Ιαματικές πηγές στη Φθιώτιδα

Μια ιστορική αναδρομή στο φυσικό θησαυρό που διαθέτει η περιοχή μας

Του Αντώνιου Ν. Τσακμάκη*

Ιαματικά ύδατα, ονομάζονται οι πηγές τα νερά των οποίων έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Τα ιαματικά νερά πηγάζουν μέσα από πετρώματα και κατά τη διαδρομή τους μέχρι την επιφάνεια της Γης, αποκτούν τα μεταλλικά συστατικά τους στα οποία οφείλεται και η θεραπευτική τους δράση.

Στο σύγγραμμα του ο αείμνηστος Ιωάννης Γ. Βορτσέλας με τίτλο «Φθιώτις» (Εκδόσεις Κασταλία), αναφέρεται στην ιστορία της Φθιώτιδος από αρχαιοτάτων χρόνων. Στο συγκεκριμένο σύγγραμμα περιλαμβάνονται με κάθε λεπτομέρεια, εκτός των άλλων, τα ιαματικά ύδατα της Φθιώτιδος.

Ο αείμνηστος  Ιωάννης Γ. Βορτέλας, γεννήθηκε το έτος 1811, στο Παλαιόκαστρο Τυμφρηστού, ήταν εκπαιδευτικός & εκτός των άλλων καθηκόντων που ανέλαβε, υπηρέτησε & ως Βασιλικός Επίτροπος παρά τη Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος. Εκοιμήθη το έτος 1913 στην Αθήνα.

Στο κεφάλαιο που έχει τίτλο Ιαματικά ύδατα, αναγράφει ότι στη Φθιώτιδα υπάρχουν τρείς πηγές. Των Θερμοπυλών, της Υπάτης & του Πλατυστόμου.

Για την ενημέρωση όσων ενδιαφέρονται, θα αναφέρουμε εν περιλήψη την χημική ανάλυση των υδάτων & την Θεραπευτική ενέργεια.

ΘΕΡΜΑ ΛΟΥΤΡΑ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ

Χημική Ανάλυση υπό καθηγητού Πανεπιστημίου Α. Δεμβέργη

Μετά από επιτόπια εξέταση: « αι πηγαί είναι δεκατρείς, έχουσι θερμοκρασίαν παραλλάσουσαν από 39,4Ο. Η έρευνα κατέδειξε ότι τα ύδατα Θερμοπυλών προέρχονται « εκ θειούχου αλιπηγής» & ιαματική χρήση: χρόνιοι ρευματισμοί των άκρων, χρόνια μελίτιδα, οσφυαλγία, ισχιάδα & παντοειδείς νευραυλγίας». Επίσης διαπίστωσε, ότι όσοι είχαν εξοιδήσεις των μεσεντερίων αδένων & εν γένει του λυμφικού συστήματος & έπιναν εκ του ύδατος αυτού «ωφελήθησαν σπουδαίως». Το ύδωρ είναι διαυγέστατο & αλμυρότατο, αναδίδει δε ισχυρή αηδή οσμή υδροθείου.

ΘΕΡΜΑ ΛΟΥΤΡΑ ΤΗΣ ΥΠΑΤΗΣ

Χημική Ανάλυση υπο καθηγητού  Πανεπιστημίου Α. Δεμβέργη (1892, 1896 & 1903)

Θερμοκρασία νερού 33Ο . Η ανάλυση σε στερεά & αερώδη συστατικά, είναι πολύ μεγάλη.

Λόγω της πλούσιας χημικής συστάσεως & λόγω της σταθερής & ευαρέστου φυσικής θερμοκρασίας (33Ο ) η πηγή της Υπάτης είναι ωφέλιμος εις τα κατωτέρω νοσήματα: συφίλιδος (σύφιλι), του εκζέματος & των δερμικών εν γένει νοσημάτων, νευρικοί νόσοι ( παράλυση, νευρασθένια κατά τα πρώτα στάδια,  κατά των χρονίων νόσων του αναπνευστικού συστήματος, κατά των μητρικών, και ιδίως της λευκόρροιας, της δυσμηνόρροιας, της υπερτροφίας & της σκληρύνσεως της μήτρας, της υπεραιμίας του ύπατος, κατά των οιωνδήποτε χοιραδικών εκδηλώσεων, κατά των ποικίλων δυσπεψιών & άλλων νοσημάτων. [Έκθεσις Α. Πετρίνη, Ιατρού λουτρών Υπάτης, 1905].

ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΥΔΑΤΑ ΠΛΑΤΥΣΤΟΜΟΥ

Χημική Ανάλυση υπο καθηγητού  Πανεπιστημίου Α. Δεμβέργη (1892)

Τα ύδατα αυτά «εκρέουσιν εκ τριών πηγών, εξ΄ ων η μία θερμή, θερμοκρασίας 32,4Ο  και έτεραι δυο ψυχραί, ων η μεν αναβλύζει κάτωθεν πλατάνου, θερμοκρασίας 26,6Ο  και η τρίτη αναβλύζει εντός ρεύματος και έχει θερμοκρασίαν 26Ο.

Τα ύδατα των πηγών αυτών είναι θειούχα & ανάγονται στην τάξη των αλκαλικών. Τα ύδατα αυτά χρησιμεύουν προς λούσιν & πόσιν & ωφελούν στους χρόνιους ρευματισμούς, νευραλγίες, δυσμηνορροιών & χρονίων μητριτίδων, καθώς & κατά της ψαμμιάσεως.

Φυσιολογική & θεραπευτική ενέργεια των υδάτων

Τα της θερμής πηγής χρησιμεύουν εν τοις λουτροίς & εσωτερικώς λαμβανόμενα κατά των χρονίων γαστρικών κατάρρων, της δυσπεψίας & της γαστραλγίας.

Κατά των χρονίων ρευματισμών των άρθρων, κατά της δυσμηνορροίας, χρονίας μητρίδος, κατά της στειρώσεως & κατά της ψαμμιάσεως.

Τα δε της ψυχράς πηγής ύδατα ωφελούν: εις χλωριάσεις & αναιμίας, κατά της ελώδους καχεξίας, της εξ αυτής εξογκώσεως του ήπατος & της σπληνός, κατά των νευραλγιών προερχομένων κυρίως εξ αναιμίας. [ Ορ.  Δαλέζιος Ιατρός 1891].

Με την παρουσίαση αυτού του ιστορικού & σπάνιου συγγράμματος «Φθιώτις», στο κεφάλαιο Ιαματικά Ύδατα Φθιώτιδος, δίδεται το έναυσμα σε όσους δεν γνώριζαν να πληροφορηθούν την ωφέλεια των συγκεκριμένων ιαματικών πηγών, από την αρχαιότητα έως σήμερα, καθώς & τον «πλούτο» που διαθέτει η περιοχή μας. Δεν ήταν δυνατό να αναγραφούν στο παρόν άρθρο, όλα τα πληροφοριακά στοιχεία του συγκεκριμένου ιστορικού συγγράμματος τα οποία είναι αναλυτικότατα.

Για όσους επιθυμούν περισσότερες πληροφορίες, για τα Ιαματικά Ύδατα της Φθιώτιδος, θα πρέπει να αναζητήσουν το συγκεκριμένο σύγγραμμα «Φθιώτις», το οποίο ευρίσκεται στην Δημόσια Βιβλιοθήκη Λαμίας. .

Επισημαίνεται σ΄ όλους ότι πριν απ΄ όλα, θα πρέπει να έχουμε την γνωμάτευση του ειδικού ιατρού για την πάθηση μας & τον τρόπο θεραπείας. Είναι λάθος μόνοι μας να αποφασίζουμε την θεραπεία.

*  Ο Αντώνιος Ν. Τσακμάκης είναι Αξιωματικός Στρατού ε.α