς, οπότε κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με ακρίβεια στην παραγωγή ποιων προϊόντων κατευθύνεται το εισαγόμενο γάλα, ενώ δεν υπάρχει σύστημα εισροών-εκροών.
Η σφαγή των αμνών
000_par7480448.jpg
[ROBIN UTRECHT / ANP / AFP]
Το παράδειγμα του ΘΕΣγάλα
Αυτό το modus vivendi προσπάθησε να σπάσει ο ΘΕΣγάλαthesgala.gr, που ελέγχει το 10% της εγχώριας παραγωγής αγελαδινού γάλακτος. Ο συνεταιρισμός 100 αγελαδοτρόφων που ιδρύθηκε το 2011 στη Λάρισα και κατέβηκε το 2013 στην κατανάλωση με τα περίφημα “ATM γάλακτος” (πλέον υπάρχουν σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα), σήμερα έχει βγάλει προς “πώληση” 15 σημεία τουΠερισσότερα στο θεςFranchise στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να συγκεντρώσει ρευστό. Το 1,5 εκατ. ευρώ που υπολογίζει ότι θα πιάσουν τα σημεία αυτά, θα δοθούν ως μέρισμα στους μετόχους-παραγωγούς, ενώ μέρος του ποσού θα επενδυθεί στη δημιουργία δεύτερης παραγωγικής μονάδας, αυτή τη φορά για την παραγωγή τυροκομικών προϊόντων.
Την τελευταία τριετία, το παράδειγμα του ΘΕΣγάλα έχουν ακολουθήσει και άλλες μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες κτηνοτρόφων. Μεταξύ αυτών και ο Θρακών ΑμνόςΟ ιστότοπος στο Διδυμότειχο, ο οποίος έχει δημιουργήσει ATM γίδινου γάλακτος στην Αλεξανδρούπολη, ενώ στα σχέδια του περιλαμβάνεται η ίδρυση τυροκομικής μονάδας.
Οι ιδιωτικές προσπάθειες: Από κτηνοτρόφος, επιχειρηματίας
Πριν από λίγα χρόνια η συγκεκριμένη ποσότητα ήταν ικανή να ζήσει την οικογένειά της και να δώσει δουλειά σε περισσότερους από 4 βοηθούς κτηνοτρόφους. Σήμερα στη φάρμα απασχολούνται η ίδια, οι γονείς της και δύο βοηθοί κτηνοτρόφοι. Το κόστος παραγωγής έχει αυξηθεί καθώς ακρίβυναν οι ζωοτροφές, ενώ η τιμή με την οποία αγοράζουν οι γαλακτοβιομηχανίες μειώνεται. Σε μια προσπάθεια να κρατηθούν οι τιμές, η Μυρτώ μαζί με άλλους αιγοπροβατοτρόφους της Ηπείρου αποφάσισαν να συνασπιστούν προκειμένου να κλειδώσουν με συμβόλαια –στο μέτρο του δυνατού– την τιμή. Η Μυρτώ όμως δεν μένει εκεί. Έχει αποφασίσει να δημιουργήσει μια μικρή μονάδα παραγωγής παγωτού από πρόβειο γάλα, επένδυση υπολογίζεται στα 100.000 ευρώ και τα οποία η Μυρτώ θα επιχειρήσει να βρει από κάποιο ευρωπαϊκό πρόγραμμα.
Λίγα χιλιόμετρα πιο ανατολικά, στην Κοζάνη, ο Τριαντάφυλλος ΣτότογλουΗ σελίδα του στο Facebook αποφάσισε να γίνει ο γαλατάς της περιοχής"Η Κοζάνη απέκτησε το γαλατά της", O Xρόνος. Στην απόφαση αυτή οδηγήθηκε τον Απρίλιο του 2016 όταν η συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία ΕΒΟΛ με την οποία συνεργαζόταν τον ενημέρωσε, όπως και τους άλλους 10 αγελαδοτρόφους στο χωριό Λεύκαρα Κοζάνης, ότι διακόπτει τη συνεργασία μαζί τους λόγω της μείωσης της κατανάλωσης. Ένα χρόνο μετά, ο Τριαντάφυλλος συσκευάζει το γάλα του και έχει καταφέρει να διαθέτει την παραγωγή του, δηλαδή 10 τόνους αγελαδινού γάλακτος μηνιαίως, είτε πόρτα-πόρτα, είτε μέσω σημείων λιανικής. Παρότι έχει καταφέρει να παραμείνει με το κεφάλι έξω από το νερό, βλέπει πως η κατάσταση μέρα με τη μέρα χειροτερεύει. «Μετά τη δεύτερη εβδομάδα του μήνα η κατανάλωση υποχωρεί 15-20%. Οι καταναλωτές δεν έχουν χρήματα», λέει στο inside story.
Και η μεγάλη εικόνα: Το μισοάδειο ποτήρι της γαλακτοβιομηχανίας
| 2016 | 2017 | μεταβολή | |
| Frieslandcampinanounou.gr | 17.553.314 | 14.361.238 | -18,2% |
| ΔΕΛΤΑΣτη σελίδα της Vivartia | 16.313.370 | 13.885.191 | -14,9% |
| Όλυμποςolympos.gr | 8.627.117 | 8.258.387 | -4,3% |
| ΜΕΒΓΑΛmevgal.gr | 3.146.009 | 2.717.271 | -13,6% |
| ΣΕΡΓΑΛsergal.gr | 1.721.034 | 1.788.654 | 3,9% |
| Δωδώνηdodoni.eu | 1.500.672 | 1.170.565 | -22% |
| ΕΒΟΛevol-easvolou.gr | 969.940 | 1.151.750 | 18,7% |
| Ροδόπηgalaktokomio-rodopi.gr | 1.132.296 | 1.103.497 | -2,5% |
| Φάρμα Κουκάκηkoukakisfarm.gr | 961.536 | 992.301 | 3,2% |
| Ιδιωτική ετικέτα | 12.164.744 | 11.647.287 | -4,3% |
| Σύνολο | 72.855.619 | 63.604.220 | -12,7% |
| [Πηγή: Nielsen] | |||
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν πως εκτός από το ποτήρι των παραγωγών, και το ποτήρι της γαλακτοβιομηχανίας παραμένει μισοάδειο και ότι η συγκεκριμένη μπίζνα παραμένει ζημιογόνα για όλους τους κρίκους της αλυσίδας. Δεν είναι λίγες οι γαλακτοβιομηχανίες που δεν μπόρεσαν να πετύχουν οικονομίες κλίμακος και να μειώσουν τα κόστη τους. Πνίγηκαν στα χρέη, όπως η ΑΓΝΟ"Έτσι πτώχευσε η ΑΓΝΟ. Στο δρόμο 375 εργαζόμενοι", news 247, ή αποφάσισαν να πετάξουν λευκή πετσέτα, όπως η ΦΑΓΕ"Γιατί φεύγει η ΦΑΓΕ από το γάλα στην Ελλάδα", news 247, η οποία πριν από ένα χρόνο αποχώρησε και επισήμως από την παραγωγή γάλακτος και πλέον παράγει μόνο γιαούρτι και τυρί.
Ακόμη και αυτές που παραμένουν στο παιγνίδι δεν φαίνεται ότι θα μπορέσουν να αντέξουν για πολύ. Τουλάχιστον όχι μόνες τους και σίγουρα όχι χωρίς την ένεση ρευστότητας μέσω αναδιάρθρωσης των δανείων τους, μέσω πώλησης τους ή μέσω στήριξης από εγχώριους ή διεθνείς λιανέμπορους που τους χρησιμοποιούν ως φασονατζίδες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η έλλειψη ρευστότητας και η αδυναμία πρόσβασης σε φθηνό χρήμα –και σε κάποιες περιπτώσεις τα υπέρογκα κόκκινα δάνεια– τις κάνει εύκολο στόχο για όσους ξένους θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα, ειδικά στο ελληνικό γιαούρτι και τη φέτα, προκειμένου να ενισχύσουν τις εξαγωγές τους.
Ήδη δύο διεθνείς πολυεθνικοί γαλακτοκομικοί κολοσσοί, η Lactalis και η Granarolo, αλλά και ελληνικά και ξένα funds, σκανάρουν ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες –πληροφορίες αναφέρουν ότι η Lactalis ενδιαφέρεται για τη ΔΕΛΤΑ"ΔΕΛΤΑ: Η συμφωνία με τη Unilever και το στοίχημα της Ιταλίας", Capital, κάτι που διαψεύδεται από την ελληνική γαλακτοβιομηχανία. Το τι θα γίνει μένει να φανεί. Το ενδεχόμενο όμως αφελληνισμού της ελληνικής γαλακτοβιομηχανίας, δεν αποκλείεται να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στην εγχώρια πρωτογενή παραγωγή, αφού οι ξένες γαλακτοβιομηχανίες έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε φθηνότερη πρώτη ύλη, ενώ η δική μας παραμένει κατακερματισμένη, με μικρές μονάδες και με ανύπαρκτη διαπραγματευτική δύναμη.
Σχόλια